نشست علمی «نقش حج در فرهنگ سازی جامعه» برگزار شد

به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج، نشست علمي نقش حج در فرهنگسازي جامعه، 4 شهريور با حضور حسن بنيانيان، عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي و حجت‏‌الاسلام والمسلمين خان‌محمدي، پژوهشگر عرصه ارتباطات در پژوهشكده حج برگزار شد.
در ابتداي اين نشست علمي، مدير گروه اخلاق و معارف پژوهشكده حج و دبير اين نشست گفت: نشست هايي كه در اين پژوهشكده برگزار مي شود از جهات مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد؛ اين نشست ها در شناخت موضوعات جديد و موضوعاتي كه مبتلا به حج و زيارت است موثر است.
وي افزود: حج نقش مهمي در تعالي جامعه دارد؛ عمل عبادي كه زندگي يك حاجي را در بر مي گيرد؛ از كلاه و لباس و خوراك و محل خوابيدن و... ههمه و همه تحت تاثير اين بحث قرار مي گيرد.
حجت الاسلام داوود حسيني خاطرنشان كرد: شناخت نقش حج و زيبايي هاي آن مي تواند كمك كند كه جامعه اي بهتر ساخته شود؛ امام راحل در اين راستا بيان فرمودند، يكي از وظايف مسلمانان اين است بدانند؛ چرا هميشه بايد بخشي از امكانات مادي و معنوي خود را براي آن صرف كنند؛ نا آگاهان حج را يك سفر زيارتي مي دانند ولي به اين امر كه به چه كيفيتي بايد در مقابل جهان كمونيستي و سرمايه داري ايستاد و اين كه چگونه مسلمانان را بايد قوي كرد توجه ندارد.
وي گفت: امام راحل در ادامه فرموند كه حج براي نزديك شدن و اتصال به صاحب خانه نيست و حج تنها كلام و لفظ خشك نيست؛ حج كانون معارف الهي است كه از آن محتواي سياست اسلام را در تمام لوازم زندگي بايد استفاده كرد؛ امام در ادامه فرمودند كه حج تنظيم و تمرين و تشكل زندگي توحيدي است.
مدير گروه اخلاق و معارف پژوهشكده حج خاطرنشان كرد: امام فرمودند، حج به سان قرآن مهجورمانده است و همانگونه كه قرآن قرن ها در خاك كج فهمي هاي مردم مهجور مانده است و حج نيز به سان قرآن در اين مهجوريت قرار دارد.
پس از وي حجت‌‏الاسلام والمسلمين خان محمدي با اشاره به نقش محول و محقق در جستارشناسي نقش‎ها، گفت: نقش محول در واقع به مجموعه وظايفي گفته مي‎شود كه از يك پديده نسبت به امر يا جايگاهي انتظار مي‌‏رود؛ در واقع آن موضوع حسب جايگاه خود يك نقش را به عهده مي‎گيرد؛ اين نقش از متون ديني و عقلي و نقلي قابل دريافت است.
عضو هيئت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: مورد بعدي كه در عنوان اين نشست بيان شده است، بحث تصحيح فرهنگ است؛ برخي بيان مي‎كنند كه نبايد اين تصحيح فرهنگي را اجام داد يعني فرهنگ را نبايد تصحيح كرد بلكه بايد اجازه داد كه خود اين فرهنگ شكل بعدي خود را پيدا كند كه از نظر اسلام ودين اين تعبير درست نيست.
وي گفت: از نظر دين مبين اسلام فرهنگ قابل تغيير است ولي با شرايطي كه خداوند و شرع مقدس بيان مي‎كند؛ پس يك نهاد انساني ناظر به رفتارهاي ضد الهي نمي‎تواند صاحب يك فرهنگ تمام و كمال باشد؛ چنانچه علامه طباطبايي كتاب شريعت را ترجمان كتاب طبيعت دانسته‎اند.
وي اظهاركرد: در واقع تنها خداوند و پيامبر مي‎توانند فرهنگ بسازند؛ اين نقش و جايگاه به روحانيون مي‎رسد كه مي‏توانند در پرتو اين نگاه ديني فرهنگ ساز و متحول كننده فرهنگ باشد؛ در اين ميان حج نيز جايگاه بسيار خاصي دارد كه بايد از اين فرصت بهترين استفاده را برد.
خان محمدي خاطرنشان كرد: علامه طباطبايي بيان مي‎كند كه همه فرهنگ ها از دامان نبوت الهام گرفته‎اند و اگر امروز در غرب نيز شاهد امور مثبتي هستيم به مدد همين احاطه نگاه ديني است كه از انبيا به اين جوامع رسيده است.
وي گفت: مهمترين نقشي كه حج در انسان سازي و فرهنگسازي دارد، القاي فرهنگ خدامحوري در جامعه است؛ حج يك دوره كامل مرور دين است؛ هر حاجي در زيست مومنانه خود به ارزشهاي الهي مي‎رسد كه همگي در حج مستتر است.
وي با اشاره به نقش روحانيون در تداوم بخشيدن حالات عطفي در بندگان خدا به ويژه حج گفت: از جمله نقش‎هاي ديگر حج، القاي روح برابري، روح خاكساري در مقابل خدا، روحيه دعا، روحيه ضد استكباري و حقيقت جويي است.
