تعطیلی حج با 16 عنوان فرعی تفاوت فقه فردی و فقه حکومتی در مسأله حج

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، نشست علمي «تعطيلي حج در بستر تاريخ و فقه» ظهر روز پنج‌شنبه در سالن همايش هاي سازمان حج و زيارت استان قم برگزار شد.
سخنرانان اين نشست، آيت الله محمدجواد فاضل لنكراني از اساتيد درس خارج حوزه علميه و حجت الاسلام والمسلمين رضا عندليبي مديرگروه فقه و حقوق پژوهشكده حج و زيارت و حجت الاسلام والمسلمين محمد سعيد نجاتي عضو گروه تاريخ و سيره پژوهشكده حج و زيارت برعهده داشت.
در اين نشست علمي كه به همت پژوهشكده حج و زيارت و مركز فقهي ائمه اطهار(ع) برگزار شد جمعي از پژوهشگران، اساتيد، روحانيون و معين هاي كاروان هاي حج و همچنين جمعي از طلاب حوزه علميه حضور داشتند.
حجت الاسلام عندليبي دبير علمي نشست در ابتداي اين نشست با اشاره به سخن رهبر معظم انقلاب در مورد آل سعود، اظهار داشت: آل سعود به حق شجره خبيثه ملعونه است كه به نا حق خود را خادم الحرمين ناميده است در حالي كه صفت درست در مورد اينها خائن الحرمين است.
صفحات تاريك جكومت آل سعود
دبير علمي نشست افزود: اين طايفه خبيث از موقع تأسيس تا به امروز صفحات تاريخ را سياه و تاريك كرده است كه نمونه هاي آن زياد است كه تخريب قرستان بقيع، كشتار حجاج در سال 66 و كشتارهاي ديگر از جمله آن است و در اين اواخر فاجعه منا اتفاق افتاد كه عمق سختي اين فاجعه آن قدر غم بار است كه اصلا قابل توصيف نيست.
وي با بيان اين كه حج در ميان عبادات جايگزيني ندارد، ابراز تأسف كرد: در سال گذشته اتفاقاتي افتاد كه باعث تعطيلي حج در سال جاري شد؛ اما نمي توان از اهميت حج غافل شدچرا كه عبادتي بدون جايگزين است و فقهاي بزرگوار نيز وجوب كفايي آن را فتوا داده اند.
حجت الاسلام عندليبي ادامه داد: در باب تعطيل نشدن حج صاحب وسائل 10 روايت را در همين بيان كرده و بر توجه به فريضه الهي حج تأكيد مي كند؛ اما ممكن است ضرورت هايي همچون درگيري ها، بيماري ها، مسائل سياسي و يا تشخيص حاكم اسلامي باعث تعطيلي حج شود كه بنا داريم در اين نشست اين موضوع را مورد تحقيق و بررسي قرار دهيم.
حج هيچگاه در طول تاريخ تعطيل نشده است در ادامه اين نشست و پس از زمان بندي صحبت توسط كارشناسان، حجت الاسلام والمسلمين نجاتي با اشاره به سير تاريخي تعطيلي حج اظهار داشت: در طول تاريخ هيچگاه حج به طور كامل تعطيل نشده است، حتي زماني كه از تيغ غرامته خون مي چكيد و حجاج را يوم الترويه كنار خانه خدا مي كشتند و حتي زماني كه بين حجاج بن يوسف و عبدالله بن زبير درگيري بود و نمي گذاشتند سپاهيان بني زبير به سمت مشاعر مشرفه بروند، حج به نحو اضطراري برقرار بوده است.
عضو گروه تاريخ و سيره پژوهشكده حج و زيارت افزود: حتي زماني كه كعبه به طور كامل تخريب شد و فقط پارچه اي دور مكان كعبه زده مي شد و حتي بيش از 20 سال زماني كه حجرالأسود را مي دزدند و مي برند بازهم حج برقرار است و هيچ وقت تعطيل نشده است كه خودش اعجازي است از سوي خدا كه اين آيين را حفظ كرده است؛ اما آنچه مطرح مي شود اين بوده است كه در برخي از سال ها اقبال عمومي همانند حج هرسال اتفاق نيافتاده است.
