نامه اعمال ما چه روزی به ائمه(ع) عرضه می‌شود
اختلاف در روزهای عرضه اعمال مردم بر رسول‌الله (ص) و ائمه اطهار (ع) شاید به خاطر اختلاف در نوع عرضه است، مثلاً در هر روز اعمال به صورت خلاصه و کلی عرضه می‌شود، اما روزهای پنج‌شنبه به طور دقیق‌تر اعمال مورد بررسی قرار می‌گیرد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، عالم مردگان از جمله عوالمي است كه همواره وقتي با آن مواجه مي‌شويم سؤالات و ابهامات بسياري براي ما به وجود ميآيد و هر فردي علاقه دارد بيشتر از اين عالَم بداند، چرا كه مرگ از جمله مباحثي است كه هر فردي روزي با آن دست به گريبان خواهد شد، همچنين حضرت رسول (ص) مي‌فرمايند: «اذا رايتم الربيع فاكثروا ذكر النشور»؛ هرگاه بهار را ديديد، بسيار ياد قيامت كنيد.
آنچه در ادامه ميآيد سلسله مباحثي است كه به طرح پرسش و پاسخ درباره مرگ و معاد مي‌پردازد و برگرفته از كتاب «عالم برزخ؛ عالم حيات و زندگي» اثر حجت‌الاسلام اسدالله محمدي‌نيا از پژوهشگران حوزه علميه قم است.
آيا ارواح پيامبران الهي، حضرت ائمه معصومين (ع) مانند ساير مردم در عالم برزخ‌اند، يا محل ديگري است؟
چون قيامت كبري هنوز برپا نشده است، ارواح همه انبياء و امامان معصوم (ع) از روزي كه رحلت نموده‌اند يا به شهادت رسيده‌اند تا قيامت كبري در عالم برزخ است كه بسياري از آنان قبل از قيامت كبري به دنيا برمي‌گردند و عده‌اي از آنان حكومت تشكيل مي‌دهند.
موضوع مهم آنكه، آنها همانطوري كه در دنيا زندگيشان از نظر تقوي و عبادت و جهاد با بقيه مردم زمين تا آسمان فرق داشت، عالم برزخشان هم فرق دارد. به طوري كه آنان ناظر اعمال امت خود هستند و براساس روايات متعدد هر هفته پرونده اعمال ما به محضر رسول خدا (ص) و حضرات معصومين (ع) عرضه مي‌شود، به گونه‌اي كه از اعمال خوب ما خشنود و از گناهان امت ناراحت مي‌گردند.
قرآن كريم در اين مورد مي‌فرمايد:
«وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ»
اي پيامبر! بگو: هر چه خواهيد بكنيد كه به زودي كردارتان را خدا و فرستاده او و مؤمنان (گواهان اعمالتان در دنيا) مي‌بينند، و به زودي به سوي داناي نهان و آشكار بازگردانده مي‌شويد، پس شما را از آنچه انجام مي‌داديد آگاه خواهد ساخت.
امام صادق (ع) در مورد اين آيه مي‌فرمايد:
«وَ لَكِنَّ رَسُولَ اللَّهِ تُعْرَضُ عَلَيْهِ أَعْمَالُ أُمَّتِهِ كُلَّ صَبَاحٍ أَبْرَارُهَا وَ فُجَّارُهَا فَاحْذَرُوا»
هر روز صبح تمام اعمال خوب يا بد امت بر رسول خدا (ص) عرضه مي‌شود، پس از اعمال بد دوري كنيد.
امام صادق (ع) فرمود:
«هُمُ الاَْئِمَّةُ تُعْرَضُ عَلَيْهِمْ اَعْمالُ الْعِبادِ كُلَّ يَوْمٍ اِلى يَوْمِ الْقيامَةِ»
در هر روز كارهاي بندگان و مسلمانان بر ائمه اطهار (ع) عرضه مي‌شود و اين كار تا روز قيامت ادامه دارد.
امام محمد باقر (ع) فرمود:
«ان اعمال العباد تعرض علي نبيكم كل عشية الخميس فليستحيي احدكم ان تعرض علي نبيه العمل القبيح»
اعمال بندگان هر شب پنج‌شنبه بر پيامبرتان عرضه مي‌شود، پس بايد هر يك از شما از اينكه اعمال زشت و گناه را بر پيامبر (ص) عرضه كنيد حيا كنيد.
