واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا

واکنش رسانه‌ها، شخصیت‌ها و مقام‌های جهان به فاجعه منا

فاجعه ی دلخراشی که صبح پنجشنبه دوم مهرماه جاری در اثر ازدحام جمعیت هنگام «رمی جمرات» در منا رخ داد، واکنش های گسترده ی دولت ها، رسانه ها و شخصیت های سرشناس جهان به همراه داشته است.

عمده ترين محورهايي كه رسانه هاي خارجي طرح و بر آن ها تاكيد كرده اند، عبارتند از: *** انتقاد به مديريت آل سعود در مراسم حج
خبرگزاري رسمي اندونزي (آنتارا): «جوكوويدودو» رييس جمهور اندونزي ضمن «ابراز غم و اندوه نسبت به زايراني كه بر اثر اين حادثه كشته شدند»، تاكيد كرد كه مديريت حج بايد بهبود يابد تا حوادث مشابه بار ديگر تكرار نشود.
«عبدالملك حرمين» نايب رييس كميسيون امور مذهبي و اجتماعي مجلس نمايندگان اندونزي براي افزايش امنيت حجاج در مراسم حج پيشنهاد كرد علاوه بر اندونزي، دولت عربستان سعودي بايد يادداشت تفاهم هايي با ديگر كشورهاي اسلامي براي افزايش امنيت زايران امضا كند.وي هم چنين معتقد است «نيروهاي امنيتي عربستان سعودي قادر به سازماندهي 3 ميليون زاير «در ايام حج نيستند.
«صاحب زاده محمد حامد رضا» رييس شوراي اتحادي سني پاكستان ضمن ابراز تاسف از حادثه در مراسم رمي جمرات در منا و نيز حوادث غم انگيز روزهاي گذشته در مراسم حج امسال كه تا كنون موجب جان باختن صدها نفر از حجاج و مجروح شدن هزاران نفر شده است، گفت: به نظر مي رسد بخش عمده بي نظمي ها و سردرگمي هاي مقامات سعودي به خاطر اين است كه امسال سخت درگير مسايل مربوز به حمله يمن شده اند و تمام توجه آن ها معطوف تامين امنيت شهرهاي مرزي عربستان با يمن شده است.
رييس شوراي اتحاد سني پاكستان گفت كه مقامات و مسوولان عربستان خود را خادم حرمين شريفين مي نامند اما به عنوان ميزبانان حجاج و زائران اماكن مقدس اسلامي، مسوولانه عمل نمي كنند.
مفتي «گلزار احمد نعيمي» رييس جماعت اهل حرم و از علماي اهل سنت پاكستان نيز در گفت و گو با خبرنگار ايرنا گفت كه عربستان بايد توجه بيشتري به حفظ جان حجاج داشته باشد و به مسووليت هاي خود عمل كند. وي گفت: برنامه ريزي مراسم حج امسال به هيچ وجه برنامه ريزي خوبي نبود و عدم توجه مسوولان عربستان به امنيت جاني حجاج باعث شده تا مشكلات زيادي ايجاد شود.
مفتي «راغب نعيم» يكي ديگر از علماي ديني پاكستان هم ضمن ابراز تاسف از بروز حوادث غم انگيز در مراسم حج امسال از جمله حادثه امروز در منا، گفت: اين حوادث آزمون بزرگي براي كيفيت عملكرد عربستان در برگزاري حج و تامين امنيت حجاج است و مقامات سعودي بايد از حوادث امسال درس بگيرند و اجازه ندهند در سال هاي آتي چنين رويدادهاي ناگواري رخ دهد.
خبرگزاري المعلومه: «نوري المالكي» نخست وزير سابق عراق گفت: آل سعود لياقت برگزاري حج را ندارند، سازمان همكاري هاي اسلامي بايد مديريت حج را بر عهده بگيرد.
وي اضافه كرد: تكرار چنين حوادثي در موسم حج و جان باختن تعداد زيادي از حجاج بهترين دليل بر بي كفايتي و بي لياقتي برگزار كنندگان حج است.
نوري المالكي گفت: برخورد سياسي حاكمان عربستان با فريضه حج و محروم كردن اتباع كشورهايي كه داراي سياستي مخالف با سياست سعودي دارند دليل ديگري بر بي لياقتي و بي كفايتي آن ها براي مديرتي چنين مناسبت بزرگي است.
«صلاح الدين دميرتاش» رهبر حزب دمكراتيك خلق هاي تركيه در صفحه توئيتر خود در واكنشي تند به فاجعه رمي جمرات گفت: اماكن مقدس ملك پدري سعودي ها نيست، بلكه ارزش هاي مقدس اسلامي است. وي در ادامه نوشت: « رخداد رمي جمرات بلكه يك فاجعه نيست، بلكه يك قتل عام است و تركيه بايد با لحني تند سعودي ها را محكوم كند.»
وي با انتقاد از روابط نزديك حزب حاكم عدالت و توسعه تركيه با آل سعود گفت: «آنان كه براي مرگ پادشاه سعود در تركيه عزاي رسمي اعلام كردند، بعد از فاجعه منا از كرده خود خجالت زده هستند؟
شمار قابل توجه اي از رسانه هاي تركيه و نيز «محمد گورمز» رييس سازمان امور ديانت تركيه از اهمال سعودي ها در فاجعه منا سخن به ميان آورده اند.
«محمد گورمز» رييس سازمان امور ديانت تركيه ضمن ابراز تاسف از حادثه امروز رمي جمرات منا با اينكه مديريت حج عربستان مشكل اساسي دارد و بايد در سطح بين المللي بررسي شود، خواستار برگزاري نشست بين المللي براي بررسي در خصوص تامين امور حجاج شد.
وي در يك برنامه تلويزيوني با عنوان اينكه از سرنوشت 18 زائر ترك هنوز اطلاعي در دست نيست افزود: براي جلوگيري از حوادث مشابه و اداره بهتر امور حج يك نشست بين المللي برگزار و به طور كامل اين مساله مورد ارزيابي قرار گيرد.
روزنامه حريت: يك فاجعه ديگر در جريان مراسم حج در عربستان رخ داد و در جريان رمي جمرات در عربستان بيش از يك هزار و 300 زائر بر اثر ازدحام جان خود را از دست دادند.
خبر ترك: اهمال كاري سعودي ها آنان را در هدف مسلمانان قرار داد. در مسير منا به اندازه كافي تابلوهايي كه مسيرها را نشان بدهد موجود نيست و در رمي جمرات نيز تدابير امنيتي اتخاذ نشده است.
به نوشته اين روزنامه ايران دولت عربستان را مسوول اين فاجعه خواند و در مقابل عربستان نيز زايرين كشته شده را مسبب قلمداد كرد.
مليت: بعد از فاجعه بالابر در مسجد الاحرام در روزهاي گذشته اين بار نيز بي تدبيري موجب كشته شده صدها نفر در مني شد. جهان اسلام مي بايد اداره مراسم حج در خاك هاي مقدس را خود بدست بگيرد.
روزنامه بوگون: به گفته گورمز در فاجعه منا يك اهمال كاري بسيار جدي موجود است.
در پي فاجعه رمي جمرات در عربستان محمد گورمز رييس سازمان امور ديانت تركيه ضمن ابراز تاسف از اين حادثه، خواستار برگزاري نشست بين المللي براي بررسي در خصوص تامين امور حجاج شد.
وي با تاكيد بر اينكه مديريت حج عربستان مشكل اساسي دارد و بايد در سطح بين المللي بررسي شود خواستار برگزاري يك نشست بين المللي براي بررسي اين مساله شد.
«صلاح الدين دمير تاش» رهبر حزب دموكراتيك خلق هاي تركيه در واكنشي تند به فاجعه رمي جمرات گفت: اماكن مقدس ملك پدري سعودي ها نيست، بلكه ارزش هاي مقدس اسلامي است.
وي در صفحه توئيتر خود نوشت:'رخداد رمي جمرات يك فاجعه نيست، بلكه يك قتل عام است و تركيه بايد با لحني تند سعودي ها را محكوم كند.'
رهبر حزب دمكراتيك خلق ها با عنوان اينكه ثروت سعودي ها بي حد و حساب است اما با اين وجود مناسك حج را به عنوان يك درآمد گردشگري ارزيابي مي كنند، گفت: ' چنين ذهنيتي مسئول قتل عام در منا است.'