وي با بيان اين كه غير از ساكنين شبه جزيره عرب، شرق و غرب عالم اسلام دو كاروان جدا براي حج داشتند، ابراز داشت: كاروان نخست تا قرن هفتم اهل خراسان بزرگ و عراق بودند كه كاروان عراق نام مي گرفت، اميرالحاج داشت و با يك مراسم رسمي كاروان هاي جدا ازهم به هم رسيده و به سمت مكه مي رفتند كه اين اصلي ترين كاروان مسير حج بود.
حجت الاسلام والمسلمين نجاتي ادامه داد: مسير ديگري نيز بود كه مسلمانان شمال آفريقا از مصر و جده به مكه مي آمدند كه غرب عالم اسلام به شمار مي رفت و تقريبا نداريم موردي كه گفته شود كاروان ها در دو طرف سرزمين اسلام به حج نرسيده باشند و محدود برگزار شده باشد.
موارد تعطيلي نسبي حج
وي با بيان اين كه به طور كلي تا قرن نهم حدود 50 تا 60 مورد تعطيلي حج كاروان عراقي را داريم، عنوان كرد: اين ها مواردي است كه افراد موفق به حج نشدند ولي كاروان غرب اسلام هميشه برقرار بوده است و اين موارد تا قرن نهم عوامل متعددي دارد؛ نخست نا امني راه ها بود كه طوايف عربي در صحراي نجد و بين عراق و حجاز از جمله بني عقيل، بني هلال و بني خفاجه بودند كه كاروان هاي حج را غارت مي كردند؛ آنها ابتدا صبر مي كردند تا زوار به كم آبي مي رسيدند وقتي نزديك چاه آب مي آمدند اين گروه آب ها را با گياه هنزل تلخ مي كردند و قبل از رسيدن جلوي حجاج را مي گرفتند و حمله مي كردند و در تاريخ بيان شده است كه اين گروه ها تا 8 هزار نفر حجاج را كشتار كردند.
حجت الاسلام والمسلمين نجاتي با اشاره به دلايل ديگر تعطيلي حج از خشكسالي و قحطي آب نام برد و اظهار داشت: تعداد بسياري از حجاج كاروان عراق كه بيايان هاي بزرگ را مي پيمودند با تشنگي هاي زياد مواجه مي شدند و تا 5 هزار نفر از تشنگي در راه از بين مي رفتند و آنهايي هم كه مي ماندند با حمله قبايل بدوي مكه مواجه مي شدند.
وي تصريح كرد: يكي از طوايفي كه براي سال هاي متعددي حج را محدود كرد طايفه غالي اسماعيلي غرامته بودند كه از سال 312 تا 317 و از 318 تا 327 حج را محدود كرد و گفتيم همين طايفه حجرالأسود را بردند تا در جاي ديگري مطافي درست كنند البته ناكام بودند.
اختلافات و درگيري ها مانع رونق حج
عضو گروه تاريخ و سيره پژوهشكده حج و زيارت ابراز داشت: يكي ديگر از علل ركود حج كه شايد كمتر از نا امني راه ها نباشد، اختلاف و درگيري هاي داخلي جامعه اسلامي در بغداد بود، چرا كه حكومت اسلامي در قرن چهارم تا ششم با ضعف قدرت مركزي خلافت عباسي مواجه بود و احزاب با خليفه درگير مي شدند و به دليل كشتار و نا امني حج پا نمي گرفت و كاروان ها اعزام نمي شد و همچنين قبايل ديگري از جمله سلجوقيان با كشتارهاي خود و سرداران ترك عباسي با اقداماتي كه كردند باعث شدند تا بغداد امنيتي نداشته باشد و زمينه براي اعزام حجاج فراهم نشود.
وي با اشاره به حوادث طبيعي، خشكسالي و گراني كالا به عنوان يكي ديگر از عوامل محدود كننده حج ابراز داشت: گراني در مسير و همچنين در بغداد زياد شد و قحطي هاي زيادي رخ مي داد تا جايي كه نقل مي كنند برخي از فقرا بچه هاي خودشان را مي كشتند و مي خوردند؛ اين ركود اقتصادي باعث مي شد كه كاروان حج راه نيافتد، البته اين ميزان قحطي هيچ سالي در خود مكه رخ نداده است.
عضو گروه تاريخ و سيره پژوهشكده حج و زيارت افزود: اگر خود انسانها با ظلم و ستم و اختلافات راه حج را مسدود نمي كردند، طبيعت آن چنان مانع مهمي به شمار نمي رفت نبوده است و يكي ديگر از علل كمرنگ شدن حج در طول تاريخ اختلافات صفويه با دولت عثماني بود كه به ايراني ها اجازه رفتن به حج داده نمي شد.
