امام رضا(ع) الگویی برای تقریب مذاهب اسلامی است محبت پیروان مذاهب اسلامی به اهل بیت(ع)؛ عامل انزوای تکفیِریها

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، آيت الله محمدعلي تسخيري از جمله شخصيتهاي فعال، تأثيرگذار و محبوب در جهان اسلام هستند كه ضمن تأكيد بر تقريب مذاهب اسلامي، نقش برجسته اي در دفاع از مكتب اهل بيت(عليهم السلام) دارند؛ ايشان اكنون مشاور عالي مقام معظم رهبري در امور جهان اسلام و عضو شوراي عالي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي هستند و از جمله مسئوليتهاي پيشين آيت الله تسخيري مي توان به دبيركلي مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي، دبيركلي مجمع جهاني اهل بيت و رياست سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي اشاره كرد؛ ايشان همچنين در برخي نهادهاي اسلامي همچون مجمع فقه اسلامي عضويت دارند و علاوه بر شركت در دهها كنفرانس و نشست بين المللي، چندين عنوان كتاب و مقاله نيز تأليف كرده اند. با توجه به اهميت مسئله وحدت و نيز پرچمداري اهل بيت (عليهم السلام) در زمينه تقريب مذاهب اسلامي با ايشان به گفت و گو نشستيم.
با توجه به مشكلاتي كه امروز جهان اسلام با آن مواجه است و تكفيريها به معضل بزرگي تبديل شده اند، تا چه ميزان مي توان از آموزه هاي اهل بيت(عليهم السلام) براي تقريب و وحدت استفاده عملي كرد؟
نكته اول اينكه بايد به سمت مشتركات حركت كنيم و تا مي توانيم مسائل مورد اختلاف را مطرح نكنيم؛ پيروان مذاهب اسلامي به محبت اهل بيت (عليهم السلام) و فضايل آنها اعتقاد دارند و اين مسئله نقش مهمي در ايجاد وحدت اسلامي و به انزوا كشاندن تكفيريها دارد.
اهل سنت به محبت اهل بيت (عليهم السلام) ايمان دارند و بسياري از آنها مؤمن به امامت اهل بيت (عليهم السلام) هستند و اين مسئله مخصوص زمان ائمه (عليهم السلام) نيست بلكه هم اكنون نيز اين ارادت و محبت وجود دارد؛ در اين نقاط مشترك مي توان با آنها گفت و گو كرد و ثمره اين تعامل، نزديكي دلهاي امت اسلامي به يكديگر و طرد جريانهاي تكفيري و تندرو است كه به اصول اسلام اعتقادي ندارند و به جاي گفت و گو از رعب و وحشت و قتل و كشتار استفاده مي كنند.
محبت علماي اهل سنت نسبت به اهل بيت (عليهم السلام) موجب شده تا آنها فتواي حرمت تكفير مسلمانان را صادر كنند و اين امر موجب انزواي هرچه بيشتر جريان هاي تكفيري در جهان اسلام شده است.
البته تكفيريها پديده خطرناكي هستند كه براي ايجاد شكاف ميان امت اسلامي مأموريت از جانب استكبار و رژيم صهيونيستي دارند و مي خواهند راه هر نوع گفت و گو و منطق را ببندند؛ افشاي چهره ضد اسلامي اين پديده نقش مهمي در انزواي آنها دارد؛ علماي اسلامي با همفكري يكديگر مي توانند مسلمانان را از ماهيت ضد اسلامي تكفيريها آگاه كنند. اختلافات امروز جهان اسلام تا چه حد ريشه هاي مذهبي دارد؟ كشورهاي غربي در رسانه هاي خود مدام بر اين نكته تأكيد مي كنند كه كشمكش هاي جهان اسلام حاصل نزاع شيعه و سني است، نظر شما در مورد اين ادعا چيست؟
اين ادعا دروغ است؛ اختلافاتي در جهان اسلام وجود دارد، اما هيچ گاه مذهبي نيست و تكفيريها با پشتوانه استكبار جهاني وانمود مي كنند كه جنگ شيعه و سني جريان دارد، در حالي كه هرگز چنين نيست؛ امروز مسئله اصلي براي دشمنان از بين بردن هويت امت اسلامي است و اين خطر بزرگي براي جهان اسلام است.
