«صد سبیل حج» بررسی شد

به گزارش ايرنا، مدير گروه فقه و حقوق پژوهشكده حج در اين نشست گفت: با توجه به آيات قران كريم شرطي كه براي وجوب حج است استطاعت اعم از مالي، بدني، طريقي و ... است، در سال جاري راه باز نبوده و استطاعت طريقي وجود نداشت كه وجوبي براي حج وجود داشته باشد.
حجت الاسلام والمسلمين رضا عندليبي ادامه داد: متاسفانه بعد از حادثه تلخ منا و فرودگاه، عده اي در فضاي مجازي حج را به تمسخر گرفته و در حق آن ظلم كردند و عده اي نيز مي گويند ما نبايد به حج برويم، در حالي كه حج از شئون ولايت فقيه است نه يك مسئول و يا نماينده مجلس.
وي گفت: حاكم اسلامي نبايد اجازه دهد خانه خدا خالي باشد و حتي مي تواند از بيت المال امكاناتي را براي اعزم عده اي، اختصاص دهند و در كتاب عروه هم آمده كه حج تعطيل بردار نيست و مراجع بزرگي كه نسبت به آن حاشيه زده، نقدي در اين زمينه وارد نكردند.
عندليبي بيان داشت: وظيفه حاكم اسلامي اين است كه اجازه ندهد خانه خدا از زائر خالي شود، اگر در زماني مسلمانان به خاطر مسائل مالي به حج نروند بايد آنها را از هزينه بيت المال اعزام كند. ولي اگر مردم به اندازه كافي در حج باشد حاكم اسلامي در اين زمينه وظيفه اي ندارد.
وي گفت: يكي از مهمترين وظايف حاكم اسلامي اجراي احكام اسلامي است و مسائلي كه پيرامون حجاب، امر و نهي و حج مطرح مي شود در اين راستا مي باشد.
وي ادامه داد: برخي در فضاي مجازي خطاب به حاجي ها مي گفتند چرا هر سال به حج مي رويد و به جاي آن اقدام به پرداخت هزينه جهيزيه جوانان و يا ساخت مدرسه و مسجد . ... نمي كنيد، و يا سال گذشته 65 هزار حاجي داشتيم اگرهر كدام 20 ميليون تومان به فقرا كمك مي كردند در كشور تحولي ايجاد مي شد، در حالي كه اين اشتباه است و قوام حج به حضور مردم است و اگر حاجيان نروند حج از حضور مسلمانان خالي مي شود .
وي خاطرنشان كرد: همه احكام اسلامي بايد در كنار هم باشد و حج نيز هيچ جايگزيني ندارد، مسلمانان اجازه تعطيلي حج را ندهند.
وي همچنين گفت: اينكه برخي مي گويند با وجود وهابيت ما چرا بايد به حج برويم، در اين زمينه بايد گفت، آيا وهابيت امروز خبيث تر است يا بني اميه و بني عباس كه دست آنها به خون ائمه اطهار (ع) آلوده بود، در آن زمان حج تعطيل نشد.
همچنين حجت الاسلام والمسلمين مهدي درگاهي چهارشنبه شب در نشست علمي ' صد سبيل حج، نقش حاكم اسلامي در تعطيلي يا تعليق حج' در مجمع جهاني صادقين(ع) درقم افزود: البته تعطيلي حج پيشينه تاريخي داشته و صد سبيل حج نيز يكي از عوامل تعطيلي اين فريضه مهم است.
وي ادامه داد: حاكم اسلامي طبق حكم اولي مي تواند مسلمانان را حتي از بودجه بيت المال به حج بفرستد و طبق حكم حكومتي نيز مي تواند در صورت ضرروت، حج را تعطيل و يا تحريم كند، اين مطلب از حيث كبروي قابل خدشه نيست، ولي از جهت صغروي و با توجه به اهميت اداي حج در اين برهه از زمان، موضوع اين حكم منتفي است.
وي ادامه داد: ناامني ونبود امنيت، صد حرم و مسجد الحرم بر اثر درگيري، سوء رفتار با زائران، اختلافات سياسي و مذهبي و نبود متولي براي اعزام زائران از عواملي هستند كه به تعطيلي حج در پيشينه تاريخي منجر شده اند.
وي گفت: در جنگ جهاني اول به خاطر ناامني هاي ايجاد شده براي مسلمانان، حج به مدت پنج سال تعطيل شد، از سوي ديگر در زمان شورش اسماعيل بن يوسف علوي و ناامني حرم و يا حمله قرامطه مصر به مكه و به يغما بردن حجرالاسود و... منجر به تعطيلي حج شد.
وي بيان داشت: مخالفت دولت عثماني با دولت صفوي و برخوردهاي متعصبان از اهل سنت باعث شده كه برخوردهاي بدي با زائران ايراني انجام شود و حج نيز در آن زمان تعطيل شد.
