در یک نشست علمی صورت گرفت؛
«بررسی نظام اربعین در حرکت به سوی جامعه آرمانی»
نشست علمی «بررسی نظام اربعین در حرکت به سوی جامعه آرمانی» از سوی مسجد مقدس جمکران در شهر قم و با حضور پژوهشگران و محققان حوزوی و دانشگاهی برگزار شد.در این نشست علمی آیتالله محمدجواد فاضل لنکرانی، حجتالاسلام الویری، حسن عباسی و محمدهادی همایون سخنرانی کردند.
وحدت و جهان انديشي راهپيمايي اربعين در راستاي تمدن اسلامي است
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، حضرت آيتالله محمد جواد فاضل لنكراني در سمينار علمي بررسي نظام اربعين در حركت به سوي جامعه آرماني كه روز 13 آبان ماهر در مسجد مقدس جمكران برگزار شد، اظهار كرد: ما در دين هيچ اصلي را بزرگتر و ريشهدارتر از حقيقت امامت نداريم، يعني آنچه را كه بشر بايد براي رشد به آن برسد حقيقت امامت است.
وي ادامه داد: هر امتي با اين حقيقت ارتباط بيشتري پيدا كند راه سعادت براي او هموار ميشود و هر چه از آن فاصله بگيرد جهالتهاٰ، آلودگيها و انحرافاتش بيشتر ميشود.
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم با تاكيد بر اينكه ما در انقلاب اسلامي ميخواهيم امامت را به بشريت عرضه كنيم و اين هدف وجهه معنوي انقلاب است، بيان كرد: تكامل علم و عقل به بركت امامت است و اينكه زمين و آسمان بركاتشان را در نهايت مرتبه خودش قرار دهند نيز به بركت امامت است و بايد تلاش كنيم اربعين را ظرفيتي براي معرفي امامت به دنيا قرار دهيم.
آيت الله فاضل لنكراني افزود: عدهاي اين راه طولاني را پياده ميروند تا براي اربعين به زيارت امام حسين(ع) برسند، اما اين جريان كه اربعين سيلي از انسانها و بشريت به سوي امام حسين(ع) حركت ميكنند، اين پيام را دارد كه امام در جامعه شيعي محور است و بايد اين موضوع مهم را براي مردم دنيا برجسته كرد.
وي با اشاره به اينكه بايد تلاش كنيم موضوع امامت را براي بشريت روشن كنيم، بيان كرد: تمام خصوصيات و تواناييهايي كه انبياء الهي دارند در ائمه اطهار(ع) وجود دارد. حوزههاي علميه، رسانهها و مراكز فرهنگي تاكنون آن طور كه بايد در موضوع امامت كار نكردهاند.
استاد برجسته حوزه علميه قم با اشاره به اينكه رفع مشكلاتي همچون داعش و گروههاي تكفيري با برگشت به خط امامت صورت ميگيرد، بيان كرد: ما اگر ميخواهيم مشكلات جامعه خود و جوامع بشري را حل كنيم بايد امامت را به جامعه خودمان و دنيا معرفي كنيم و تا اين موضوع محقق نشود نتيجه نخواهيم گرفت.
حضرت آيت الله فاضل لنكراني ادامه داد: اگر ما بر روي امامت كار كرديم و بخش زيادي از دنيا را با آن فراگير كرديم آن وقت ميتوانيم منتظر ظهور باشيم، والا زمينهاي براي ظهور وجود ندارد.
وي با اشاره به فرازي از زيارت اربعين با موضوع رجعت، اظهار كرد: اين موضوع تا چه اندازه جزء موضوعات ديني و اعتقادي مردم ما است. اصلا بر روي اين موضوع كار نشده و روايت هست كه هر كس به اين موضوع اعتقاد نداشته باشد شيعه نيست.
عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم بيان كرد: در مسئله اربعين بايد زيارت اربعين را باز كنيم و بگوييم پياده روي براي كنار رفتن جهل ما است و به نظر ميرسد ما بايد بر روي امامت كار كنيم و مكاني مانند جمكران بايد طوري باشد كه افراد با حضور در آن معرفتشان به امام بيشتر شود.