حرف ما اين است كه در برابر تندروها و تكفيريها به قرآن و سنت پيامبر(ص) و مكتب اهل بيت(عليهم السلام) بازگرديم؛ امروز تفسيري كه تكفيريها و داعش از اسلام ارائه مي كنند، در تضاد با آرمانها و اهداف قاطبه امت اسلامي است و اگر مكتب ائمه (عليهم السلام) را مرور كنيم اين نكته واضح است كه آنها در زندگي خود تلاش مي كردند تا امت اسلامي را به يكديگر نزديك كنند و نزديكي قلوب شيعيان و اهل سنت خواسته اصلي ائمه (عليهم السلام) بود. حتي در برابر دشمنان نيز قائل به گفت و گو بودند و امروز كه اهل سنت به محبت اهل بيت (عليهم السلام) ايمان دارند ناشي از رفتار بزرگوارانه اهل بيت در برابر مسلمانان و حتي دشمنان و مخالفان است. هرساله جمعيت قابل توجهي از زائران حرم رضوي، اهل سنت و پيروان اديان ديگر هستند، اين ارادت ناشي از چيست؟
اين ارادت به مسئله محبت پيروان مذاهب به اهل بيت(عليهم السلام) بر مي گردد؛ حرم امام رضا (عليه السلام) در كشور ما منبع خير و بركت براي مردم ايران است و نكته جالب آن است كه اهل سنت و حتي پيروان ديگر اديان نيز به محبت امام رضا (عليه السلام) ايمان دارند و به زيارت ايشان مي روند؛ اين محبت پيروان مذاهب اسلامي نسبت به ساير ائمه (عليهم السلام) نيز وجود دارد و تكفيريها و داعش مي خواهند محبت پيروان مذاهب اسلامي به اهل بيت را از بين ببرند. نكته ديگر اينكه در عصر اين امام رئوف، ايشان با اهل سنت در مورد مسائل اختلافي گفت و گو مي كردند و تأكيد ايشان بر وحدت بود.
تكفيريها امروز در منطقه جولان مي دهند و به دنبال آن هستند تا تفسير خشن خود از اسلام را در جهان منتشر كنند و يكي از مهمترين اهداف آنها مقابله با مكتب اهل بيت(عليهم السلام) است؛ در اين وضعيت مسلمانان بايد به جاي توجه به برخي اختلافات، بر روي مسائل اشتراكي تمركز كنند.
از ديدگاه حضرتعالي تقريب چه جايگاهي در اسلام دارد؟ تقريب نوعي همكاري پيروان مذاهب اسلامي در زمينه اصول مشتركي است كه به آن اعتقاد دارند و مصالح امت اسلامي در اين ميان بايد در نظر گرفته شود؛ تقريب يك منطق اسلامي و قرآني است و پرچمداران آن ائمه (عليهم السلام) هستند.
ائمه با وجود آنكه با بزرگان مذاهب اسلامي اختلافات فكري داشتند، اما گفت و گو و مراوده را امر لازمي مي دانستند و جمعي از بزرگان اهل سنت شاگردان ائمه مخصوصا امام باقر(عليه السلام) و امام صادق (عليه السلام) بودند و فضاي دوستي و صميميت ميان امامان ما و علماي اهل سنت وجود داشت. به عنوان نمونه بسياري از علماي مذاهب اسلامي مستقيم و غيرمستقيم از تعليمات امام صادق(عليه السلام) بهره برده اند.
امروز پديده تكفيري تلاش مي كند تا شيعه و سني را در مقابل هم نشان دهد؛ اما واقعيت اين است كه علماي اهل سنت در طول تاريخ محبت خود را نسبت به معصومين (عليهم السلام) نشان داده اند و مراودات ائمه با علماي اهل سنت براي ايجاد وحدت بيشتر در طول تاريخ حيات ائمه وجود داشته است.
آيا پديده تقريب مذاهب اسلامي منحصر به جمهوري اسلامي است و سابقه اي از اين حركت خردمندانه در جهان اسلام وجود دارد؟
پديده تقريب منحصر به جمهوري اسلامي نيست، چند دهه قبل نيز در الازهر مصر حركتهاي تقريبي با حضور بزرگاني از شيعه و اهل تسنن شكل گرفت و شخصيتهاي برجسته اي چون شيخ محمود شلتوت (عالم بزرگ اهل سنت مصر) و آيت الله العظمي بروجردي پرچمدار تقريب ميان مذاهب اسلامي شدند؛ نكته مهم اين است كه در مسئله تقريب مذاهب اسلامي هيچ گاه تفكر ذوب شدن يك مذهب در مذهب ديگر وجود ندارد و راه و رسم امامان ما نيز اين گونه نبوده است، بلكه تأكيد بر اصولي است كه بيش از 90 درصد در ميان مذاهب اسلامي مشترك است. مجمع تقريب مذاهب اسلامي در جمهوري اسلامي رسالت بزرگي دارد و تلاش مي كند طبق اصول قرآني، مكتب پيامبر و اهل بيت(عليهم السلام) به نزديكي قلوب مسلمانان كمك كند، مجمع تقريب چه اهدافي براي مسئله وحدت اسلامي دارد؟
از آنجا كه دعوت به تقريب مذاهب اسلامي يك منطق قرآني و مورد اهتمام ائمه (عليهم السلام) بود، جمهوري اسلامي نيز با تأسي به قرآن و اهل بيت در اين مسير گام نهاد؛ حفط مصالح امت اسلامي، برادري، وحدت و مقابله با توطئه هاي دشمنان هميشه از مهمترين اولويتهاي مجمع تقريب براي ايجاد هرچه بيشتر اخوت در ميان مسلمانان بوده و هست و نيز علماي اهل سنت و شيعه در شوراي عالي و مجمع عمومي تقريب مذاهب اسلامي عضويت دارند و هر ساله نشستهاي تقريبي متعددي برگزار مي شود.
نكته جالب اين است كه علاوه بر جمهوري اسلامي، در بسياري از كشورهاي اسلامي نيز نشستهاي تقريبي ميان علماي مذاهب اسلامي برگزار مي شود و اين فرصت خوبي براي انزواي تفكر تكفيري است.
گفت و گو از بهروز گودرزي