وهابيت مانع بزرگ حج در تاريخ
وي با اشاره به حضور وهابي ها در عربستان اين گروه بزرگترين مانع حج برشمرد و اظهار كرد: اينها با حضور خود مانع حج گذاري ديگران مي شدند و نا امني هاي زيادي را ايجاد كردند و وهابي هاي امروز كمي بهتر از آن دوران هستند، چراكه در قرن سيزدهم آنها به شدت خشن و بي مدارا بر حجاج بودند، در منا كشتار مي كردند و به بهانه هاي واهي مردم را به قتل مي رساندند و سال هاي متعددي حج اتباع عثماني و مصري را ممنوع اعلام كردند.
حجت الاسلام والمسلمين نجاتي افزود: نكته ديگري كه بيان آن خالي از لطف نيست آن است كه در جنگ جهاني اول و دوم كه رفتن به حج از لحاظ سياسي ممنوع بود، حضور تا 4هزار حاجي ايراني در مكه ثبت شده است در حالي كه جنايت وهابيت در هتك حرمت به زائران، تخريب قبور ائمه بقيع و گردن زدن حاجي مروه ابوطالب يزدي كه قرباني تهمت رايج اتباع مكتب خلافت شد، حج را براي 4 سال براي ايراني ها تعطيل كرد.
در ادامه اين نشست آيت الله محمدجواد فاضل لنكراني كه ميهمان ويژه اين نشست بود، سخنان خود را آغاز كرد و اظهار داشت: بايد براي عموم جامعه مسأله تعطيلي حج و دليل آن روشن شود چراكه برخي خيال مي كنند تعطيلي حج با انقلاب اسلامي محقق شد و برخي كه به دنبال مخالفت با نظام هستند مي خواهند اين مسائل را دامن بزنند.
تعطيلي حج 16 عنوان فرعي دارد
استاد درس خارج حوزه علميه با بيان اين كه ما در طول قرون متعدد به صورت مكرر تعطيلي حج را داشته ايم، ابراز داشت: عنوان تعطيلي حج كلي است و عناوين مرتبط با آن تا 16 مورد است كه پژوهشگر براي وارد شدن به فضاي بحث بايد آنها را بداند؛ عنوان نخست آن كه اصلا تعطيلي دين، احكام، فروع و اعتقادات در فقه چه جايگاهي دارد؟ دوم وجوب اعزام به حج از ناحيه حاكم اسلامي است كه در آن وظايف حاكم روشن تر بيان مي شود و سوم حرمت خالي بودن بيت از مسلمان ها است.
وي افزود: اين كه در روايت داريم حضرت علي(ع) تأكيد كرد كه نبايد حج از وجود شما خالي باشد، سؤالي مطرح مي شود كه آيا نفس بودن در بيت در همه ايام و يا خصوص ايام حج موضوعيت دارد؟ عنوان چهارم اين است كه چه كساني صلاحيت دارند تا متولي مكه، مسجدالحرام و مشاعر باشند؟.
آيت الله فاضل لنكراني با اشاره به عناوين ديگر مرتبط با تعطيلي حج تصريح كرد: عنوان پنجم اين است كه آنهايي كه الان متولي بيت الله الحرام هستند چه وظايفي دارند؟ ششم آن كه اگر حج از طرف حاكم اسلامي تعطيل شد آيا اگر شخصي به حج برود آيا اين حج از مجزي است يا خير؟ كه در اين جا تزاحم پيش مي آيد و يكي از فرقه هاي فقه فردي و فقه حكومتي است كه در فقه فردي تشخيص دهنده تزاحم خود فرد است ولي در فقه حكومتي تشخيص دهنده حاكم است و هفتم آن كه صد عن سيبل الله چه حكمي دارد؟ به عنوان نمونه اگر شخصي راهزني يا دولتي صد كننده حج شد، گناه كبيره است يا كفر است.
