پاسخ استاد قرائتی به دخترانی که به خاطر نداشتن خواستگار نماز نمیخوانند
حجتالاسلام قرائتی رئیس ستاد اقامه نماز میگوید: شنیدم دختری میگفت چون من زیبا نیستم و خواستگار ندارم، پس نماز نمیخوانم! حضرت امیر(ع) پاسخ این گونه سؤالها و اشکالات را بیان کرده است.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، فارس نوشت: نماز بهترين اعمال ديني است كه اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادتهاي ديگر هم قبول ميشود و اگر پذيرفته نشود اعمال ديگر هم قبول نميشود، همان طور كه اگر انسان شبانهروزي پنج نوبت در نهر آبي شستوشو كند، آلودگي در بدنش نميماند، نمازهاي پنجگانه هم انسان را از گناهان پاك ميكند و سزاوار است كه انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و كسي كه نماز را پست و سبك شمارد مانند كسي است كه نماز نميخواند، با اين وجود يكي از سؤالاتي كه
مطرح ميشود اين است كه علت نمازگريزي و سستي برخي افراد نسبت به نماز چيست؟
حجتالاسلام والمسلمين محسن قرائتي رئيس ستاد اقامه نماز اين گونه پاسخ ميدهد:
براي اينكه دعوت مؤثر و مفيدي داشته باشيم، لازم است علت نمازگريزي و سستي مخاطب خودمان را نسبت به نماز بدانيم تا از همان دريچه به درمان اين مشكل و دعوت به نماز بپردازيم.
*علل سستي و كاهلي در نماز
۱- عدم شناخت
ما اگر شخصي را نشناسيم، نسبت به او برخورد و ادب و تواضع نخواهيم داشت؛ ولي اگر بدانيم كه او دانشمندي عزيز و مبتكر و مخترعي است كه افتخارات زيادي دارد، حتماً نسبت به او علاقهمند ميشويم.
حال اگر بدانيم:
نماز يعني خدايي شدن؛
نماز يعني اتصال بينهايت كوچك با بينهايت بزرگ؛
نماز كليد نجات از قهر خداست؛
تمام كمالات در نماز نهفته شده و يك كارخانه آدمسازي است؛
آنگاه ممكن نيست كه نسبت به نماز كوتاهي كنيم.
پيامبر گرامي اسلام(ص) ميفرمايد: بهترين چيزي كه خدا وضع كرده نماز است: «الصلاة ... خير موضوع».
۲. تفكيك نكردن مسائل و توقعات نابجا
بعضي فكر ميكنند كه اگر حكومت اسلامي برقرار شد، همه مردم عادل ميشوند يا اگر كسي وارد حوزه و دانشگاه شد، معصوم ميشود.
۳. جهل و ناداني
گاهي دليل سنگيني نماز به خاطر جهل به قرائت نماز، احكام نماز، آثار نماز، اهميت نماز و عواقب سستي و ترك نماز است كه اين نقص بايد از طريق والدين، مربيان، معلمان، كتابها، نوارها، حوزهها، كلاسها و صداوسيما و مساجد، هنرمندانه برطرف شود.
۴. تنبلي و تنپروري
گاهي افرادي ايمان دارند، ولي به دليل تنبلي و تنپروري نماز را رها ميكنند كه اين تنپروري در هر كاري عامل ركود سقوط است. در بعضي از دعاها تنپروري اولين عيب شمرده شده است، «اللهم اعوذ بك من الكسل».
اين تنپروري را ميتوان با دوستي با افراد علاقهمند و جاذبههاي مختلف و حتي با نذر و عهد و قسم و جريمه خود از بين برد. اگر ما بدانيم تنبلي و تنپروري در رسيدن به هواپيما سبب ميشود كه ما به مقصد نرسيم، هرگز در راه رسيدن به فرودگاه از خود كسالت نشان نميدهيم. اگر بدانيم تنپروري ما را از بركات زيادي باز ميدارد، حتماً به آن كارها اهتمام ميورزيم.
*حكايت
شخصي را ديدند كه با نعره ميگويد: تو نگذاشتي من به فلان پست برسم ... تو نگذاشتي من به فلان دره برسم ... تو نگذاشتي من به فلان جا و فلان جا برسم ...، در ابتدا خيال كردند كه بر سر كسي فرياد ميزند؛ ولي وقتي آمدند، ديدند نه مخاطبي حاضر است و نه با تلفن صحبت ميكند؛ پرسيدند: اين نعرهها را بر سر چه كسي ميزني؟! گفت: اين نعرهها را بر سر تنپروري و تنبلي خودم ميزنم!
