نکته:ثروتهای بادآورده
نکته:ثروتهای بادآورده
خانوادهاي كه درآمد مالي و سرمايهاش تنها به اندازه ضرورتها و نيازهاي اوست، به ناچار براي پاسخگويي به آن ضرورتها، در صدد كنترل مصرف و اندازهگيري در آن برخواهد آمد؛ ولي اگر ميزان ثروت آن بر مقدار احتياجات و نيازهاي واقعياش افزوده شود، چنانچه اعضا، بهويژه مدير خانواده از تربيت اخلاقي و فرهنگ صحيح مصرف بيبهره باشند به خيال اينكه زيادهروي و اسراف، به بنيه مالي آنان خلل نميرساند، به اين عمل كشيده خواهند شد كه باعث سنگيني بار گناهان آنان خواهد شد. از اين رو از روايات چنين فهميده ميشود كه يكي از علتهاي اصلي نداري و تهيدستي برخي از مردم، طغيان و سركشي و خودفراموشي پس از رسيدن به مال و ثروت است. اين ثروت و اموال باعث از دست رفتن دين و ايمان آنان ميگردد. چه بسا ديده شده كه بسياري از مردم تا زماني كه با مشكلات درگير هستند و مشكلات مادي و اقتصادي بر آنان فشار ميآورد، رابطه خود را با خداوند حفظ كرده، گشايش در زندگي را از او ميطلبند؛ اما مدتي بعد وقتي طعم ماديات و رفاه را چشيدند، از تمام عقايد گذشته خود دست شسته، به طور كامل دگرگون ميشوند. آنها ابتدا به توجيه كارهاي خود پرداخته، سپس با بياعتنايي به دستورات الهي، خود را خوشبخت جلوه ميدهند، ديري نميپايد كه وضع ظاهري آنان و همسر و فرزندانشان دگرگون شده، اسرافها و گرايش به تجملات، جاي خود را به انفاقها و دستگيري از نيازمندان ميدهد و مدتي بعد پا را فراتر نهاده، دينداري و ايمان را نشانه عقب ماندگي قلمداد میکنند و افراد داراي منزلت و ارزش را تنها در محدوده ثروت، امكانات و دارایی آنها ميبينند. اين حقيقتي است كه خداوند به آن تصريح كرده است: « اِنَّ الْاِنْسَانَ لَيَطْغَي، اَنْ رَآهُ اسْتَغْنَي؛ به يقين انسان ، زماني كه خود را بينياز ببيند طغيان و سركشي ميكند ».1
همچنين ميفرمايد:«وَ لَوْ بَسَطَ اللهُ الرِّزْقَ لِعِبَادِهِ لَبَغَوْا فِي الارْضِ وَ لكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ مَا يَشَاءُ إنَّهُ بِعِبَادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ؛ هرگاه خداوند رزق و روزي را براي بندگانش وسعت بخشد، در زمين طغيان و ستم ميكنند؛ از اين رو به مقداري كه ميخواهد (مصلحت ميداند) نازل ميكند؛ زيرا خداوند به بندگانش آگاه و بيناست».2
خداوند در مورد بسياري از افراد با توجه به ظرفيت آنها ثروت و دارايي در اختيارشان ميگذارد و براي برخي از افراد نيز تا پايان عمر سختي و مشكلات قرار ميدهد، تا به اين وسيله خود و خدا را فراموش نكنند و زندگي چند روزه دنيوي آنان فداي زندگي اخروي و جاويدانشان نشود. مقام معظّم رهبری میفرماید: «وقتي كه يك ملت مقداري درآمدش كم ميشود، بايد ملاحظه كنند. ما هر وقت به مردم گفتيم اسراف نكنيد، اكثريت مردم - كه طبقات متوسط هستند- گوش ميكنند و اسراف هم نميكنند؛ ليكن آن كساني كه بايد گوش كنند - يعني متمكّنين و ثروتمندان كه بسياري از موارد اسراف هم در بين آنهاست- كمتر گوششان بدهكار است. من حالا خطابم به آنهاست؛ لازم است كه به مسئله قناعت - به معناي اسراف نكردن- اهميت دهند. اسراف نكردن در مواد غذايي؛ چهقدر مواد غذايي زايد دور ريخته ميشود! زيادهروي، وقت به وقت و زمان به زمان تفاوت ميكند؛ در امر لباس، در امر مسائل زندگي، در اتومبيلهاي گرانقيمت. پس، خطاب اوّل ما به كساني است كه متمكّنند و امكاناتي دارند و ميتوانند خرج كنند. به آنها عرض ميكنيم كه كمتر خرج كنيد؛ ملاحظه كنيد و اسراف نكنيد».3
پینوشتها
1. علق، آيات 6 و 7.
2. شوري، آيه 27.
3. خطبههاي مقام معظم رهبري در نماز جمعه تهران4/10/1377