حضرت آيت الله فاضل لنكراني افزود: از اشتباهات بزرگي كه در ذهن ما وارد كردند اين است كه امامت از فروع دين است و اين در حالي است كه توحيد، نبوت و معاد همه مرهون امامت است و چنين مطلبي كه از اصول دين ما است مورد غفلت قرار گرفته است.
وي در پايان خاطرنشان كرد: هر مقدار درجه ولايت انسان بالاتر باشد نماز انسان مقبولتر است و همه واجبات به امامت گره خورده است و بايد در جلسات به دنبال راهكار براي آشناتر كردن جامعه با امامت باشيم.
وحدت و جهان انديشي راهپيمايي اربعين در راستاي تمدن اسلامي است
حجت الاسلام والمسلمين محسن الويري، عضو هيأت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) در اين نشست، با گراميداشت 13 آبان ماه، روز شاخص در مبارزه با استكبار جهاني اظهار داشت: پيام قرآني استكبار ستيزي از سوي امام خميني(ره) در جامعه اسلامي دميده شد و با همت رهبر معظم انقلاب ادامه پيدا كرد.
حجت الاسلام الويري به راهپيمايي بينظير اربعين اشاره كرد و گفت: اجتماع ميليوني اربعين با نگاه جامعه شناسي از مناسك ديني است كه ويژگيها و اقتضائات خاصي نيز دارد، مناسك ديني اغلب، مجموعه رفتارهاي جمعي توأم با احساس و داراي هدف است كه پيوسته برگزار ميشود.
وي با اشاره به جلوههاي تمدني اربعين يادآورشد: تمدن به مثابه تراكم تجربههاي بشري از تجربههاي خرد شكل گرفته است و تمدني كه از اين قاعده برنخيزد، دور از دسترس و دست نايافتني است.
عضو هيأت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع) به مؤلفهها و كاركردهاي اربعين اشاره كرد و گفت: هويت بخشي، انسجام بخشي، تربيت اخلاقي، تعميق معنويت، افزايش دامنه معرفت، كلان نگري و اقتدار آفريني از مؤلفهها و كاركردهاي راهپيمايي اربعين است.
وي تأكيد كرد: هويت بخشي، حيات بخشي به شيعه است و شيعيان با اين رفتارها، نوعي يكسان پنداري و همراهي با سيدالشهدا(ع) دارند و در اينجا بزرگداشت و عزاداريها، ذاتا موضوعيت دارد.
حجت الاسلام الويري افزود: تربيت اخلاقي با تكيه بر اخلاق اجتماعي از كاركردهاي ديگر راهپيمايي اربعين است و خيرات و صدقات از مظاهر آن محسوب ميشود، بنابراين طبق آيه قرآن، به پا داشتن شعائر الهي و اخلاقيات اجتماعي، تقواي قلب و باورهاي معنوي را در دل انسانها نهادينه ميكند.
وي به كاركرد كلان نگري در راهپيمايي اربعين اشاره كرد و يادآور شد: جهان انديشي و در بند مسائل جزئي نبودن از كاركردهاي راهپيمايي اربعين است، چنان كه طبق تنها گزارش غربي از اربعين در يكي از خبرگزاريهاي كشور آلمان در اين راهپيمايي، اغلب مذاهب اسلامي و اديان مختلف اعم از مسيحيان، صائبين، ايزدهي و از 60 كشور حضور داشتهاند.
عضو هيأت علمي دانشگاه باقرالعلوم(ع)، امام حسين(ع) را ستاره هدايت براي جهانيان خواند و گفت: مصيبت سيدالشهدا(ع) با همه مسلمانان و حتي اديان الهي پيوند دارد، زيرا سالار شهيدان(ع) ميراثبر قرآن، تورات، انجيل، زبور و ديگر اديان آسماني است.
وي به اقتدار آفريني راهپيمايي اربعين اشاره كرد و افزود: اين مراسم موجب اقتدار مسلمانان در برابر داعش و اربابان آنها است و ظرفيت تمدني اربعين، مائده آسماني است كه بايد مديريت شود.
حجت الاسلام الويري در پايان گفت: اربعين با توجه به كاركردها و وفاقي كه در جهان اسلام ايجاد ميكند در راستاي بينش تمدني امام خميني(ره) است، چنان كه فرمودند «راه قدس از كربلا ميگذرد» و اين وحدت و همدلي اقدامي در مقابل تمدن غرب و در راستاي رسيدن به آرمانهاي اسلامي است.