وي با انتقاد از روابط نزديك حزب حاكم عدالت و توسعه تركيه با آل سعود گفت: 'آنان كه براي مرگ پادشاه سعود در تركيه عزاي رسمي اعلام كردند، بعد از فاجعه منا از كرده خود خجالت زده هستند؟'
تعدادي از شخصيت ها، علما و ائمه جمعه هند با تسليت حادثه مرگبار منا به خانواده هاي جان باختگان، خواستار بازنگري در شيوه برگزاري مراسم حج شدند و از عربستان خواستند با به كار بستن تدابيري از تكرار اين گونه حوادث در آينده جلوگيري كند.
مولانا «محسن تقوي» امام جمعه مسجد جامع شيعيان دهلي در خطبه هاي نماز عيد قربان با تسليت شهادت تعدادي از زائران هندي در حادثه منا گفت:'بايد عربستان سعودي در شيوه برگزاري مراسم حج تجديد نظر كند و توجه بيشتري به جان زائران بيت الله الحرام داشته باشد.'
وي افزود:' كشورهاي مسلمان بايد عربستان را در قبال اين كوتاهي بازخواست كنند.'
مولانا «سيد طالب حسين يزدي» امام مسجد كربلاي جور باغ دهلي گفت: ' حادثه غمبار در حرم امن الهي دل هر انسان آزاده اي را به درد آورد.'
وي افزود: 'دولت عربستان سعودي مسئوليت حفاظت از جان حجاج را به عهده دارد و بايد به وظيفه خود به خوبي عمل كند.' مولانا «مفتي مكرم» امام مسجد فتح پوري نيز در خطبه نماز عيد قربان با تسليت حادثه منا به خانواده هاي جان باختگان، كشته شدن تعدادي از زائران خانه خدا را در سرزمين وحي تاسف آور دانست.
وي افزود:' بايد با بررسي علت وقوع اين حادثه، از تكرار آن در آينده جلوگيري كرد.'
مولانا «سيد جلال نقوي» دبير مسجد علماي هند نيز كوتاهي عربستان را در حفاظت از حجاج بيت الله الحرام پذيرفتني ندانست.
وي اظهار كرد: 'اگر عربستان سعودي نمي تواند امنيت جان حجاج را تامين كند بايد اين مسئولينت را به كشورهاي ديگر و يا مسلمانان واگذار كند تا شاهد چنين حوادث ناگواري نباشيم.' خبرگزاري «جمهور» افغانستان: بر اثر بي كفايتي مقام هاي سعودي، حدود 1300 زائر بيت الله الحرام كشته و بيش از دو هزار نفر زخمي شده اند اما مقامات عربستان، مسئوليت وقوع اين حادثه را به گردن حجاج انداخته اند.
اين خبرگزاري نوشت در حالي كه بيش از هزار نفر در اين حادثه جان خود را از دست داده اند، سازمان دفاع شهري عربستان شمار كشته ها را 717 تن اعلام كرد.
جمهور به نقل از روزنامه «الديار» لبنان نوشت كه اين حادثه در پنج كيلومتري مكه مكرمه روي داد و علت آن حضور كاروان پرشمار «سلمان بن عبدالعزيز» جانشين وليعهد سعودي، در مركز منا بوده است.
بر اساس اين گزارش، مقام هاي عربستان سعودي تلاش مي كنند خبر عبور اين كاروان دربار را كه سبب كشته شدن حدود يك هزار حاجي و مصدوميت بالغ بر دو هزار حاجي ديگر شده است، مخفي كنند.
بر پايه اين گزارش، محمد بن سلمان بدون توجه به شلوغي خيابان ها و تراكم جمعيت حجاج در منا، با كارواني شامل 200 نيروي ارتشي و 150 نيروي پليس به حجاج حاضر در منا پيوست كه اين اقدام به سرعت به تراكم بيش از حد جمعيت موجود در منطقه افزود و فشار از هر سو آن قدر زياد شد كه سرانجام فاجعه رخ داد.
خبرگزاري «جمهور» افغانستان ياد آور شد: در حادثه دردناك ديگري چند روز قبل، جرثقيلي در محوطه بيت الله الحرام سقوط كرد كه منجر به كشته و زخمي شدن صدها زائر خانه خدا شد. خبرگزاري بخدي افغانستان: زائران افغانستان در عربستان با وخيم خواندن وضعيت در منا و جمرات از چگونگي رسيدگي ماموران امداد و نجات به زخمي ها، به شدت انتقاد كردند.
بر اساس اين گزارش، آنان با انتشار گزارش هايي در شبكه هاي اجتماعي از نحوه مديريت عربستان بر اماكن مقدسه انتقاد كرده و نوشته اند كه عربستان سعودي طي سال هاي متوالي و وقوع حوادث خونين، قادر نيست اقدامات لازم را براي جلوگيري از تكرار حوادث مشابه براي زائران خانه خدا انجام دهد.
اين خبرگزاري افزود: به دليل ضعف عربستان در مديريت بحران ، اجساد قربانيان، ساعت ها در منا به مراكز بهداشتي و درماني منتقل نشده و بر كف خيابان مانده بود.
«موسي قربانف» تحليلگر سياسي آذري با اشاره به رويدادهاي دردناك مكه گفت: حكومت عربستان سعودي توانايي مديريت مكه مكرمه و مدينه منوره را تدارد و از اين رو اداره امور حج و مكه بايد در اختيار كميسيوني از كشورهاي اسلامي قرار گيرد. قربانف نماينده شهروندان جمهوري آذربايجان مقيم مسكو و رييس جامعه اهل بيت (ع) شيعيان روسيه در گفت و گو با خبرنگار ايرنا، افزود:حادثه جانگذار جان باختن زائران در رمي جمرات كه بر اثر آن بيش از يك هزار ميهمان خانه خدا قرباني و صدها نفر ديگر مجروح شدند، بار ديگر بي برنامگي حكومت عربستان سعودي در مديريت حج را به وضوح نشان داد.
وي افزود: اين حادثه با توجه به اين كه نخستين حادثه در مكه نبود و يك هفته پيش هم بر اثر سقوط جرثقيل صدها زاير جان باختند، بايد به دقت مورد تحقيق قرار گيرد و نمايندگان كشورهاي اسلامي در اين تحقيقات شركت كنند.
كارشناس آذري گفت: حكومت عربستان سعودي مسئوليتي را در تامين امنيت زائران و تحقيقات در باره حوادث خونين مكه برعهده نمي گيرد و به همين دليل نمي توان به اين حكومت و تحقيقاتي كه انجام مي دهد، اعتماد كرد.
قربانف يادآور شد: سران عربستان درآمد هاي حاصل از حج را براي منافع خود خرج مي كنند و كوچكترين توجهي به آسايش و آرامش خاطر حجاج نمي كنند و اين گونه رفتار غيرمسئولانه سعودي ها باعث خواهد شد تا در آينده هم حوادث ناگوار رخ دهد.
وي افزود: انجام امور ساختماني در مناطق كوهستاني در مكه به ويژه نزديك مسجد الحرام اشتباهي بزرگ است و بر خلاف فرمايشات رسول اكرم (ص) مي باشد كه بر تامين آرامش زايران خانه خدا تاكيد داشتند.
تحليلگر آذربايجاني گفت: حاكمان سعودي فقط به منافع مادي خود توجه مي كنند و نگاهي اسلامي به امور حج ندارند. آنها فقط در فكر اين هستند كه استقبال زايران را از دست ندهند و هر سال شمار معيني از كشورهاي مختلف براي انجام مناسك حج به عربستان سعودي سفر كنند.
وي ادامه داد: چرا عربستان براي حمله به يمن ائتلاف تشكيل مي دهد و از چند كشور براي انجام چنين اقدام ضداسلامي كمك مي طلبد، اما براي تامين امنيت مسلمانان در دوره انجام مناسك حج هيچ فكري نمي كنند.
قربانف با تاكيد بر لزوم كنترل امور حج توسط كشورهاي اسلامي، گفت: براي اين منظور بايد كميسيوني از كشورهاي اسلامي تشكيل شود و اداره امور حج به مسلمانان سپرده شود.
وي تاكيد كرد؛ بايد تامين امنيت مسلمانان در موسم حج در اولويت قرار گيرد و در مقررات مربوط به برگزاري بزرگترين كنگره انساني جهاني به منظور تامين امنيت شركت كنندگان آن بازنگري شود.
مريوان نقشبندي مسئول دفتر روابط وزارت اوقاف حكومت اقليم كردستان عراق در صفحه شخصي خود در فيس بوك نوشت: در حالي كه هيچ حاجي عربستاني در ميان حجاج جان باخته در منا وجود ندارد، بي تدبيري سعودي ها سبب شده است وليعهد عربستان شاهد كشتار حاجيان باشد.
