بررسی تطبیقی خصائص النبی از نگاه فریقین

به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع‌رساني حج، كتاب بررسي تطبيقي خصائص النبي صلي الله عليه و آله از نگاه فريقين به كوشش سيدمحمد نقيب در سه بخش مفاهيم، رويكردها و ضرورت‌ها، خصائص النبي صلي الله عليه و آله در قرآن و صورت‌بندي آن از منظر فريقين و آثار شناخت خصائص النبي و اشتراك پيامبر صلي الله عليه و آله با معصومين عليهم‌السلام تنظيم شده است. [factimage()] /_Shared/_Sites/Site(14)/1.h.s/IMAGE6851246 (1).jpg [imagetitle()] [factimageend()]
در ديباچه اين اثر كه به همت پژوهشكده حج و زيارت تدوين شده است، مي‌خوانيم: خصائص النبي صلي الله عليه و آله از جمله مباحث قديم و در عين حال كمتر كاويده شده سيره پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله است كه برخي از اين خصائص، به سبب حساسيت و عدم شناخت دقيق آنها، دستمايه مغرضان و شبهه‌افكنان قرار گرفته است.
درباره ضرورت پرداختن به اين موضوع، دو نظريه ميان علماي شيعه و اهل سنت وجود دارد: برخي خصائص، مسائل و احكام مختص پيامبر صلي الله عليه و آله است و با رحلت آن حضرت نيز منقضي مي‌شوند و نيازي به بررسي آنها نيست. اما برخي ديگر معتقدند كه بررسي و شناخت خصائص، به دليل لزوم شناخت كامل پيامبر صلي الله عليه و آله براي پيروي بهتر و دفاع عالمانه، نه تنها ضروري، بلكه واجب است.
آنچه در اين نوشتار پژوهش مي‌شود، خصائصي است كه با استناد به آيات قرآن، استنباط شده‌اند. پس از آن، ديدگاه دانشمندان شيعه و اهل سنت، مورد بررسي و تطبيق قرار گرفته و در مواردي، نقد و ايراد، انجام شده و در پايان، نظريه برگزيده، بيان شده است و نگارنده ضمن بيان خصائص، به بررسي مستندات قرآني، آثار، حكمت‌ها و چرايي خصائص مي‌پردازد.
در اين پژوهش از بيان «خصائصي» كه در برخي منابع شيعه و اهل سنت ذكر شده است، ولي استناد قرآني ندارد،‌ خودداري شده و يا دست‌كم مورد نقد و رد قرار گرفته‌اند. محدوده اثر، خصائص پيامبر صلي الله عليه و آله براساس آيات قرآن و ديدگاه دانشمندان علم تفسير، علوم قرآن، تاريخ، سيره و فقه شيعه و اهل سنت است.
در مقدمه اثر مي‌خوانيم: در نوشته‌هاي برخي دانشمندان شيعه، خصائص النبي صلي الله عليه و آله، با فضايل، سنن، دلايل، كرامات، حقوق و شمائل خلط شده است؛ به طوري كه همه اينها به عنوان خصائص ذكر شده‌اند و حال آنكه «خصائص النبي صلي الله عليه و آله»، داراي تعريف محدودي است و هر كدام از موارد ذكر شده، شاخه‌اي ديگر از سيره و تاريخ زندگاني آن حضرت است.
آنچه اين اثر را از ساير كتب متمايز مي‌كند، بررسي خصائص به صورت تفصيلي و با ذكر مستندات قرآني و سنت متواتر و بررسي حكمت‌ها و آثار آن است. نويسنده اين تحقيق، معتقد است كه مباني نظري در هر موضوع، مقدم بر عمل است و تا زماني كه زيربناهاي نظري، عقيدتي و فكري يك موضوع، به درستي تبيين و تثبيت نشود، در عمل، دچار مشكل يا شك و ترديد است.
مسأله ديگر كه ضرورت اين تحقيق را ثابت مي‌كند، آن است كه منابع فقهي شيعه و اهل سنت، مسأله خصائص، در باب نكاح ذكر مي‌شود و اگر خصائص ديگر بيان مي‌گردد، استطرادي است؛ به طوري كه خصائص النبي صلي الله عليه و آله را در كتب مستقل در اين موضوع، به خصائص مربوط به نكام وغيرنكاح تقسيم كرده‌اند كه در واقع نوعي وهن به پيامبر است.
در بخش اول اين كتاب ذيل عنوان درآمد آمده است: از جمله موضوعات مطرح درباره پيامبر اعظم صلي الله عليه و آله، صفات، ويژگي‌ها و امتيازاتي است كه خداوند به وسيله آنها، او را بر ديگر پيامبران برتري داده است كه از آنها در منابع فقهي، حديثي، تفسيري، تاريخي و سيره‌نويسي شيعه و اهل سنت، به «خصائص االنبي» ياد مي‌شود.
دو ديدگاه از سوي عالمان شيعه و اهل سنت درباره ضرورت يا عدم ضرورت پرداختن به اين موضوع ارائه شده است. با توجه به اين دو ديدگاه، رويكرد به موضوع نيز ميان عالمان و انديشمندان شيعه و اهل سنت، متفاوت مي‌شود.
كتاب بررسي تطبيقي خصائص النبي صلي الله عليه و آله از نگاه فريقين در قطع وزيري، 280 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و به قيمت 11300 تومان با تدوين پژوهشكده حج و زيارت از سوي مؤسسه فرهنگي هنري مشعر وابسته به حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت منتشر شده است.
گفتني است، تاكنون متن كامل حدود يكهزار عنوان كتاب حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت با فرمت هاي گوناگون از سوي كتابخانه تخصصي پايگاه اطلاع رساني حج به نشاني lib.hajj.ir منتشر شده است.