اربعين ظرفيتي عظيم براي امت سازي است
حسن عباسي در سمينار علمي بررسي نظام اربعين در حركت به سوي جامعه آرماني، اظهار كرد: كلمه اربعين در اديان الهي جايگاه ويژهاي دارد و رازي در اين عدد است كه اگر روشن شود ماهيت اربعين نيز براي ما روشن خواهد شد.
رئيس مركز بررسيهاي امنيت بدون مرز با اشاره به اينكه غربيها در حين برگزاري مسابقات جام جهاني فوتبال، اتفاقات بزرگي را رقم ميزنند، خاطرنشان كرد: در متن جام جهاني سال گذشته حمله به غزه و همچنين روانه كردن داعش به سمت موصل براي تصرف سامرا و كاظمين شكل گرفت.
عباسي تصريح كرد: يكي از آماج اصلي رژيم صهيونيستي از نجف تا محدوده كربلا است و اين منطقه براي يهود اهميت ويژهاي دارد و اگر داعش به بغداد و حله ميرسيد كار دشوار ميشد و عنايت حضرت وليعصر(عج) بود كه اين هدف شوم محقق نشد.
وي عنوان كرد: ريچارد هاس رئيس شوراي روابط خارجي آمريكا چندي پيش از طرح جنگ مذهبي 30 ساله در كشورهاي اسلامي سخن گفت كه اگر از تيرماه سال گذشته با حركت گروهك تروريستي داعش به سمت موصل آغاز شده باشد 28 سال ديگر از آن باقي مانده است.
رئيس مركز بررسيهاي امنيت بدون مرز اضافه كرد: طبق اين طرح، مسلمان بايد با مسلمان بجنگد و 70 گروهك تكفيري كه در جهان اسلام هستند قصد دارند به عنوان ماشين تخريب، مظاهر تمدن و زيرساخت اسلام را تخريب كنند و اسلامي شنيع را به جهان معرفي كنند.
عباسي با بيان اينكه اين گروهها مصمم هستند كه اسلام را سختافزاري و نرمافزاري ويران كنند، تبيين كرد: آنها ميخواهند از جهان اسلام سرزمين سوخته پديد آورند و ائتلافهاي عليه داعش و گروههاي تكفيري كه از سوي آمريكا و متحدانش مطرح ميشود نيز شوخي بيش نيست.
وي توضيح داد: طبق طرح منتشر شده در 10 سال آينده، 11 كشور منطقه در دست تجزيه قرار خواهند گرفت و تأكيد بر عدم تجزيه عراق نيز در مواجهه با اين طرحها است.
رئيس مركز بررسيهاي امنيت بدون مرز افزود: در چنين بستري يكي از اقدامات خنثيكننده حركت داعش، حركت اربعين سال گذشته بود و راهپيمايي اربعين به عنوان اقدامي بازدارنده خطر را تا حدي خنثي كرد و اميدواريم آن شرايط امسال تثبيت شود.
عباسي با اشاره به اينكه مطالعات كلامي آنها بسيار جالب توجه است، يادآور شد: دشمنان اسلام آگاهي و شناخت عميقي از اختلافات جهان اسلام دارند و طرحهاي خود را براين اساس برنامهريزي ميكنند؛ به عنوان مثال پديده عمامههاي انگليسي كه مطرح شد نشان داد كه آنها با شناخت به سراغش آمدهاند و اين موضوع حاكي از اين است كه ما با دشمن هوشياري مواجه هستيم.
وي متذكر شد: مهمترين آسيبپذيري جامعه اسلامي اين است كه اهل باطل به رنگ خودي درآمدند و ضربه زدند و اين جريان از صدر اسلام بوده و تاكنون نيز ادامه يافته است. امروز آنها خليفه، داعش و دولت اسلامي ميشوند و شعار الله اكبر را مصادره ميكنند؛ اين جنگ از مخالفت مشركين در مكه و تقابل در بدر و احد شكل گرفت و تا امروز ادامه يافته است.
رئيس مركز بررسيهاي امنيت بدون مرز با بيان اينكه رويكرد آنها در اين جنگ ناتمام فرقهگرايي است و اين فرقهگرايي اساس نابودي جهان اسلام است، تأكيد كرد: ما با يك پديده خطرناك مواجه هستيم كه نتوانستهايم در مسير تاريخ آن را قطع كنيم، جرياني كه به رنگ اسلام درآمده است و ما بايد اين تهديد را از درون اسلام پاك كنيم.