درگاهي گفت: در طول تاريخ در جهان شيعه مانند زمان ميرزاي قمي سابقه دارد كه حاكم اسلامي حج را تعطيل كردند، ايشان نوشتند اگر خودم حج در ذمه ام مستقر بود خودم نمي روم و كسي را هم اجازه نمي دهم كه برود شما خود بهتر مي دانيد، شيخ فضل الله نوري نيز سفر از راه جبل را تحريم كرد.
وي ادامه داد: نمونه ديگر نيز برخورد با ابوطالب يزدي بود كه برخي مراجع شيعه از جمله آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني حج را تحريم كردند.
وي خاطرنشان كرد: بعد از انقلاب اسلامي نيز به تشخيص حكومت اسلامي ايران حج بعد از سال 1366 تعطيل شد ولي تمام تلاش حكومت بر آن شد كه حج حجاج ايراني برقرار گردد، ولايت فقيه، ولايت بر تعطيلي و تحريم حج دارد و با توجه به ادله مي تواند اين كار را انجام دهد، از نظر كبروي مساله مخدوش نيست ولي از نظر موضوع شناسايي بايد ببينيم آيا امروز به مصلحت است يا نه؟
وي گفت: با توجه به شرايط امروز شايد جا نداشته باشد كه بگوييم حاكم اسلامي بايد به اين تشخيص برسد كه حج تعطيل شود، چون شيعه در اقليت است و با توجه به تبليغاتي كه عليه شيعه مي شود، بسياري از مسلمانان از قضاياي جهان اسلام بي خبر هستند، به همين دليل رهبر معظم انقلاب اصرار داشته كه افراد زبان دان و شخصيت ها در آنجا بروند و به شهبات پاسخ دهند.
درگاهي با اشاره به معناي اصطلاحي صد حرم در فقه بيان داشت: صد حرم به معناي اين است كه عده اي مانع انجام مناسك حج شوند، همانگونه كه مشركين مكه مانع انجام مناسك حج پيامبر بزرگ اسلام (ص) شده بودند، اما آنچه امروز اتفاق افتاده صد به معناي فقهي نيست بلكه به معناي عام كلمه و مورد استفاده در آيه شريفه قران است كه برخي مانع حج گزاري ديگران شوند.
وي خاطرنشان كرد: اگر برخي مسلمانان استطاعت مالي براي رفتن به حج نداشته باشند حاكم اسلامي بايد از بيت المال آنها را بفرستد، واگر هم استطاعت طريقي نبود حاكم اسلامي بر اساس ادله مذهب جعفري وظيفه دارد تا امكان حج گزاري حاجيان را فراهم نمايد.
وي گفت: كساني كه مستطيع باشند ولي حج نروند به نوعي طغيان و سركشي نمودند، تعطيلي حج و بيت الله حرام در شرايط طبيعي مبغوض شارع است و اين اتفاق نبايد بيفتد.
وي بيان داشت: در جريان اخير تلاش رهبر معظم انقلاب در حيطه حج آن بود كه راه حج بسته نشود و حج امسال ايراني ها، تعطيل نگردد تا جايي كه سفارش كرده بودند كه سازمان حج و زيارت و بعثه مقام معظم رهبري تا آخرين لحظات آماده اعزام زائران به حج باشند كه اگر از طريق دولت سعودي در دقيقه هاي آخر، امكان حج گزاري ايراني ها فراهم شود، مقدمات اعزام به عربستان مهيا باشد.
وي گفت: ترديدي كه امسال بين مسئولان وجود داشت آن بود كه ما سال گذشته هم سفارت، رايزن فرهنگي، سازمان حج و بعثه رهبر معظم انقلاب را در سرزمين وحي داشتيم و آن كارشكني ها توسط دولت سعودي در انتقال اجساد قربانيان منا صورت گرفت چه رسد به سالي كه آنها اجاره هيچ كدام از اين هماهنگي ها را نداده بودند.
وي بيان داشت: در حج امسال، با توجه به اخباري كه در سايت ها وجود دارد رمي جمرات به گونه اي است كه 200 نفر به 200 نفر اجاره رفتن به رمي جمرات و اداي فريضه حج دارند و به سرعت بايد از محل خارج شوند تا گروه بعدي جايگزين شودند، در حالي كه در سال هاي گذشته انجام عمل در روز 10، 11 و 12 توسط روحانيون كاروان ها چك مي شد.
وي ادامه داد: اگر تعطيلي حج به هر دليلي رخ داد، فقه ما در اين زمينه ساكت ننشسته و گفت حاكم اسلامي وظيفه دارد مسلمانان را بفرستند حتي از بيت المال.