۵. احساس نااميدي
قرآن گناهان را به دو دسته تقسيم كرده (كبيره و صغيره) و فرموده: اگر از گناهان كبيره دوري كنيد، گناهان صغيره را ميبخشيم؛ از طرفي هم به گفته روايات،اولين گناه كبيره «يأس از رحمت خدا» است.
افرادي هستند كه به خاطر بعضي از گناهان احساس يأس ميكنند و با خود ميگويند: تو كه فلان گناه را كردي، ديگر نماز بخواني يا نخواني چه فرقي ميكند؟ ولي قرآن ميفرمايد: «هرگاه گرفتار گناهي شديد، سريع نماز بخوانيد تا نماز آثار شوم گناه را برطرف كند».
البته بايد اين را نيز بدانيم كه در روايات يكي از بدترين گناهان، ترك نماز معرفي شده است.
۶. بيانگيزگي و طفره رفتن
گاهي افراد در كار خير عزم و تصميم ندارند و از انجام طفره ميروند. قرآن ميفرمايد كه در قيامت دوزخيان به بهشتيان ميگويند: به ما نظري كنيد تا از نور شما بهره بگيريم: «انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ». آنان جواب ميدهند: بايد به دنيا برگرديد و از آنجا نور بياوريد. دوزخيان ميگويند؛ مگر ما با هم و در يك منطقه و شغل نبوديم؟! آنان ميگويند: چرا، ولي شما طفره ميرفتيد؛ «تربصتم». با اينكه حج بر شما واجب بود، آن را به تأخير ميانداختيد؛ نماز را به تأخير ميانداختيد؛ خمس و زكات را به تأخير ميانداختيد ...
طفره رفتن، خطر بزرگي براي انسان است. چه انسانهايي كه گناه را فوري انجام ميدهند، ولي توبه و عذرخواهي از آن را به دوران پيري و سالمندي موكول ميكنند. گاهي هم قبل از آنكه سالمند شوند، از دنيا ميروند!
انسان بايد در كار خير عجله كند. در اذان نماز، بارها كلمه عجله به كار رفته است. «حي علي الصلاه» يعني بشتابيد به سوي نماز. رئيس جمهور شهيد ما ميگفت: به نماز نگوييد كار دارم و آن را به تأخير اندازيد؛ به كارها بگوييد نماز دارم و آنها را رها كنيد!
در ذيل آيه، «رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ» ميخوانيم كه اين تجليل و ستايش براي كساني است كه با شنيدن صداي اذان، كسب و كار را رها ميكنند و براي نماز به مسجد ميروند.
۷. عقده و لجاجت
گاهي بياعتنايي به نماز به خاطر انتقام گرفتن از والدين و مسئولين و حتي از خداوند است! او آرزويي دارد كه به آن نرسيده و از سر انتقام. نماز را رها ميكند. غافل از آنكه بايد باور كنيم كه خداوند، مولاي حكيم و مهربان ماست و بسياري از آرزوهاي ما برخاسته از هوسها و خيالهاست. هر انساني صدها و هزاران بار پشيمان ميشود و اين پشيماني حاكي از آن است كه خواستهها و خيالهاي ما حكيمانه نيست.
شنيدم كه دختري ميگفت: چون من زيبا نيستم و خواستگار ندارم، پس نماز نميخوانم!
حضرت امير (ع) پاسخ اين گونه سؤالها و اشكالات را چنين ميفرمايد كه گاهي خداوند يك نعمت را ميدهد، ولي در كنارش نعمتي را ميگيرد مثلاً؛
قد انسان بلند است و همت او كوتاه «مَادُّ الْقَامَةِ قَصِيرُ الْهِمَّةِ».
فردي بيان رواني دارد، ولي سنگدل است: «طَلِيقُ اَللِّسَانِ حَدِيدُ اَلْجَنَانِ».
خداوند در كنار گشايش، تنگنا را قرار داده؛ «قرن بسعتها عقابيل فاقتها»؛
آري در كنار قلهها درههاست؛ اگر ليمويي را شيرين آفريد، بعد از چند ثانيه تلخ ميشود؛ ولي اگر ليمويي را ترش آفريد، اين ترشي سالها ماندگار است؛ ممكن است دختري زيبا باشد و خواستگار داشته باشد، ولي عمرش طولاني نباشد و يا مشكلات ديگري براي او وجود داشته باشد.
