جماعتهایی که از «جماعت» درآن خبری نیست
اَذان نماز شب رامی گفتند که بی درنگ بستر را رها کرده واماده رفتن به بیت الله شدم…
اذان نماز شب را كه گفتند بي درنگ بستر را رهاكرده و پس ازگرفتن وضو عازم بيت الله الحرام شدم تا بلكه در نخستبن روز حضور در ام القري، از صاحب كعبه براي ايفاي ماموريتي كه عهده دارآن شدهام مدد بگيرم وعلاوه بر آن در حد توان، از بدهي خانواده، بستگان، آشنايان و دوستان كه بردوشم بار كرده بودند درهمين ابتداي راه رهايي يابم.
با انكه هنوز ساعتي به نماز صبح مانده بود به عينه ديدم كه وروديهاي به مسجد به مثابه رودهاي خروشاني كه قصد پيوستن به دريارا را دارند مملو از آدمياني است كه مهياي حضور در كنار كعبه شريف و گذاشتن دوگانه صبح درجوار قبله مسلمين هستند.
ترك، فارس عرب، چشم باداميهاي جنوب شرق آسيا، بلوچ ها، هنديها، همه وهمه ازكشورهاي دور ونزديك ليكن با شناسنامه واحد «مسلمان»، دركنار هم و به صورت مسالمت آميز «كعبه» اين نگين درخشنده خداوندي در روي زمين را درميان گرفتند.
جمعي به طواف مشغول شده، عده ديگري به نماز ايستاده و برخي هم قرآن تلاوت ميكنند، ليكن همه آنها انتظار اذان را ميكشيدند تا به اقامه نماز صبح به امامت امام جماعت مسجدالحرام بپردازند.
صداي موذن در منارههاي مسجدالحرام پيچيد و فرارسيدن وقت شرعي نماز صبح را نويد داد. اين صدا، عظمت و ابهت ادان بلال حبشي درصدر اسلام و در كنار پيامبر رحمت (ص) راتداعي ميكرد.
عبارات براي همه حاضران آشنابود؛ اما آنجا كه به «الصلاه خير من النوم» رسيد ديدم كه اين عبارت با بقيه فرازهاي اذان انس والفتي ندارد. غصهام شد كه چرا عبارت «حي علي خيرالعمل» با آن مضمون عالي وفراگيري كه در خود دارد تنها به «نماز بهتر ازخواب است» تغيير وضعيت داده است.
به هرحال با فاصله چند دقيقه اقامه نيز گفته شد وامام با بيان جمله «استوا صفوفكم فاعتدلوا، ان تسويه الصفوف من تمام الصلوه» مردم را به درست كردن صفوف براي ورود به نماز دعوت كرد.
بااين بيان امام ديدم كه در دوطرف من كه از برادران اهل سنت و از دو كشور جداگانه بودند دو پاي خود را گشوده و اصرار دارند كه پاي خود را به پاي من بچسبانند. علي اي حال نماز آغازشد.
امام جماعت پس ازقرائت سوره مباركه حمد، ازميانه يك سوره بلند قرآن كريم شروع به خواندن بخش دوم ازركعت اول كرد، انصافا قرائت تحسين برانگيزي داشت وتمامي فراز وفرودهاي تجويدي را به تمام وكمال رعايت ميكرد.
د رفقه ما وارد شده است كه امام جماعت شايسته است كه به ضعيفترين ماموم خود توجه كند و تا آنجا كه برايش امكان دارد براي رعايت احوال ضعفا وبيماران كه احتمالا در زمره مامومين اوهستند نماز را كوتاه كند. ليكن امام مسجدالحرام به اندازهاي ركعت نخست را طولاني كرد كه تني چند ازكهنسالاني كه درپيرامون من ايستاده بودند ناچار برزمين نشستند وخود من هم كه هنوز دوران ميانسالي را سپري ميكنم ديگر لولاهاي پايم توان نگه داشتن بدنم را از دست داده بودند.
سرانجام پس از حدود ۲۰ دقيقه دو ركعت نماز صبح به پايان رسيد. جمعيت حاضر دراين نماز تمامي صحن مسجد وطبقات ونيز محل سعي وميدان بيروني آن را پوشانيده بود. پس از پايان نماز به اين فكر فرو رفتم كه اين گونه نمازها بيشتر به يك مسابقه قرآن شبيه است وشايد هركس كه بهتر تلاوت كند ونماز را طولانيتر بخواند برنده است.
تاسف عميق ترم، بي اثربودن اين نمازها برسرنوشت امت اسلامي بود. اين همه جمعيت كه ازاقصي نقاط تانزديكترين نقطه كشورهاي اسلامي اين گونه دركنار هم به نماز ايستاده اند ومبدا همه آنان خانه توحيد است، اكثرآنان با يكديگر اختلاف دارند. ازاين بالاتر اينكه بسياري ازآنان حتي در درون كشورشان نيز با هم درجدال هستند.
جمعيت نزديك به دوميلياردي مسلمان با باورهاي بسيار نزديك به هم، دهها سال است كه از برخورد با يك جمعيت چند ميليوني صهيونيستها، كه قبله نخستين آنها را به تاراج برده عاجز و ناتوان ماندهاند.
در بسياري ازاين كشورها كه «بيداري اسلامي» يا به قول خودشان «بهارعربي» رخ داده درگيريهاي جديد طايفهاي وقبيلهاي به وقوع پيوسته وكيان مسلمين را به خطر انداحته است. كسور اسلامي سوريه كه تنها كشور رودر روي صهيونيست هاست باحمايت امپرياليسم، صهيونيسم ومرتجعين منطقه صحنه تاخت وتاز وكشتار مسلمين است.
درليبي، تونس، سودان، الجزيره، سودان وبه گونه ديگري افغانستان وعراق، فرقههاي «نوظهور» درپناه ابرقدرت ها، وحدت امت اسلامي را نشانه گرفته اند وهمه روزه دربلاد مسلمانان شاهد درگيريهاي تازه وكشت وكشتارهاي وحشتناكي هستيم.
با اين وجود تصورم قوت ميگيرد كه دراين جماعتها ما وانبوهي ازمسلمانان ديگر حضور مييابيم، تنها انجام يك فريضه را پي ميگيريم ودراين گونه نمازها از «يدالله مع الجماعه» وفلسفه نمازهاي جماعت خبري نست وغايب اصلي درنمازهاي ما خود خداوند است.
عبدالله نصيري، خبرنگاراعزامي پايگاه اطلاع رساني حج/مكه مكرمه