نادر رستي مسئول روابط عمومي كميته گردشگري اقليم نيز در صفحه شخصي خود در فيس بوك با انتقاد از سكوت مسلمانان در مقابل بي تدبيري عربستان سعودي نوشت: اگر اين حادثه در هر كجاي دنيا اتفاق مي افتاد، وااسلاما مي كرديم و مي گفتيم غضب خداوند برما جاري شده است، در حالي كه در مقابل بدترين حادثه بشري در عربستان سعودي سكوت كرده ايم. اين مسئول كرد عراقي در ادامه نوشته خود مي نويسد: اين بي تدبيري نه به امروز، بلكه به تمامي سال هاي گذشته برمي گردد كه سبب شده است تاكنون بيش از 4 هزار حاجي جان خود را از دست بدهند.
روزنامه گاردين: 'جوكو ويدودو' رييس جمهور اندونزي كه رهبري پرجمعيت ترين كشور مسلمان را برعهده دارد، نيز تاكيد كرده است كه مديريت حج بايد بهبود يابد تا حوادث مشابه بار ديگر تكرار نشود.
رييس كميسيون حقوق بشر اسلامي انگليس با يادآوري سوء مديريت مقامات سعودي در جلوگيري از وقوع فاجعه مرگبار «منا» گفت: سعودي ها صلاحيت مديريت حج را ندارند و بايد تشكيلاتي بين المللي اين مسووليت را برعهده بگيرد.
«مسعود شجره» اظهار داشت: مقامات سعودي در حادثه منا مقصر هستند. اگر قرار بود اصل كفايت در تفويض مسووليت امور مكه مدنظر باشد، مقامات سعودي مدت ها قبل از اين مسوولت بركنار مي شدند.
شجره با بيان اينكه «هرسال شاهديم كه چنين حوادث تلخي در مكه رخ مي دهد» تصريح كرد: همه اين اتفاقات نشان دهنده بي كفايتي و بي تدبيري سعودي ها است. بايد تشكيلاتي بين المللي به شكل وقف شكل بگيرد تا اداره و مسووليت امور را درباره حج برعهده بگيرد كه يكي از ستون هاي دين اسلام است.
اين فعال انگليسي گفت: دولت عربستان سعودي نمي تواند حج را برگزار كند. حاكمان سعودي خود را خادمان حرمين شريفين مي دانند اما عملكرد آنها نشان مي دهد كه تا چه اندازه از مسووليت پذيري گريزان هستند و نمي توانند اين كار را به درستي انجام بدهند.
اين فعال انگليسي با انتقاد از سكوت كشورهاي اسلامي و به ويژه سازمان همكاري اسلامي در قبال فجايع دنياي اسالم افزود: متاسفانه كشورهاي اسلامي درباره مديريت حج كاري انجام نمي دهند. سازمان همكاري اسلامي نيز هيچ كاري انجام نمي دهد. نپرداختن سازمان همكاري اسلامي به موضوع فلسطين و يمن، مصداق بي كفايتي اين سازمان است.
رييس كميسيون حقوق بشر اسلامي انگليس با تاكيد بر اينكه «بايد تحقيقات بين المللي و مستقل درباره حادثه رمي جمره انجام شود» عنوان كرد: در همين حال، يك كميته حقيقت ياب از سوي كميسيون حقوق بشر اسلامي انگليس نيز راه اندازي شده و اين كميته درصدد است تا با جمع آوري اطلاعات از شاهدين عيني و مسوولين كاروان هاي حج، تحقيقات كاملي را در رابطه با فاجعه خونين منا به عمل آورد.
رجب طيب اردوغان رييس جمهوري تركيه در حالي فشار به عربستان به دليل فاجعه منا را درست ندانست و مدعي شد كه دولت رياض حساسيت لازم را نسبت به اين مساله نشان مي دهد كه مقام ها و احزاب مخالف دولت آنكارا، از سهل انگيري آل سعود در اين فاجعه به شدت انتقاد كرده اند.
به گزارش تلويزيون دولتي تركيه، اردوغان به خبرنگاران گفت كه به دليل فاجعه منا نبايد از عربستان انتقاد كرد.
اردوغان با اشاره به انتقادها از مديريت عربستان در مراسم حج امسال گفت: «حملات تند به دولت عربستان را درست نمي دانم، اغلب اين اعتراض ها و انتقادها بي اساس است.»
وي در حالي چنين سخناني را بيان كرده كه پيش از اين رييس سازمان امور ديانت و مقام هاي حزب حاكم عدالت و ديگر احزاب مخالف تركيه از سهل انگاري عربستان در فاجعه منا كه تاكنون منجر به جان باختن حدود 2 هزار تن و مجروح شدن 2 هزار تن ديگر شده است، به شدت انتقاد كرده اند.
اردوغان بدون اشاره به بي توجهي دولت رياض به اتخاذ تدابير لازم براي امنيت زائران افزود: مقام هاي سعودي اقدامات لازم را براي تكرار نشدن چنين حوادثي انجان خواهند داد.
پيش از اين محمد علي شاهين معاون حزب عدالت و توسعه روز جمعه با انتقاد شديد از عربستان گفته بود كه اگر حاكمان عربستان نمي توانند مراسم حج را اداره كنند اين امر را بعهده تركيه بگذارند.
در همين حال «محمد گورمز» رييس سازمان امور ديانت تركيه نيز پيشنهاد داده بود كه كنفرانس بين المللي براي اداره مراسم حج برگزار شود.
وي گفت: مديريت دولت عربستان درباره حج مشكل اساسي دارد و بايب در سطح بين المللي مورد بررسي قرار گيرد.
«حيدر جمال» رئيس كميته اسلامي روسيه با يادآوري ابعاد هولناك واقعه مكه و خودداري رياض از پذيرفتن مسئوليت آن بر لزوم تشكيل گروه حقيقت ياب بين المللي تاكيد كرد و گفت: جامعه جهاني بايد عربستان سعودي را براي انجام تحقيقات دقيق در مورد حادثه منا تحت فشار قرار دهد.
جمال از كارشناسان سياسي مسلمان برجسته روسيه، در گفت وگو با خبرنگار ايرنا در مسكو، يادآورشد: بروز يك واقعه كوچك تر مشابه رمي جمرات منا در هر كشور متمدن و قانونمندي رخ مي داد، دولت سريعا عذرخواهي مي كرد و وعده مي داد تمام تلاش هاي ممكن را براي جلوگيري از تكرار اين گونه حوادث بكار گيرد.
وي افزود: حتي در برخي كشورها كه دولت از سوي جامعه مدني كنترل و فعاليت آن بر اساس قوانين انجام مي گيرد، براي وقايعي همچون رمي جمرات منا حتي و ابعاد به مراتب كمتر دولت ها استعفا مي دهند.
رئيس كميته اسلامي روسيه خاطرنشان كرد: اما حكومت عربستان سعودي حتي از عذرخواهي خودداري و تلاش مي كند اين حادثه خونين را تحت تاثير تلاش هاي رسانه اي خود و كشورهاي همپيمان، كم اهميت جلوه دهد و مانع انجام تحقيقات جدي و كامل در باره آن شود.
كارشناس مسلمان روس بي توجهي مقامات سعودي به امداد رساني فوري، تاخير طولاني در كمك به مصدومان و همكاري نكردن با كشورها براي كاهش دامنه بحران و شمار قربانيان فاجعه منا را يادآور شد و گفت: اين گونه رفتار عربستان سعودي در حالي كه حدود دو هزار نفر در حادثه خونين رمي جمرات جان خود را از دست داده و صدها نفر مجروح و مفقود شده اند، نشانگر بي مسئوليتي مقام هاي اين رژيم و بي توجهي آنها به حقوق بشر است.
وي ادامه داد: در چنين شرايطي با توجه به ابعاد بين المللي حادثه منا و اينكه قربانيان اين واقعه از كشورهاي مختلف جهان هستند، جامعه جهاني و سازمان ملل به نمايندگي از طرف آن در تحقيقات درباره اين حادثه خونين شركت كرده و افزون بر آن حكومت عربستان را براي تامين شرايط اين تحقيقات تحت فشار قرار دهد و اين تلاش ها بايد به گونه اي باشد كه رياض نتواند از مسئوليت خود در حادثه منا شانه خالي كند و لازم است در اين مورد عدالت برقرار شود.
جمال گفت: عاملان حادثه منا بايد شناسايي و مجازات شوند و جامعه جهاني بر مراحل تحقيقات و پيگيري قضايي در باره اين حادثه كنترل و نظارت داشته باشد.
انديشمند روسي با بيان اين كه حادثه منا نخستين حادثه در مورد حجاج بيت الله الحرام نبود، افزود: اين حادثه يك بار ديگر بي كفايتي افرادي كه خود را خادم الحرمين شريفين مي نامند به خوبي نشان داد و اين مساله موجب شده است كه حوادث خونين در مورد حجاج هر از چند گاهي تكرار شود و به طور يقين اگر تدابير اساسي انديشيده نشود در آينده نيز جهان اسلام شاهد حوادث غمبار در حجاز خواهد بود.
وي ادامه داد: به همين دليل سازمان همكاري اسلامي به عنوان عالي ترين تشكيلات متولي امور امت جهاني اسلامي بايد براي مديريت حج اقدام و پيشنهادهاي سران و شخصيت هاي مذهبي و سياسي كشورهاي اسلامي بايد به دقت بررسي و بهترين راهكار برگزيده شود.
رئيس كميته اسلامي روسيه گفت: امت اسلامي جهاني نمي تواند بيش از اين در قبال رفتار غيرمسئولانه و بي لياقتي سران عربستان سعودي سكوت كند و بسياري از شخصيت هاي اسلامي چشم پوشي در مورد حوادث حج امسال در عربستان را جايز نمي دانند.
وي افزود: با توجه به اقدامات خصمانه و سياست هاي تجاوزگرانه عربستان سعودي عليه كشورهاي اسلامي كه آخرين نمونه آن در بمباران شش ماهه اخير يمن به خوبي مشهود است، رياض در حوادث منا نيز اهداف پنهاني دنبال مي كند و به همين دليل بايد در اين مورد هوشيار بود.
كارشناس مسلمان گفت: متاسفانه عربستان سعودي از آمريكا و اسرائيل (رژيم صهيونيستي) پيروي مي كند و سياست خارجي رياض ضد اسلامي و بالطبع تلاش هاي آن مشكوك است و سران كشورهاي اسلامي بايد در اين مورد آگاهانه رفتار كنند تا در دام عربستان و اقدامات ضداسلامي اين كشور نيفتند. *** گمانه زني در باره علت وقوع حادثه
«مجتهد» كاربر معروف اينترنتي كه پشت پرده هاي آل سعود را در پايگاه خود در توئيتر فاش مي كند، نوشت: در يك افتضاح حركت قطار، حجاج مجبور شدند ساعت ها در ايستگاه قطار در انتظار بمانند، اين انتظار با افزايش بيشتر تعداد آنان ادامه يافت اما خبري از قطار نشد و همين افتضاح موجب وقوع حادثه در منا شد.
اين كاربر افشاگر خاطر نشان كرد: بعد از تاخير چهارساعته قطار در طول شب، هنگامي كه قطار به ايستگاه رسيد، حجاج با عجله و شتاب سوار قطار شدند اما با وجود بسته شدن درها قطار به حركت درنيامد.
وي نوشت: حجاج كه داخل قطار متوقف شده گرفتار شده بودند و درها هم باز نمي شد، وحشت زده فرياد مي زدند، تعدادي از هوش رفته بودند اما مشكل اين بود كه احدي نمي توانست حركت و يا فرار كند.
مجتهد تاكيد كرد كه همين حادثه قطار كافي بود كه حجاج بخواهند با هجوم خود را به منا براي رمي جمرات برسانند و اين فاجعه دردناك رقم بخورد.
خبرگزاري فرانسه: «خالد الفاح» وزير بهداشت عربستان اعلام كرد كه بي نظمي زائران خانه خدا باعث وقوع حادثه مرگبار روز پنجشنبه در رمي جمرات در منا شد. وي افزود: زوار زيادي بدون توجه به زمان تعيين شده حركت كردند كه اين مساله، دليل اصلي حادثه اي از اين دست است.
روزنامه تايمز: شاهدان با اشاره به شمار زياد حجاج و گرماي زياد دما مي گويند كه شمار زيادي از حجاج در وسط دو جريان ترافيكي كه در محل تلافي خيابان 204 و 223 به يكديگر برخورد كردند، گير افتاده بودند.
اين روزنامه به نقل از شاهدان عيني نوشت چگونه افراد زيادي در جريان اين حادثه به طرز وحشتناكي به دليل فشار جمعيت و دليل زير دست و پا افتادن و عدم رسيدن كمك هاي امدادي فوت كردند.
اين روزنامه نقل از «اسماعيل هاميا» 58 ساله از نيجريه نوشت: صحنه وحشتناكي بود و تنها به لطف خدا، توسط يك مرد جوان از اين حادثه جان به دربردم.
تايمز افزود: به گزارش شبكه العربيه شاهزاده خالد الفيصل مسوول كميته مركزي حج، حجاج كشورهاي آفريقايي را در ايجاد اين حادثه مقصر دانسته است. و خالد الفلاح وزير بهداشت عربستان نيز به خبرنگار گفته كه عدم توجه حجاج به برنام زماني ارايه شده از سوي مسوولين عامل بروز اين حادثه بوده است و در صورت توجه به اين دستورالعمل از بروز اين حادثه جلوگيري به عمل مي آمد.
روزنامه ديلي تلگراف: در حالي كه متخصصان ايمني مي گويند هنوز خيلي زود است كه بتوان دلايل حادثه روز پنجشنبه را مشخص ساخت، اما اين حادثه احتمالا سووالاتي را در مورد نحوه مديريت جمعيت عظيم مسلمانان كه هر ساله براي برگزاري مراسم حج به عربستان سعودي مي آيند، ايجاد خواهد كرد.
ديلي تلگراف افزود: اين حادثه خونين در خيابان 204 كه يكي از دو محل اصلي ورودي از منا به طرف جمرات است ، رخ داده است. اين روزنامه نوشت: اين حادثه در خالي رخ مي دهد كه بدنبال آخرين حادثه مرگبار در مراسم حج در سال 2006 ميلادي كه در جريان آن 346 نفر كشته شدند، شركت انگليسي 'كراون ويژون ' مسووليت راه اندازي يك سيستم رايانه اي پيشرفته براي كنترل جمعهيت در اين منطقه بر عهده داشته است.
به نوشته اين روزنامه، مقامات سعودي با توجه به نصب نرم افزار هاي تجزيه و تحليل آماري و پيچيده جمعيت كه متصل به اتاق مركزي است مي توانسته اند كه آخرين وضعيت مربوط به تردد جمعيت در محل را با دقت بسيار زياد پيش بيني كرده و مانع از بروز اتفاقات اين چنيني شوند.
ديلي تلگراف، افزود: اما اين شركت انگليسي در همين حال گفنته است كه تجهيزات آن نمي توانند ورودي ها به منطقه جمرات را تحت پوشش قرار دهند.
اين روزنامه افزود:'فيونا استرنس' مؤسس شركت 'كراود ويژون' به ديلي تلگراف گفت: شركت ما به صورت فعال درگير در رويدادهاي مرتبط با حج بوده و دولت عربستان سعودي نيز سرمايه گذاري قابل توجهي در اين رابطه كرده است.
فيونا استرنس در همين حال به ديلي تلگراف گفته است: اما اين تجهيزات و منابع عمدتا در اطراف پل جمرات كه حوادث قبلي در آنجا رخ داده و نه در منطقه اي كه حادثه روز پنجشنبه در آنجا روي داد، بكار گرفته شده اند.
ديلي تلگراف افزود: وي درهمين حال از اظهارنظر در اين مورد چرا اين فناوري در سطح وسيع تري در مناطق ورودي به پل جمرات به كار گرفته نشده است خودداري كرد اما گفت: هنوز زود است كه در مورد علت دقيق اين حادثه اظهارنظر كرد.
روزنامه گاردين: به رغم اينكه مقامات رياض گرماي هوا ، خستگي زائران و عدم توجه به ضوابط را علت رويداد حادثه روز گذشته در منا مي دانند اما زائران، مسوولين عربستاني را ممسوول اين فاجعه دانسته و اظهار مي كنند كه از شركت در ادامه مناسك حج هراسانند.
