عباس یک «شخص» نیست، یک «نقش» است
پژوهشگر حوزه عاشورا گفت: شخصیت حضرت عباس در کربلا تنها یک «شخص» نیست بلکه یک «نقش» است.
به گزارش خبرنگار اعزامي پايگاه اطلاع رساني حج در كربلاي معلي، حجت‌الاسلام سيدعلي اصغر علوي، پژوهشگر حوزه عاشورا عصر روز گذشته در ادامه سلسله جلسات خود در خيمه‌گاه حضرت اباعبدالله الحسين عليه‌السلام در كربلاي معلي به تشريح جايگاه و نقش حضرت ابوالفضل العباس عليه‌السلام در نهضت عاشورا پرداخت.
خلاصه اي از سخنان اين پژوهشگر و راوي دفتر بعثه رهبري در كربلاي معلي به شرح زير است؛
شخصيت حضرت عباس در كربلا تنها يك «شخص» نيست بلكه يك «نقش» است.
اباالفضل ايفاگر نقشي است كه در «داستان عباس» نمودار مي‌شود. نقشي كه در هر سازمان و نظام و نهاد و تشكيلاتي حياتي و لازم است.
حتي اگر حسين هم باشي – به عنوان رهبر در آن جايگاه- محتاج عباس هستي.
عباس كيست و نقشش چيست كه نظامِ بي او فروخواهد ريخت؟ (ترجمه جمله امام به او: اگر بروي سپاهم از هم خواهدپاشيد، «اِذَا مَضَيتَ تَفَرّقَ عَسكَري»)
عباس نقشي دارد كه حتي حسين عليه‌السلام هم نمي‌تواند انجام دهد، پس در نبود او كربلا دچار اختلال مي‌شود و نه تنها سپاه حسين بلكه حتي خودِ حسين هم بي او فرو خواهد ريخت. نقش حسين با عباس تمام مي‌شود و الا قامتش خواهد شكست.
براي فهم نقش عباس بايد وظايف او مورد بررسي قرار گيرد. عباس داراي نقشي است كه امام از آن به عنوان «عامل انسجام گروه» نام مي‌برد و محصول خود را در نظام سپاه نشان مي‌دهد. چنان‌كه در نبودش سپاه از هم مي‌پاشد: «تَفَرَّقَ عَسكَري»؛ عباس به منزله «نخ تسبيح» براي دانه‌هاي افراد سپاه است.
سؤال بعد آن است كه اين انسجام چگونه انجام مي‌پذيرد؟
براي فهم اين نقش كليدي، بررسي يك نقش كليدي ديگر در كنار اين نقش مهم مي‌نمايد كه امام در فقدان او نيز مي‌شكند و آن شخصيت حبيب‌بن‌مظاهر است.
شايد با توجه به اين دو شخصيت، پاسخ به سؤال قدري راحت‌تر شود، چه خصوصيت مشتركي در اين دو شخصيت است كه قوامِ قامت نقش رهبرند و نبودشان عامل فرو ريختن نظام و سازماندهي خواهد شد؟ (تعبير «انكسار» در مورد امام حسين در مقاتل بعد از شهادت اين دو شخصيت آمده است: لَمّا وَقَعَ حَبيب عَلَي الاَرض بَانَ الاِنكِسار…، اَلاَنَ اِنكَسَرَ ظَهري…)
بررسي نقش اين دو شخصيت در كربلا اين پاسخ را خواهد داد: «تشكيلات‌سازي»
و مهمترين رفتار اين دو بزرگوار براي تحقق اين مهم، «گفتمان‌سازي» بين اصحاب- و حتي غير اصحاب- است بخصوص در شب و روز عاشورا. تا آن‌جا كه دو خيمه در شب عاشورا شلوغ‌ترين خيمه‌ها و محل تجمع اصحاب بود: خيمه حضرت عباس و حبيب.
خيمه اين دو بزرگوار محل اجتماع و تمركز نيروها و مرجع دلگري – و به تعبير قرآني: تواصي- بوده است.
اين همان نقشي است كه عباس را عباس كرده است و حبيب را حبيب.
نقشي كه به پشتوانه دين‌شناسي و فهم عميق اين دو از دين تقويت مي‌شود.
گفتني است، سلسله جلسات روايتگري نهضت عاشورا به صورت مصور همه روزه از ساعت ۱۶ و ۳۰ به همت بعثه مقام معظم رهبري، در خيمه‌گاه حسيني كربلاي معلي برگزار مي‌شود.