عباسي با اشاره به اينكه در تفكر استراتژيك، جامعهسازي هرمي چهار لايه است، اظهار كرد: ملت چيني يكي از لايههاي هرم جامعهسازي است كه بيش از 300 مؤلفه دارد؛ يكي از اشتباهات ما در ملتسازي، ايجاد شهركهاي تخصصي است. نظاميها، طلاب، فرهنگيان، كارمندان و ساير اقشار را از هم جدا كرديم كه اين كار بدترين شكل ملتسازي است كه ما بعد از انقلاب انجام داديم و جامعه را از حالت طبيعي خارج كرديم و اثرات سوء فرهنگي آن را هم امروز مشاهده ميكنيم.
وي افزود: در يك محله، يك روحاني، يك معلم، يك پزشك و ساير اقشار را نياز داريم كه اين چينش در حال حاضر به صورت غلط حذف شده است و اثرات مخرب فرهنگي نيز براي ما به همراه داشته است.
رئيس مركز بررسيهاي امنيت بدون مرز با بيان اينكه در غرب بزرگترين تجمعات در زمان برگزاري فوتبال و برخي كارناوالها شكل ميگيرد، گفت: در اين كارناوالها تمام محدوديتها براي افراد برداشته ميشود و اقدامات شنيعي انجام ميشود؛ ما در ايران كارناوال نداريم، اما فوتبال داريم و مسئولان ورزش ما هيچگاه متوجه نشدند چرا آبي و قرمز را در برابر هم قرار دادند. تقابل آبي و قرمز نوعي ساختار دو حزبي است. همه جاي دنيا ساختار دو حزبي را ايجاد كردند تا توازن جامعه بر هم نخورد.
عباسي، مقوله راهپيمايي اربعين را يكي از مظاهر اصلي ملتچيني عنوان كرد و گفت: تظاهر عمومي بخشي از مظاهر ملتسازي است. امام خميني(ره) فرمودند محرم و صفر است كه اسلام را زنده نگه داشته است. اين زنده نگه داشتن اسلام به واسطه روح حماسي است و از نظر معرفتي نيز وجه تظاهر و شكل عمومي آن است كه عظيمترين اجتماعات بشري حول عاشورا و اربعين شكل گرفته است.
وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اينكه بايد زيرساختهاي لازم براي راهپيمايي اربعين مهيا شود، خاطرنشان كرد: ما بايد به سرعت راهآهن را به نجف متصل كنيم. مشكل حمل و نقل، اسكان، بهداشت و چنين موضوعاتي ميتواند در آينده به اين حركت عظيم آسيب بزند.
رئيس مركز بررسيهاي امنيت بدون مرز در پايان خاطرنشان كرد: بايد براي اين حركت عظيم ظرفيتسازي شود، اما نه مانند مشهد كه هتلهاي عجيب و مراكز بزرگ وجه عبادي و معرفتي امام رضا(ع) را مورد تأثير قرار داده است.
تمدني كه برآمده از عاشورا و اربعين باشد ماندگار است
دكتر محمدهادي همايون در سلسله نشست «نظام اربعين در حركت به سوي جامعه آرماني» با اشاره به اينكه عاشورا يك واقعه صرف نيست، اظهارداشت: عاشورا و زمينه معرفتي آن كه اربعين است به عنوان محوري كه انسان را به كمال ميرساند بايدمورد توجه قرار بگيرد.
رئيس دانشكده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با بيان اينكه ظاهر تاريخ اين است كه ائمه مجبور شدهاند در اين وضعيت قرار بگيرند، افزود: بايد عميقتر به چنين واقعه بزرگي بپردازيم و تنها با يك نگاه سطحي از واقعه عاشورا به عنوان يك واقعه تاريخي نگذريم.
وي با اشاره به اينكه ماجراي داستان غيبت هم يك اتفاق نيست، خاطرنشانكرد: عاشورا هم مانند غيبت يك سنت الهي است و مقدمات و زمينهسازيها براي به وجود آمدن آن ايجاد شده و شرايط خاص خود را دارند.