ممكن است كسي در رشتهاي نابغه باشد، ولي در رشتههاي ديگر از متوسط هم ضعيفتر باشد. داروين در دو رشته علوم پزشكي و علوم ديني مسيحيت شكست خورد ولي با تغيير رشته، صاحب نظريه شد.
در حديثي ميخوانيم كه اگر در رشتهاي تجاري شكست خورديد، خود را در همه رشتهها شكست خورده نپنداريد؛ بلكه نوع كار خود را تغيير دهيد تا راز موفقيت را در رشتههاي ديگر به دست آوريد.
گاهي افراد از همسر خود ناراحت هستند و از او راضي نيستند، قرآن در جواب آنها ميفرمايد: چه بسا از چيزي ناراحت باشيد، ولي در آن خير كثير به شما داده شود؛ «فَإِن كَرِهْتُمُوهُنَّ فَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَيَجْعَلَ اللّهُ فِيهِ خَيْرًا كَثِيرًا». يا در جاي ديگر به صورت قاعده كلي ميفرمايد: چه بسا از چيزي خوشتان نيايد و آن چيز به نفع شما باشد و چيزي را دوست داشته باشيد. در حالي كه به ضررتان باشد؛ «عَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ وَاللّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ».
بنابراين ما بايد نسبت به تدبير خدا تسليم و بلكه راضي باشيم و بدانيم كه اگر در جايي به نظر ما نقص و كمبودي هست، همراه با حكمت و لطف از طرف اوست و خداوند مهربان، ضعفها را خيلي فوري يا با تأخير، يا با بهرهگيري نسل يا بهرهگيري در قيامت جبران ميفرمايد. زيرا يكي از اسامي خداوند «جبار» است؛ يعني جبران ميكند. ما نبايد به خاطر مسألهاي كه آن را نميپسنديم، از محبت و راه خدا و گفتوگوي با او از طريق نماز و دعا دست برداريم.
۸. خجالت نابجا
بعضي از افراد محيط زده ميشوند؛ مثلاً در سفر خارجي و يا بعضي مهمانيهاي داخلي، جرأت اينكه به تنهايي نماز بخوانند را ندارند؛ ولي اگر جمعي نمازگزار پيدا شوند، به آنها ملحق ميشود. در حالي كه در حديث ميخوانيم: مثال كسي كه در ميان غافلين خدا را ياد كند (و مثلاً به تنهايي براي نماز قيام كند) مانند درخت سبزي در كوير خشك (باارزش) است.
*خاطره
يك بار در كشور اندونزي خانمي را ديدم كه ناگهان به ساعت و آسمان نگاه كرد و متوجه شد كه نمازش را فراموش كرده است. فوري از كيف خود پارچهاي را بيرون آورد و روي زمين پهن كرد و به نماز ايستاد و به اطراف خود توجه هم نكرد!
يكي از اشكالات ما آن است كه گاهي حياي نابجا داريم چيزي را نميدانيم و از پرسيدن خجالت ميكشيم؛ مطلبي را نميدانيم و شهامت گفتن «نميدانم» را نداريم؛ كاري را درست ميدانيم، ولي از انجام آن به خاطر نگاه ديگران ميترسيم.
۹. دوستان ناباب
يكي از بسترهاي غفلت از نماز، دوستان ناباب هستند. قرآن فلسفه نماز را ياد خدا «أَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِي» بيان ميكند و در جاي ديگر در مورد دوست ناياب از قول انسان گنهكار ميفرمايد: او مرا از ياد خدا گمراه كرد «لَقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ».
۱۰.تحريفات و تبليغات ضدديني
امروز اگر هزاران فرمول علمي در آمريكا و غرب وجود داشته باشد، يكي از آنها را براي ما از طريق ماهوارهها ارسال نميكنند، ولي دنياي فاسد غرب حاضر است، براي انحراف نسل نو انواع فيلمهاي مخرب را ارسال كند، اگر كسي يك لحظه توجه كند دشمني دنيا را با اسلام و نسل مؤمن به روشني درك ميكند، آنها نسبت به آنچه مربوط به رشد علمي است، بخل ميكنند ولي نسبت به آنچه مايه غفلت مردم است، سرمايهگذاري ميكنند.
مستكبران در گذشته نيز با تمسخر و به بازي گرفتن دين و نماز، سعي در گمراه كردن مردم داشتند: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاء وَاتَّقُواْ اللّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ وَ إِذا نادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ».