در محضر بزرگان؛
بزرگان در ماه رمضان چگونه بودند؟
بررسی حالات و احوال بزرگان در ایام ماه مبارک رمضان و استناد به سنت های آنها در برنامه های خودسازی می تواند چراغ راهی برای همگان باشد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، بررسي حالات و احوال بزرگان در ايام ماه مبارك رمضان و استناد به سنت هاي آنها در برنامه هاي خودسازي مي تواند چراغ راهي براي همگان باشد.
در ادامه به بررسي حالات چند عالم بزرگ جهان اسلام در ماه رمضان مي پردازيم:
ميرزا محمد جعفر انصاري
از مراجع نامدار خوزستان و از بستگان مرحوم شيخ مرتضي انصاري است. در باره وي نوشته اند:
او با آن همه مشاغل درسي، عبادات موظفه خود را كه از سن بلوغ مشغول به آنها بود، ترك ننمود. او گذشته از نوافل شبانه، روزي قرائت يك جزء كلام الله و نماز حضرت جعفر طيار، زيارت جامعه و عاشورا را در يك جلسه، ايستاده به جا مي آورد و هنگام عبادت توجه خاصي داشت. حافظه اش بسيار عجيب بود؛ قرآن مجيد و تعقيبات نمازها و دعاهاي هر ماه و هر روز و شب ماه مبارك رمضان و.. را از حفظ داشت.(1)
علامه طباطبايي
علامه، مراتبي از عرفان و سير و سلوك معنوي را پيموده بود. او اهل ذكر و دعا و مناجات بود. در بين راه كه او را مي ديدم ، غالباً ذكر خدا را بر لب داشت. در جلساتي كه در محضرشان بوديم، وقتي جلسه به سكوت مي كشيد، ديده مي شد كه لب هاي استاد، به ذكر خدا حركت مي كرد. به نوافل مقيد بود و حتي گاهي ديده مي شد كه در بين راه مشغول خواندن نمازهاي نافله است. شب هاي ماه رمضان تا صبح بيدا بود، مقداري مطالعه مي كرد و بقيه را به دعا و قرائت قرآن و نماز و اذكار مشغول بود.(2)
علامه شهيد مطهّري، هرگاه نام مرحوم علامه طباطبايي را به زبان مي آورد، مي گفت: روحم به فداي او باد. يكي از دانشمندان از استاد مطهّري پرسيد: دليل اين همه تجليل و احترام شما از علاّمه طباطبايي چيست؟ استاد مطهّري در پاسخ گفت: من فيلسوف و عارف بسيار ديده ام و احترام من به علاّمه طباطبائي به خاطر فيلسوف بودن ايشان نيست، بلكه از اين جهت است كه او عاشق و دلباخته ي اهل بيت عليهم السلام است. چرا كه علاّمه طباطبايي در ماه رمضان روزه ي خود را با بوسه بر ضريح مقدّس حضرت معصومه(س) افطار مي كرد. ابتدا پياده از منزل تا حرم مطهّر (با توجّه به آن سنين پيري و دوري راه) مشرف مي شد. ضريح مقدّس را مي بوسيد، سپس به خانه مي رفت و غذا مي خورد.»
امام خميني
يكي از همراهان امام در نجف اشرف، نقل كرده است: ايشان در ماه مبارك رمضان هر روز ده جزء قرآن در ماه مبارك رمضان مي خواندند؛ يعني در هر سه روز يك دوره قرآن مي خواندند. برادران خوشحال بودند كه دو دوره قرآن را خوانده اند، ولي بعداً مي فهميدند كه امام ده يا يازده بار قرآن را ختم كرده است.