امام رضا (ع) در مورد اين آيه مباركه مي‌فرمايد:
«… و هو يوم تعرض فيه الاعمال علي الله و علي رسوله و علي الائمه»
هر پنج‌شنبه اعمال ما بر خداوند و رسولش و ائمه اطهار (ع) عرضه مي‌شود.
امام رضا (ع) فرمود:
«… والله ان اعمالكم لتعرض علي في كل خميس»
به خدا سوگند هر پنج‌شنبه اعمال شما بر من عرضه مي‌شود.
اختلاف در روزهاي عرضه اعمال مردم بر رسول‌الله (ص) و ائمه اطهار (ع) شايد به خاطر اختلاف در نوع عرضه است، مثلاً در هر روز اعمال به صورت خلاصه و كلي عرضه مي‌شود، اما روزهاي پنج‌شنبه به طور دقيق‌تر اعمال مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
* فشار قبر در قرآن مجيد
خداوند بزرگ در اين مورد مي‌فرمايد:
«مَن أعرَضَ عَن ذِكرِي فإنّ لَهُ مَعِيشَهً ضَنكاً»
كسي كه از ياد من (نماز، دعا، قرآن، روزه و…) دوري كند، براي او زندگي سختي خواهد بود.
يكي از مصاديق زندگي سخت، زندگي در عالم قبر است. افرادي كه با خداوند و دين در دنيا رابطه نداشته و دائم به فكر شكم و شهوت بوده‌اند، اين گونه اشخاص دچار فشار قبر خواهند شد.
تفسير نوالثقلين مي‌فرمايد:
«قيل هو عذاب القبر»
مراد از زندگي سخت، عذاب و فشار قبر است.
و علامه مجلسي (ره) مي‌فرمايد:
«هذا الخبر يدلّ علي انّ المراد بالمعيشة الضّنكة في الاية هو عذاب القبر»
حديث امام سجاد (ع): «القبرُ إمَّا رَوْضَةٌ مِنْ رياضِ الجنَّةِ وإمَّا حُفْرةٌ مِنْ حُفَرِ النيرانِ» دلالت دارد بر اينكه مراد از زندگي سخت در آيه، عذاب و فشار قبر است.
از آنچه بيان شد، روشن مي‌شود كه بي‌توجهي به دين و احكام نوراني اسلام، باعث ظلمت و عذاب قبر خواهد بود، زيرا كسي كه نسبت به نماز و قرآن و دعاي واقعي بي‌تفاوت است، نوري نخواهد داشت كه در قبرش نور داشته باشد.
*اولين ايستگاه
حضرت محمد (ص) فرمود:
«إنّ القَبرَ أوَّلُ مَنازِلِ الآخِرَهِ، فإن نَجا مِنهُ فما بَعدَهُ أيسَرُ مِنهُ، وإنْ لم يَنجُ مِنهُ فما بَعدَهُ لَيسَ أقلَّ مِنهُ»
قبر اولين منزل و ايستگاه از ايستگاه‌هاي بازرسي آخرت است، اگر در قبر نجات پيدا كرد، بعد از آن برايش آسان‌تر خواهد بود و اگر از قبر نجات پيدا نكرد، بعد از آن كمتر از قبر نيست.
*فشار قبر در روايات
- همگاني بودن عذاب قبر
پيامبر اسلام (ص) در هنگام دفن سعدبن معاذ كه از اصحاب معروف بود، فرمود: «اِنَّهُ لَيْسَ مِنْ مُؤْمِن اِلاّ وَ لَهُ ضَمَّةٌ»
هيچ مؤمني نيست مگر اينكه فشار قبر خواهد داشت.
رسول مكرم اسلام (ص) فرمود:
«ضَغْطَةُ الْقَبْرِ لِلْمُؤْمِنِ كَفَّارَةٌ لِمَا كَانَ مِنْهُ مِنْ تَضْيِيعِ النِّعَم»
فشار قبر براي مؤمن، كفاره ضايع كردن نعمت‌هاي الهي از جانب اوست.