روحانيون كاروان‎ها را در پيچ و خم دستورالعمل‎ها محدود نسازيم حسن بنيانيان، رئيس كميسيون پيوست‌نگاري فرهنگي و اجتماعي شوراي عالي انقلاب فرهنگي پيش از ظهر امروز، 4 شهريور در نشست علمي نقش حج در فرهنگسازي جامعه در پژوهشكده حج با اشاره به تعريف فرهنگ در نگاه شوراي عالي انقلاب فرهنگي گفت: در تعريف صورت گرفته در اين شورا، چهار عنصر لايه اعتقادات، ارزش‌‏ها، الگوي رفتاري پايدار و نمادهاي خلق شده انساني بيان شده است.
وي افزود: اگر نگاه درستي به تغييرات فرهنگي جوامع داشته باشيم مي‎بينيم كه انسان مي‎تواند به شكل آگاهانه كاري انجام دهد و ما پس از بازخورد اين رفتار مي‎توانيم نتيجه بگيريم كه اين رفتار ناشي از اعتقاد و تاثيرباورها در رفتار وي بوده است يا خير.
رئيس كميسيون پيوست‌نگاري فرهنگي و اجتماعي شوراي عالي انقلاب فرهنگي بيان كرد: فرهنگ نقش مهمي در پديده شناسي در اجزاي مختلف جامعه دارد؛ به عنوان مثال فرهنگ حجاب با بسياري از مسايل در جامعه در ارتباط است و بسياري از مسايل مي‎توانند در كمرنگ يا پررنگ شدن حجاب در جامعه تاثيرگذار باشند.
وي با ذكر اين مطلب كه حج زمينه ساز تحول روحاني در مردم است، گفت: در حج لحظاتي وجود دارد كه نقاط عطف كار است و جايي است كه مي‎توان به تغيير نگاه اعتقادي ناظر به رفتاردر افراد رسيد كه در اين لحظات است كه بايد كار فرهنگي انجام داد و اين اعتقادات رابه فرهنگ و سپس به رفتار تبديل كنيم.
وي عنوان كرد: مثلا اينكه اين فقر آگاهي است كه باعث مي‎شود يك تاجر با واردات بي رويه لوازم آرايشي نامرغوب از يك كشور زمينه ساز بيماري مردم و هم خروج ثروت ملي و ضربه خوردن اقتصاد داخلي كشور اهل بيت(ع) و تشيع شود و در ماه محرم براي امام حسين(ع) نذري‌هاي ميلياردي بدهد؛ مشكل او در فرهنگ اقتصادي است كه از فرهنگ ديني او جدا است.
بنيانيان بيان كرد: امروز همه از ارشاد و نيروي انتظامي استنطاق مي‎كنند كه چرا جلوي بي حجابي را نمي‎گيريد ولي به فرهنگ ديگر شكل گرفته در جامعه دقت نمي‎كنند كه در پرتو بحث اقتصادي وامانده است؛ يعني اينكه به اين امر توجه ندارند كه صاحب يك شركت براي استخدام منشي، آگاهي منشي خانم با روابط عمومي بالا را در روزنامه درج مي‎كند و در اين حال منشي قبول مي‎شود كه با ظواهر غربي همخواني بيشتري دارد؛ و همين امر از جمله عوامل ترويج فرهنگ بدحجابي است ولي به اين اصل كمتر دقت مي‎شود.
وي گفت: ارتباط مردم اگر با روحانيت قطع و ناقص شود به همين شكل روحيه ديني در جامعه تضعيف شود و اين تاثيرپذيري از فرهنگ ديني و تبديل باورها به رفتارها كمتر شكل خواهد گرفت؛ در واقع كار روحانيون در حج اين است كه لحظات عطف و نقاط عطفي كه موجب تغيير روش زندگي و نگاه يك فرد مي‌شود را تداوم ببخشد؛ وظيفه روحاني اين است كه اين نقاط عطف را شناسايي كند و روي آن كار كند.
رئيس كميسيون پيوست‌نگاري فرهنگي و اجتماعي شوراي عالي انقلاب فرهنگي خاطرنشان كرد: اگر در جامعه شاهد بدرفتاري‎هايي هستيم نبايد انتظار داشته باشيم كه فرهنگ ديني در كنار همه اين عوامل رشد كند؛ بايد الگوهاي ماندگاري را در جامعه نشر دهيم؛ نبايد كاري كنيم كه مردم با چشم خود ببينند كه بدحجابان در جامعه كارهاي خود را راحت تر انجام مي‎دهند و يا در كلاس‎هاي درس با آنها برخورد بهتري مي‎شود تا همين عوامل زمينه ساز رفتار غير ديني آنها باشد.
وي گفت: نبايد روحانيون كاروان‎ها را در پيچ و خم دستورالعمل‎ها نگاه داريم بايد دست آنها را بازبگذاريم كه بيشتر روي مردم كار كنند و اين تغييرات را در ميان مردم شناخته و براي آنها سرمايه گذاري كنند؛ همين امروز نقش روحانيون در دانشگاه‎ها بسيار كمتر از نقش اساتيد است كه بايد روي اين مساله نيز كار كرد.
گزارش تصويري؛ نشست «نقش حج در فرهنگسازي جامعه»