يكي از فرزندان امام مي گفت: شبي در ماه رمضان، من در پشت بام خوابيده بودم. خانه ايشان يك خانه كوچك 45 متري بود. بلند شدم ديدم كه صدا مي آيد. و بعد متوجه شدم كه آقاست، كه در تاريكي در حال نماز خواندن است. دست هايش را طرف آسمان دراز كرده و گريه مي كند. برنامه عبادي ايشان اين بود كه در ماه رمضان، شب تا صبح نماز و دعا مي خواندند و بعد از نماز صبح و مقداري استراحت، صبح زود براي كارهايشان آماده بودند.(3)
ماه رمضان براي ايشان، ارزش خاصي داشت، بدين جهت در اين ماه، ملاقاتهاي خود را تعطيل مي كرد تا بهره بيشتري از بركات آن ببرد. ايشان مي فرمود: « خود ماه رمضان، كاري است. » لذا كارهاي ديگر را كم مي كرد. و بيشتر به تلاوت دعا و قرآن مي پرداخت. در اين ماه، شعر نمي خواند و نمي سرود و به شعر گوش هم نمي داد و دگرگوني خاصي متناسب به اين ماه، در زندگي خود ايجاد مي كرد؛ به گونه اي كه سراسر اين ماه را به تلاوت قرآن مجيد، دعا و به جا آوردن مستحبات مربوط به ماه رمضان سپري مي كرد. غذا بسيار كم مي خورد. حتي در روزهاي بلند و طولاني ، روزه مي گرفت، اما وقت افطار و سحر، آن قدر كم مي خورد كه خادمش فكر مي كرد آقا چيزي از غذا نخورده است.(4)
حاج محمد ابراهيم كلباسي
آورده اند كه حاج محمد ابراهيم كلباسي، از شاگردان بحرالعلوم، شب قدر را با عبادت درك كرد؛ زيرا مدت يك سال، شب تا صبح عبادت كرد و معلوم است كه شب قدر از شب هاي سال، بيرون نيست.(5)
حاج ميرزا حسين خليلي (از رهبران جنبش مشروطه)
وي مردي با متانت و وقار، و در عين حال متواضع بود و در به جا آوردن وظايف عبادي خود كوتاهي نمي ورزيد. ايشان در همه سال ها، دهه آخر ماه رمضان را در مسجد كوفه، معتكف بود و در بين الطلوعين زيارت عاشورا، از او ترك نمي شد.(6)
آيت الله گلپايگاني
سيد محمد باقر گلپايگاني، فرزند آيت الله گلپايگاني، از مراجع تقليد مي فرمود:
قرآن هايي كه به پدر هديه مي شد، [پدر] مقيد بودند آنها را بخوانند. پس از يك دور تلاوت، قرآن ها را به دارالقرآن هديه مي كردند و مي فرمودند: زكات قرآن به اين است كه خوانده شود؛ زيرا در قيامت، قرآن از ما باز خواست مي كند. ايشان در ماه رمضان هفت الي هشت دور، قرآن را ختم مي كردند.(7)
سيد صدر الدين عاملي اصفهاني
مرحوم شيخ عباس قمي در شرح حال آقا سيد صدرالدين عاملي اصفهاني مي نويسد:
و اين سيد جليل، كثير البكاء و كثير المناجات بود. نقل شده كه شبي از شب هاي ماه رمضان، داخل حرم اميرالمؤمنين شد. بعد از زيارت، نشست كنار ضريح و شروع كرد به خواندن دعاي ابوحمزه، همين كه شروع كرد و به جمله «الهي لا تودبني بعقوبتك» رسيد گريه او را گرفت و پيوسته اين جمله را تكرار كرد و گريه كرد تا بيهوش شد و او را از حرم مطهر بيرون آوردند.
پي نوشتها:
1. مرتضي انصاري، زندگاني و شخصيت شيخ انصاري، ص 382.
2. مقالات وپيام ها ورساله هايي از علي احمدي ميانجي وديگران يادنامه علامه طباطبايي، ص 131 (با تلخيص)
3. فرازهايي از ابعاد روحي، اخلاقي وعرفاني امام خميني(ره) تهيه وتدوين ،با مقدمه انصاري كرماني، ص70.
4. سايت حوزه، كانون قاصدك دانشگاه علامه طباطبايي.
5. ميرزا محمد خان تنكابني، قصص العلما، ص 73.
6. رضا مختاري، سيماي فرزانگان ، ص162.
7. محمد رحمتي شهرضا، گنجينه معارف، ج1، ص480.