احمد، يك زائر مصري به گاردين گفته است: عربستان سعودي هزينه زيادي را صرف حج مي كند اما هيچ گونه سازمان دهي در اين خصوص صورت نمي دهد. آن ها مي توانند يك مسير براي روندگان و يك مسير براي آن هايي كه بازمي گردند ايجاد كنند. دست كم اگر يك پليس در نقطه شروع مسيرها قرار مي داشت و زائران را سازمان دهي مي كرد، هيچ كدام از اين حوادث رخ نمي داد.
اين روزنامه افزود: احمد ابوبكر، يك حاجي ليبيايي تبار 45 ساله كه توانسته به همراه مادرش از محل حادثه فرار كند، گفت: همه هجوم آورده بودند. پليس تمام ورودي ها و راه هاي خروج به سمت كمپ حاجيان را بسته بود. روبروي من جسدهاي مرده، مجروحين و آن هايي بودند كه خفه مي شدند.
اين روزنامه افزود: وي مدعي شد كه پليس عربستان در مواجهه با اين حادثه بي تجربه بوده است و گفت: آن ها حتي خيابان ها و امكان اطراف را نمي شناختند.
گاردين ادامه داد: محمدحسن يك شاهد مصري ديگر نيز ضمن ابراز نگراني از وقوع حوادث مشابه، از برخورد ناشايست مأمورين امنيتي عربستان ابراز ناراحتي كرده و گفت: آن ها به من مي گويند: بيا و اين جسد مصري را شناسايي كن. چرا آن ها ما را اين گونه تحقير مي كنند؟ ما به عنوان زائر مي آييم و توقعي نداريم.
اين روزنامه انگليسي افزود: عرفان العلوي، مؤسس انجمن تحقيقات ميراث اسلامي نيز ضمن انتقاد از نحوه بازسازي اماكن متبركه در عربستان سعودي مدعي شد: درحالي كه شمار زيادي از حجاج خارجي هستند اما پليس عربستان تجربه كافي و تسلط به زبان خارجي ندارد.
گاردين به نقل از وي نوشت: آن ها حتي نمي دانند كه چطور با مردم تعامل كنند و هيچ سازوكار كنترل جمعيت وجود ندارد. درحالي كه پيشتر خالد الفليح وزير بهداشت عربستان، حجاج را مقصر فاجعه يادشده دانسته و مدعي شد كه آن ها ضوابط گفته شده را رعايت نكرده اند اما شاهدان با چنين ادعايي مخالف اند.
سايت اينترنتي روزنامه هاي اكسپرس تريبيون و داون، شاهدان عيني گفته اند كه فاجعه منا به حدي وحشتناك بود كه آنها با ديدن اين رويداد، حتي ترسيدند كه ادامه اعمال حج را انجام دهند.
احمد ابوبكر حاجي 45 ساله از كشور ليبي كه توانسته همراه مادرش از حادثه جان سالم بدر ببرد، به عنوان يكي از شواهد عيني مي گويد: جمعيت زياد بود. پليس عربستان همه مسيرهاي ورودي و خروجي به سمت چادرهاي حجاج را بسته بود و فقط يك مسير را باز گذاشته بود.
احمد ابوبكر مي گويد: نيروهاي پليس كه در صحنه حضور داشتند، هيچ كاري از دستشان برنمي آمد و نمي دانستند چه كار بايد بكنند. آنها هيچ گونه آشنايي به منطقه نداشتند و حتي مسيرها و خيابان ها را بلد نبودند.
براساس اين گزارش، محمد حسن زائر 39 ساله مصري هم به عنوان يكي ديگر از شواهد عيني فاجعه منا، از عملكرد نيروهاي پليس عربستان به شدت انتقاد مي كند و مي گويد كه آنها فقط يه گوشه جمع شده بودند و هيچ كاري انجام نمي دادند. اگر اوضاع اينگونه پيش برود، حوادث مشابه و حتي شديدتر از فاجعه منا هم ممكن است در مراسم حج رخ دهد.
اين تبعه مصري حتي به نوع برخورد پليس هاي عربستان هم به شدت معترض است و مي گويد كه نيروهاي پليس با من با الفاظ بد و توهين آميز برخورد كردند. چرا آنها مارا تحقير مي كنند؟ ما فقط براي زيارت به عربستان آمده ايم و از سعودي ها هيچ چيز طلب نكرده ايم.
يكي حاجي مصري ديگر به نام 'حسن' نيز گفته است كه تنها دليل فاجعه مرگبار و تلخ منا، بي برنامگي و بي تدبيري عربستان به عنوان برگزاري كننده اين مراسم است.
بسياري از كشورهاي مسلمان و حتي كشورهاي غيرمسلمان از رژيم عربستان به دليل عملكرد ضعيف در برنامه ريزي و اجراي مراسم حج انتقاد كرده اند و بسياري از كارشناسان معتقدند كه برگزاري مراسم حج بايد از انحصار عربستان خارج شود و اجراي اين مراسم بزرگ اسلامي بايد بطور مشترك از سوي كشورهاي مسلمان و يا از طريق سازمان همكاري اسلامي مديريت شود.
برخي شخصيت هاي مذهبي و سياسي از جمله شخصيت هاي مذهبي و سياسي پاكستان هم گفته اند كه عربستان به دليل اينكه امسال تمام توجه خود را معطوف حمله به يمن كرده و بخش عمده نيروهاي نظامي و حتي انتظامي خود را در شهرها و استان هاي مرزي با يمن مستقر كرده است، به همين دليل توجه كافي به امنيت جاني حجاج ندارد.
روزنامه اينديپندنت: مقامات عربستان سعودي در تقلا براي توضيح علل وقوع اين حادثه كه بدترين حادثه در ايام حج در بيش از دو دهه گذشته شمرده مي شود، هستند.
مقامات سعودي در واكنش به انتقادات، مدعي هستند 'برخي از حجاج به ويژه حجاج آفريقايي از دستورالعمل هاي داده شده پيروي نكرده بودند' ضمن اينكه گرماي شديد هوا و خستگي برخي از حجاج نيز در ايجاد حادثه دخيل بوده اند.
اين روزنامه به نقل از 'تارك فتاح' يك روزنامه نگار و محقق انديشكده مجمع خاورميانه در فيلادلفيا آمريكا ، نوشت: در پاسخ به ادعاهاي صورت گرفته توسط مقامات سعودي در مورد نقش حجاج آفريقايي در ايجاد اين حادثه ، برخي با انتشار پيام هايي در شبكه هاي اجتماعي، گفته اند كه اين اظهارات نمايانگر تفكرات 'نژادپرستانه و ضد سياه پوست' مقامات رياض است.
اينديپندنت بابيان اينكه اين براي چندمين بار است كه چنين وقايع مرگباري در جريان ايام حج به وقوع مي پيوندد افزود: اين حوادث درحالي كه صورت مي گيرد كه مقامات عربستان سعودي از دوربين هاي كنترل جمعيت استفاده مي كنند.
اين روزنامه افزود: دو شاهد عيني مي گويد حادثه روز پنجشنبه درزماني به وقوع پيوست كه دو موج از جمعيت حجاج در مسير رمي جمرات از روبه رو به هم برخورد كردند .
اينديپندنت به نقل از عبدالله لطفي حاجي 44 مصري نوشت: 'برخورد دو جمعيت حجاج آن هم در يك مسير، نبايد هرگز اتفاق مي افتاد. در آنجا هيچ تمهيداتي براي جلوگيري از بروز اين اتفاق ديده نشده بود و اين اتفاق بيش از يك آمادگي ساده است.'
روزنامه گاردين: مقامات عربستان سعودي به دنبال حادثه روز پنجشنبه در رمي جمرات كه بيش از 700 كشته و بيش از 800 زخمي برجاي گذاشت به طور فزاينده اي تحت فشار براي افزايش ايمني جان حجاج قرارگرفته اند.
اين روزنامه افزود: اين حادثه درزماني به وقوع مي پيوند كه در همين ماه نيز بر اثر سقوط يك بالابر در شهر مقدس مكه بيش از يك صد نفر كشته شدند.
گاردين افزود: مقامات سعودي همچنين گزارش هاي منتشرشده كه حادثه رمي جمرات در ارتباط با ورود محمد بن سلمان آل سعود جانشين وليعهد و وزير دفاع عربستان سعودي به منا بوده است رد كرده اند.
اين روزنامه نوشت: براي اولين بار روزنامه عرب زبان 'اليار' عنوان كرد كه محمد بن سلمان روز پنجشنبه گذشته براي ديدار با پدرش پادشاه عربستان ، همراه با 350 تن از نيروهاي امنيتي، وارد منا شده بود و حادثه زماني رخ داد كه حركت جمعيت در يك مسير يك طرفه ترافيكي را براي هيات اين شاهزاده سعودي، بصورت معكوس درآوردند.
گروهي از كاربران شبكه هاي اجتماعي يك شركت مالزيايي ارائه دهنده خدمات حمل و نقل ريلي در منا و مكه را هم عامل فاجعه منا كه به كشته شدن صدها زائر انجاميد، معرفي كردند.
مسير سه مترو مكه كه مالزي در آن درگير است از نقطه پاياني قطار مشاعر در منا آغاز مي شود و پس از عبور از منطقه كوهستاني به سمت شمال در بخش توسعه جديد مكه امتداد مي يابد. برخي كاربران شبكه هاي اجتماعي، معتقدند مالزي هم مقصر فاجعه منا است، هر چند اين شركت اين موضوع را رد مي كند.
روزنامه «نيو استريت تايمز» روز شنبه به نقل از شركت مالزيايي «پراسارانا»، نقش اين شركت در وقوع فاجعه منا كه طي دو روز گذشته در رسانه هاي اجتماعي مطرح شد را رد كرد.
'ليم جين آئون' مدير بخش بازاريابي استراتژيك و ارتباطات اين شركت مالزيايي در بيانيه اي اعلام كرد قربانيان اين فاجعه از كشورهايي كه از خدمات قطار استفاده مي كردند، نبودند.
وي از عموم مردم خواست اطلاعات مرتبط با اين فاجعه را پس از تاييد مقامات رسمي در رسانه هاي اجتماعي انتشار دهند.
***آمار متفاوت از تعدادكشته و زخمي شدگان
خبرگزاري رسمي اندونزي (آنتارا): وزارت امور خارجه اندونزي درپي كشته شدن بيش از 435 نفر از زائران خانه خدا و جراحت صدها نفر از آن ها خط تلفن ويژه براي ارائه آخرين اطلاعات راه اندازي كرد. وزارت امور خارجه اندونزي پس از كشته شدن صدها زائر خانه خدا در رمي جمرات جمع آوري اطلاعات و ثبت زائران اين كشور را آغاز كرده تا از وضعيت آن ها آگاه شود هر چند مرگ يك زائر تاييد شده است. سازمان حج مالزي (تابونگ حاجي) اعلام كرد زائري از مالزي نبايد در منا و در خارج از مكه مكرمه كشته و يا مصدوم شده باشد، چون براساس جدول زماني و مكاني نبايد زائري از مالزي در اين محل باشد.
'جميل خير باهاروم' وزير امور مذهبي دولت مالزي، گفت كه به رغم اين موضوع سرشماري از زائران اين كشوردر حال انجام است. وي گفت كه براساس جدول زماني تعيين شده توسط تابونگ حاجي قرار نبود زائري از مالزي ساعت 11 به وقت محلي عربستان كه حادثه منا رخ داده است در آن محل باشد و نوبت زائران مالزي بعد از اين ساعت تعيين شده بود.
'ابراهيم يعقوب' وزير مسئول در امور مسلمانان سنگاپور نيز اعلام كرد همه زائران اين كشور در مكه سالم هستند.
وزارت حج و اوقاف افغانستان اعلام كرد كه حجاج افغان در محل كشته شدن زائران خانه خدا در منا حضور نداشته اند، اما رييس بعثه افغانستان مي گويد پنج تن از اتباع افغان پس از حادثه روز پنجشنبه در منا ناپديد شده اند.
رسانه هاي محلي افغانستان روز جمعه گزارش دادند كه «فيض محمد عثماني» وزير حج و اوقاف در گفت و گوي تلفني با «محمد اشرف غني» رييس جمهوري اين كشور اعلام كرده است كه گزارشي از كشته يا مصدوم شدن زائران افغان دريافت نكرده است.
در اين حال، «مفتي حجت الله» رييس بعثه افغانستان در عربستان سعودي به «كليد گروپ» گفته است كه پنج تن از حجاج افغان از روز پنجشنبه به اين سو مفقود شده اند و مشخص نيست كه اين افراد شامل كشته شدگان و يا زخمي ها هستند. به گفته وي افراد مفقود شده، از ساكنان ولايت فارياب هستند.
گزارش رسانه هاي محلي حاكي است كه وزارت حج و اوقاف افغانستان كميته اي را براي يافتن مفقودان در مكه مكرمه تشكيل داده اند.
خبرگزاري «بخدي» افغانستان نيز از احتمال كشته شدن اتباع افغانستان در ميان قربانيان حادثه منا خبر داده است. 'اطلس' افغانستان خبري از كشته شدن شش تبعه افغان زائر خانه خدا خبر داد.
مقام هاي رسمي در كابل كشته يا مفقود شدن آن دسته از اتباع افغان را كه از افغانستان به حج اعزام شده اند، تاييد نكرده اند. اين احتمال وجود دارد كه برخي از مهاجران افغان كه از كشورهاي ديگر به زيارت خانه خدا رفته اند، در ميان كشته شدگان حادثه منا باشند.
رسانه هاي افغانستان تصريح كرده اند كه بر اثر بي كفايتي مقام هاي سعودي، بيش از هزار زائر بيت الله الحرام كشته و بيش از دو هزار نفر زخمي شده اند، اما مقامات عربستان، مسئوليت وقوع اين حادثه را به گردن حجاج انداخته اند.
رييس كميته حج هند اعلام كرد بر اثر حادثه مرگبار روز گذشته در منا دست كم 14 زائر اين كشور كشته و 13 نفر زخمي شدند.
عطار رحمان روز جمعه درگفت وگو باخبرنگاران بابيان اينكه كميته حج با جستجو در بيمارستان ها و سردخانه هاي مكه درحال تكميل اطلاعات مربوط به زائران هندي است اظهار كرد احتمال افزايش تعداد قربانيان اين حادثه وجود دارد.
حدود يكصد هزار هندي امسال از سوي كميته دولتي حج و 36 هزار نفر ديگر نيز به طور خصوصي عازم سرزمين وحي شده بودند. رييس كميته حج هند گفت كه بيشتر كشته شدگان حادثه منا افراد بالاي 50 سال هستند.
رسانه هاي هند از جمله روزنامه تايمزآواينديا در تماس با همراهان زائران كشته شده آخرين لحظات زندگي افراد جان باخته را به تصوير كشيده اند.
وزارت امور خارجه هند اعلام كرده است كه به دليل شمار بالاي كشته ها، شناسايي اجساد به طول مي انجامد و هنوز نمي توان آمار دقيقي از كشته هاي هند ارايه داد.
وزارت امور خارجه هند ،خط تلفن ويژه اي براي ارائه آخرين اطلاعات وضعيت زائران اين كشور راه اندازي كرده است .
نارندرا مودي نخست وزير هند كه براي شركت در نشست مجمع عمومي سازمان ملل درنيويورك به سر مي برد با صدور پيامي با ابراز تاسف از حادثه منا با خانواده هاي جان باختگان ابراز همدردي كرد.
كميته حج ماهاراشترا نيز با صدور اطلاعيه اي از زائران هندي خواست كه افراد مسن را براي مراسم پرتاب سنگ در رمي جمرات كمك كنند و يا افراد جوان خانواده ها به نيابت از افراد مسن مناسك حج را به جا آورند.
ابراهيم شيخ، رييس كميته حج ايالت ماهاراشترا، درباره تعداد كشته هاي حجاج هندي گفت: ما منتظر گزارش هاي رسمي هستيم تا تعداد دقيق كشته ها و مصدومان مشخص شود.
زبير شيخ، يكي از اعضاي كميته حج ايالت ماهاراشترا نيز با اشاره به اينكه 9 هزار و 400 نفر از اين ايالت به حج رفته اند گفت: دماي بالاي هوا در منا باعث بيهوش شدن تعدادي از زائران شده است .
وي افزود:تعدادي از زائران نيز هنگام رمي جمرات براثر برخورد سنگ جان خود را از دست داده اند.
روزنامه هندوستان تايمز نوشت: تاكنون تعداد 717 نفر از زائران براثر حادثه منا كشته و 805 نفر مصدوم شده اند. بيش از دو ميليون زائر از سراسر جهان در مناسك حج امسال شركت كرده اند كه حدود 140 هزار نفر از آنها هندي هستند.
روزنامه تايمز آواينديا: 'عطار رحمان' رييس كميته حج هند اعلام كرد بر اثر حادثه مرگبار روز گذشته در منا دست كم 14 زائر اين كشور كشته و 13 نفر زخمي شدند.
خبرگزاري آناتولي تركيه به نقل از مركز اداره حج تركيه در مكه چهار زاير ترك در فاجعه روز گذشته در مني كشته و 5 نفر نيز مفقود شده اند. *** ابراز تاسف و همدردي مقام هاي خارجي و شخصيت هاي جهاني
'محمد نواز شريف' نخست وزير پاكستان و 'ممنون حسين ' رييس جمهوري اين كشور طي پيام هاي جداگانه اي، ضمن ابراز تاسف عميق از وقوع اين حادثه، از سفارت كشورشان در عربستان خواستند تا به وضعيت حجاج پاكستاني رسيدگي كنند و تسهيلات لازم را براي مجروحان حادثه منا فراهم آورند
بان كي مون دبيركل سازمان ملل با صدور بيانيه اي مراتب تاسف و تاثر خود را درمورد واقعه دردناك منا كه دست كم به مرگ 717 نفر و مجروح شدن 850 تن از زائرين انجاميد، ابراز كرد.
وي همزماني اين ضايعه بزرگ در آخرين روز مناسك حج را دردناك و غم انگيز خواند و به مردم و دولت هاي كشورهايي كه شهروندان آنان جزو قربانيان اين حادثه بوده اند، تسليت گفت.
تارنماي وزارت امورخارجه انگليس: 'ديويد كامرون' نخست وزير انگليس و شماري ديگر از شخصيت هاي سياسي و مذهبي اين كشور با ارسال پيام هاي تسليت با خانواده كشته شدگان حادثه مرگبار رمي جمرات درعربستان سعودي ابراز همدردي كردند.
وزارت خارجه انگليس نيز روز پنجشنبه با به روزرساني تارنماي خود مربوط به عربستان سعودي با اشاره به حادثه مرگبار رمي جمرات نوشت: سفارت انگليس در رياض و كنسولگري انگليس در جده مشغول جمع آوري اطلاعات بوده و آماده ارائه خدمات به اتباعانگليسي درگير در اين جريان هست. در اين ميان كليساي انگليس نيز در تارنماي خود باجان باختگان اين حادثه ابراز همدردي كرد و از خداوند براي آنها طلب مغرفت كرده است.
'افرايم ميرويس' رئيس روحانيون يهودي در وزارت خارجه انگليس نيز در پيامي كوتاه در صفحه توييتري اش روز پنجشنبه نوشت: دعاي من همراه آن هايي است كه به گونه اي دل خراش جانشان را ازدست داده و يا اكنون مجروح هستند.
'فرانك والتر اشتاين ماير' وزير امور خارجه آلمان نيز اخبار منتشر شده درمورد كشته شدن صدها نفر از حجاج در جريان حج امسال را تكان دهنده خواند وگفت: با ملت عربستان، زواري كه به مكه سفر كرده اند و بويژه خانواده قربانياني كه امروز متحمل اين ضربه سخت شدند، ابراز همدردي مي كنم.
'فرانسوا اولاند' رييس جمهوري فرانسه وقوع حادثه مرگبار در مراسم رمي جمرات در منا را به خانواده قربانيان تسليت گفت.
'ند پرايس' سخنگوي شوراي امنيت ملي آمريكا نيز امروز جان باختن صدها مسلمان درآيين حج را «صميمانه تسليت» گفت وآن را «اندوهبار» ناميد.
نِد پرايس با اشاره به جان باختگان افزود : دل هاي ما با آنان و با بيش از دو ميليون نفري است كه امسال آيين حج را برگزار مي كنند. درحالي كه مسلمانان سراسر جهان آماده جشن عيد الاضحي (قربان) مي شوند، ما نيز در سوگواري براي زائران مومنان شريك هستيم.
سخنگوي وزارت خارجه آمريكا نيز روز پنجشنبه طي بيانيه جداگانه، ضمن ابراز همدردي عميق با خانواده هاي قربانيان اين حادثه غم انگيز، افزود آمريكا در كنار خانواده هاي قربانيان اين حادثه خواهد بود.
هم چنين وزارت خارجه و شوراي امنيت ملي آمريكا در بيانيه هاي جداگانه ضمن ابراز همدردي با خانواده قربانيان حادثه رمي جمرات در مناسك حچ امسال، خود را در سوگواري اين حادثه غم انگيز با مسلمانان جهان شريك دانست.
'ولاديمير پوتين' رييس جمهوري روسيه ضمن اعلام همدردي با خانواده قربانيان، آرزومند سلامتي و بهبودي مجروحان است.
رويترز: پاپ 'فرانسيس' رهبر كاتوليك هاي جهان در كليساي سنت پاتريك نيويورك گفت، مي خواهم همدردي خود را در رابطه با اين اتفاق غم انگيزي كه براي مردم مسلمان در مكه روي داد، اعلام كنم.
فيليپ هاموند، وزير خارجه انگليس روز جمعه ضمن ابراز تاسف از حادثه غمبار رمي جمرات، خاطر نشان ساخت كه اين كشور براي رسيدگي به وضعيت حجاج انگليسي كه دراين حادثه دچار مشكل شده اند، نيروهاي بيشتري را به عربستان اعزام خواهد كرد.
فيليپ هاموند وزير خارجه انگليس گفت: من از شنيدن شمار قربانيان در مكه ناراحت شدم و با خانواده قربانيان در اين شرايط دشوار ابراز همدردي مي كنم؛ اين واقعه تأسف بار، مسلمانان سراسر دنيا را كه در اين مراسم شركت كرده اند تحت تأثير قرار خواهد داد.
وي گفت: همكاران ما با مقامات عربستان سعودي و مديران كاروان هاي حج در ارتباط خواهند بود؛ آنها بيمارستان ها و ساير نقاط را براي جمع آوري اطلاعات در رابطه با وضعيت مسلمانان انگليسي كه نيازمند كمك هستند، سركشي خواهند كرد.
هاموند همچنين خاطرنشان ساخت كه شمار بيشتري از مقامات انگليسي براي رسيدگي به وضعيت مسلمانان انگليسي به عربستان اعزام خواهند شد.
'شوراي مسلمانان بريتانيا' در بيانيه اي كه روز جمعه منتشر كرد، ضمن ابراز همدردي با خانواده هاي قربانيان حادثه منا نوشت: شمار قربانيان در اين حادثه همچنان رو به افزايش است و اكنون ابعاد اين حادثه از مشابه آن در سال 1990 فراتر رفته است. دكتر شجاع شفيع، دبير كل شوراي مسلمانان بريتانيا در اين بيانيه گفته است: اين تأسف بار است كه در اين روز شادماني (عيد قربان) كه شمار زيادي از مردم به سفر روحاني حج رفته اند، جانشان را ازدست داده اند.
وي افزود: دعاي ما همراه قربانيان و خانواده هاي آن ها خواهد بود و بدون شك در نمازهاي جمعه سراسر دنيا از آن ها ياد خواهد شد. دبير كل شوراي مسلمانان بريتانيا ادامه داد: درحالي كه تلاش هاي زيادي براي حفاظت از شمار رو به افزايش زائران بيت الله الحرام صورت مي گيرد، اما ما از تحقيقاتي كه قرار است در جريان رسيدگي به اين حادثه صورت گيرد استقبال مي كنيم و اميدواريم كه منجر به نتايجي مستقل و ملموس از سوي متخصصين بين المللي شود.
شفيع در پايان خاطرنشان ساخت كه مقامات سعودي تلاش كنند تا از احتمال رخداد ‘چنين حادثه تأسف باري بكاهند’.
خبرگزاري رسمي ايتاليا (آنسا): رييس جمهور ايتاليا فاجعه منا و كشته شدن حجاج در روز عيد قربان را به جامعه مسلمانان تسليت گفت.
در پي درگذشت شمار زيادي از حجاج كشورهاي اسلامي و ايراني در حادثه شهر مكه، 'سرجو ماتارلا' رييس جمهور ايتاليا با ارسال پيامي اين واقعه دردناك را به جوامع اسلامي به ويژه خانواده هاي قربانيان و مجروحان تسليت گفت.
در پيام كوتاه رييس جمهور ايتاليا آمده است: من با احساسات عميق از خبر تصادف ناگواري كه منجر به قرباني شدن صدها زائر كه در مراسم عيد قربان شركت داشتند، مطلع شدم. در اين لحظه دردناك مي خواهم به تمام جامعه مسلمانان، و خانواده قربانيان و مجروحان اين حادثه، نزديكي خود و ملت ايتاليا را اعلام كنم.
«نارندارا مودي» نخست وزير هند كه براي شركت در مجمع عمومي سازمان ملل به نيويورك سفر كرده است، در پيامي به خانواده هاي بازماندگان حادثه منا تسليت گفت.
«عطار رحمان» رييس كميته حج هند اعلام كرد بر اثر حادثه مرگبار در منا دست كم 14 زائر اين كشور كشته و 13 نفر زخمي شدند.
چين فاجعه مرگبار رمي جمرات در سرزمين عربستان را كه منجر به فوت بيش از هزار نفر شده است به خانواده هاي قربانيان اين حادثه تسليت گفت.
«هونگ لي» سخنگوي وزارت امور خارجه چين در نشست خبري خود با خبرنگاران اعلام كرد كه اين حادثه ناگوار كشورش را اندوهگين كرده است.
وي تصريح كرد كه متاسفانه شمار زيادي از حجاج در منطقه منا در پنج كيلومتري مكه كشته و صدها نفر ديگر هم بر اثر برخورد جمعيت و زير دست و پا ماندن زخمي شدند كه شمار تلفات بالاي اين اتفاق چين را شوكه كرده است.
او با اشاره به اين كه اين مرگبارترين حادثه در عربستان پس از 1990 است، خاطر نشان كرد: ما به خانواده هاي قربانيان تسليت مي گوييم و با مصدومان همدردي مي كنيم و خود را در غم آن ها شريك مي دانيم.
«هونگ لي» همچنين اعلام كرد كه بر اساس اطلاعات بدست آمده تا كنون فقط يكي از حجاج چيني در اين حادثه جان خود را از دست داده است.
سخنگوي وزارت امور خارجه چين گفت كه سفارت اين كشور در عربستان و گروه اعزامي حجاج در حال رسيدگي به وضعيت زائران در آن كشور هستند.
«فليپ هاموند» وزير خارجه انگليس با ابراز تاسف از فاجعه غمبار رمي جمرات در منا گفت كه اين كشور براي رسيدگي به وضعيت حاجيان انگليسي كه دچار مشكل شده اند، نيروهاي بيشتري را به عربستان اعزام خواهد كرد.
امام مركز اسلامي درپايتخت كرواسي با حضور در سفارت جمهوري اسلامي ايران درزاگرب وديدار با سفير كشورمان مراتب تسليت وتعزيت خود وجامعه اسلامي كرواسي را درخصوص جان باختن حجاج ايراني دربيت الحرام ابراز كرد.
«عزيز اليلي» در ديدار با محمد ابراهيم طاهريان فرد ضمن تسليم پيام كتبي جامعه اسلامي كرواسي ازحادثه روي داده دربيت الله الحرام كه درآن جمعي ازمسلمانان به خصوص ايرانيان ازدنيا رفته اند، ابراز تاسف كرد.
اليلي كه مسوول برنامه هاي قرآني جامعه اسلامي دركرواسي است با اشاره به اينكه اين عزيزان درهنگام انجام اعمال حج ازدنيا رفته اند، ابراز اميدواري كرد تا درآينده تدابيري انديشيده شود تا از تكرار اين حوادث جلوگيري شود.
مركز اسلامي زاگرب به خاطر جانباختگان درفاجعه منا مجلس فاتحه وقرائت قرآن براي شادي ارواح گذشتگان برگزار خواهند كرد.
*** بازتاب واكنش مقام هاي ايراني
سايت اينترنتي روزنامه انگليسي زبان اكسپرس تريبون: رييس سازمان حج و زيارت ايران پس از حادثه غم انگيزي كه در جريان مراسم رمي جمرات در منا رخ داد، از بي تدبيري مقامات سعودي انتقاد كرد.
سعيد اوحدي گفته است كه به دلايل نامعلومي، دو مسير از مسيرهايي كه براي انجام مراسم رمي جمرات استفاده مي شود، مسدود شده بود و همين باعث ازدحام جمعيت و وقوع اين حادثه ناگور شد.
روزنامه اينديپندنت: دولت ايران، عربستان سعودي را در ارتباط با اين حادثه مورد سرزنش قرار داد.
حسين عبدالهي معاون وزير خارجه ايارن گفت كه وزارت خارجه ايران كاردار عربستان در تهران را در اعتراض به آنچه آن را 'اقدامات نامناسب مقامات سعودي' در جريان اين حادثه ناميده، احضار كرده است.
اين روزنامه افزود: آيت الله علي خامنه اي رهبر معظم انقلاب اسلامي ايران نيز در بيانيه غير قابل انعطافي بيان داشته است: دولت سعودي موظف است مسئوليت سنگين خود را در اين حادثه ي تلخ بپذيرد...مديريت غلط و اقدامات ناشايسته كه عامل اين فاجعه بوده نبايد از نظر دور بماند.'
روزنامه گاردين: آيت الله علي خامنه اي رهبر معظم ايران، دولت عربستان سعودي را در اين حادثه مقصر دانسته و در يك بيان داشتند: 'دولت سعودي موظف است مسئوليت سنگين خود را در اين حادثه تلخ بپذيريد...مديريت غلط و اقدامات ناشايسته كه عامل اين فاجعه بوده نبايد از نظر دور بماند.'
روزنامه تايمز: آيت الله علي خامنه اي رهبري معظم ايران، به سرعت خاندان حاكم سعودي را در اين جريان مقصر شمردند و گفتند: آنها بايستي مسووليت مرگ 131 ايراني در اين حادثه را بپذيرند.
اين روزنامه نوشت: رهبر معظم ايران گفتند: 'سومديريت و اقدامات نامناسب سبب اين فاجعه شد' و 'دولت سعودي بايستي مسووليت اين حادثه غمبار را بپذيرد.'
شبكه تلويزيوني سي.ان.ان: رهبر عالي ايران خواستار عذرخواهي مقامات عربستان سعودي شد.
رهبر عالي ايران همچنين خواست تا عربستان سعودي مسوليت خود دراين حادثه (فاجعه) را بپذيرد.
آيت الله خامنه اي با سرزنش دولت سعودي گفت كه آنان بايد مسئوليت اين فاجعه را بر عهده گيرند. دولت سعودي موظف است مسئوليت سنگين خود را در اين حادثه تلخ پذيرفته و به لوازم آن به قاعده حق و انصاف عمل كند. مديريت غلط و اقدامات ناشايسته كه عامل اين فاجعه بوده نبايد از نظر دور بماند.
شبكه تلويزيوني فرانس 24: (آيت الله) خامنه اي (رهبر معظم انقلاب) خواستار عذرخواهي عربستان سعودي شد.
ايران، مقامات عربستان را در وقوع اين فاجعه به شدت مورد انتقاد قرار داده و آنها را در برخورد با اين شرايط «بي كفايت» خواندند.
-94/07/05، : يورونيوز: سيد ابراهيم رئيسي دادستان كل كشور ايران از كشته شدن حجاج (در منا) بعنوان جنايت آل سعود نام برد و افزود اين حادثه (فاجعه) بارديگر كارآمدي آل سعود را براي اداره حرمين شريفين زير سوال برد.
دادستان كل كشور ايران خواستار محاكمه مسببان اين حادثه (فاجعه) كشته شدن حجاج در منا شد.
يك هيات ايراني به سرپرستي علي جنتي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به عربستان راهي مي شود.
شبكه تلويزيوني جهاني بي بي سي: حسن روحاني از سخنراني در سازمان ملل استفاده كرد تا بر ضرورت رسيدگي سريع نسبت به آسيب ديدگان و همچنين بررسي علل و عوامل اين حادثه و حوادث مشابه در مراسم حج امسال تأكيد كند. از سوي ديگر شوراي عالي امنيت ملي ايران نيز عربستان سعودي را متهم به بي كفايتي كرده و از دولت عربستان سعودي خواسته تا به خاطر اين فاجعه مسئوليت را بپذيرد.
خبرگزاري آسوشيتدپرس: وزارت خارجه ايران كاردار سعودي را براي سومين بار ظرف سه روز اخير احضار كرد تا به نحوه مديريت فاجعه از سوي رياض اعتراض كند.
تلويزيون دولتي ايران گفت عربستان سعودي هنوز براي هيأت ايراني ويزا صادر نكرده است. اين هيأت قرار بود به منظور نظارت بر مداواي مجروحان ايراني و بازگرداندن قربانيان عازم عربستان شود.
منبع: خبرگزاري ايرنا




نظرات کاربران