همايون با بيان اين كه ماجراي عاشورا حتي از غيبت هم عميقتر است، تصريح كرد: عاشورا جريان جدي برنامه ريزي شده در طول تاريخ است كه بعد از جريان ظهور هم ادامه دارد و با ظهور وارد جريان رجعت ميشود و قرار نيست با ظهور تمام شود و در تاريخ و فضاي غيرتاريخ ادامه دارد.
رئيس دانشكده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با بيان اينكه برگزيدگان خداوند فرصت پيداكردند، تاكيدكرد: اين جريان از پيش تعيين شده و برنامه ريزي شده است و در جريان آن انسانهاي برگزيده خداوند توانستند خود را در اين جريان تاريخي قرار دهند و فرصتهايي بيابند و خود را رشد دهند.
وي با بيان اين كه اسم كربلا هم نشان ميدهد كه قرب خداوند وجوار الهي در كنار آن است، تصريح كرد: با توجه به اين كه بابل كه به عنوان" باب الله" شناخته ميشود در نزديكي كربلا است بر اين اساس برخي كربلا را به معناي نزديكي قرب الهي در نظر گرفته اند.
همايون با بيان اينكه مقدمهسازيها براي عاشورا از زمان پيامبر(ص) به صورت جدي صورت گرفت، تصريح كرد: از ساليان پيش از واقعه عاشورا آمادگيها ايجاد ميشود وهمين امر كه حضرت زينب(س) وقتي قرار است ازدواج كند با همسرش شرط ميكند كه همراه امام حسين (ع) باشد همه اينها نشان ميدهد كه عاشورا يك جريان برنامه ريزي شده است.
وي با اشاره به اينكه بايد در تحليل عاشورا و كربلا به تحليل تمدني بپردازيم، خاطرنشان كرد: آن زمان بهترين لحظه تاريخي براي اين اتفاق بوده و درست انجام شده است، ولي محدود به آن زمان نبوده و همچنان ادامه دارد و با توجه به آن چشماندازي كه براي آن ترسيم شده تا رجعت و بعد از آن ادامه دارد.
همايون با بيان اينكه هنر و علايق عرب آن روز در شراب، شمشير و زن خلاصه ميشد، افزود: شمشير در واقعه عاشورا كاملاً به خدمت آمد و عرب هنر خود را در اين زمينه به رخ كشيده است.
رئيس دانشكده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با بيان اينكه ما نگاهمان ازكربلا منحصر به نگاه راوي كربلا شده است، تصريح كرد: هيچ كسي با اعتماد نميتواند بگويد كه همه ماجرا همين اتفاق بوده كه روايت شده است.
وي با اشاره به اينكه گاهي تنها نقل ظاهر آمده است و ما نميتوانيم به عمق مطلب پي ببريم، خاطرنشان كرد: بعضي از وقايع احتمالاً اصلاً نقل نشده و برخي نقل شده اما تحليل بسيار كمي شده است و حالا كم كم راويان ما دارند رشد ميكنند وكمكم درك اين وقايع در حل رشد است و كمكم به دركي ازواقعه كربلا ميرسيم.
همايون با اشاره به اينكه آنچه ما از تمدن سازي ميشناسيم همين تمدنهايي است كه تا به امروز ساختهايم و همه زمين خورده است، تصريح كرد: تمدنهايي كه شيطان آن را در نيمه راه از ما گرفته است و منحرف كرده است و با اين تمدنهاي ناقص نميتوانيم به درك واقعي عاشورا برسيم.
رئيس دانشكده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) با بيان اينكه تمدني كه از عاشورا حاصل ميشود همان تمدن اسلامي است و باقي ميماند و اين همان تمدن امام و مردم است، تاكيد كرد: اگر به اين تمدن دست پيدا كنيم مي توانيم ادعا كنيم كه به تمدن اسلامي اصيل دست پيدا كردهايم.
وي با بيان اينكه ما مظلومانه بودن واقعه عاشورا را از دوران انقلاب درك كردهايم، تصريح كرد: روح حماسي را با وجود انقلاب كه در معرض آن قرارگرفتهايم درك كردهايم.
رئيس دانشكده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) افزود: مهمترين موضوع اربعين اتحاد زائر با امام است كه در واقعه راهپيمايي اربعين نمود پيدا ميكند وتحليل ما بايد از اربعين و عاشورا تمدني باشد و نگاه سطحي را كنار بگذاريم.