وي ادامه داد: عنوان هشتم اين است كه اگر صد واقع شد مسلمان ها در مقابل اين مسأله چه وظايفي دارند؟ امروز عربستان كه صد كننده مسلمان هاي ايراني است، آيا بايد ساير كشور ها و دولت ها نظاره گر باشند و يا وظيفه ديگري دارند؛ عنوان نهم كه در قرآن و فقه هم توجه شده است اين است كه مانعين از مساجد نيز همان عنوان صد كننده را دارد و عناوين ديگري نيز در اين بحث مطرح است كه به همين ميزان كفايت مي كنيم.
حرمت عقلي و نقلي تعطيلي احكام
رييس مركز فقهي ائمه اطهار(ع) در ادامه به تبيين عنوان نخست پرداخت و ابراز داشت: در فقه تعطيلي احكام مطرح شده است و آن را يكي از چيزهايي برشمرده است كه عنوان حرمت دارد و حرمت آن عقلي و نقلي است؛ عقل مي گويد تعطيل شدن احكام حرام است و عملي كه منجر به تعطيلي احكام شود نيز حرام است و فخر المحققين نخستين فردي است كه اين مسأله را مطرح كرده است؛ همچنانكه در باب قضاوت گفته شده است اگر مجتهد جامع الشرايط قضاوت نكند تعطيلي احكام مي شود و حرمت دارد و يا اگر مجتهدي با اين كه فرد ديگري نيست، فتوا ندهد به همين ترتيب است كه جايز نيست.
وي افزود: مرحوم حكيم در مستمسك وقتي بحث از عدالت مي شود و اين سؤال مطرح مي شود كه براي عدالت آيا مرتبه عاليه از عدالت كه تالي تلو معصوم باشد لازم است يا خير؟ ايشان مي گويد فرض كنيم فرد عادلي كه امام جماعت است غيبتي كرد، حال آيا به مجرد وقوع كبيره فرد از عدالت خارج مي شود؟ برخي از فقها مي گويند نه! عدالت از بين نمي رود و آنجا اگر آن مسأله را بيان كنيم لازم مي آيد كه احكام تعطيل شده و در نظام اسلامي اختلال ايجاد شود كه جايز نيست.
آيت الله فاضل لنكراني با بيان اين كه حرمت تعطيلي احكام در قواعد فقه به عنوان قاعده مطرح نشده است، ابراز داشت: ما مي توانيم در اين مسأله تأسيس قاعده كنيم كه حرام است و بگوييم يكي از واجبات اقامه دين است كه برهركسي كه متصدي بيان دين و شريعت است اقامه دين واجب است همچنانكه در سوري شوري مطرح مي شود كه پيامبران اولوالعزم يكي از وظايف شان اقامه دين بوده است و شايد يكي از تفاوت هاي پيامبران اولوالعزم است با ديگران در اقامه به معناي اجراي دين باشد.
وي با بيان اينكه اقامه دين يكي از وظايف حاكم اسلامي است، به عنوان دوم بحث اشاره و خاطرنشان ساخت: اساسا ما روايات عجيبي در مورد حج داريرم كه به عنوان نمونه اگر حاكم اسلامي متوجه شد عده اي مسامحه مي كنند كه به حج بروند و يا حتي پول ندارند بايد از بيت المال آنها را به حج بفرستد كه اين مسأله از قاعده لزوم اقامه دين استفاده مي شود كه در نماز و زكات هم هست ولي شدت اهتمام در مورد حج وارد شده است.
حجاب مسأله اي حكومتي است
استاد درس خارج حوزه علميه عنوان كرد: اقامه دين واجب است و تعطيلي احكام حرمت عقلي و نقلي دارد؛ در حجاب هم همين موضوع است شخصي نمي تواند بگويد من حجاب را رعايت نمي كنم چون امري شخصي است، چراكه جامعه را آلوده مي كند به همين دليل حكومت چون موظف به اقامه دين است و چون دولت اسلامي بايد دين را اجرا كند جداي از وجوب امر به معروف و نهي از منكر بايد وارد صحنه شد و حتي با اجبار جلوي بي حجابي را بگيرد.
وي به عنوان سوم اشاره كرد و يادآور شد: روايتي از اميرمؤمنان رسيده است كه فرمودند: «بيت الله نبايد از شما خالي باشد» حال سؤال مي شود كه آيا حضور پيروان اهل بيت موضوعيت دارد و اگر در زماني از پيروان ساير مذاهب رفته اند و شيعه اثنا عشري نبودند كفايت نمي كند يا اعم است؟ شايد از روايت مورد نخست استفاده شود كه بايد از پيروان اهل بيت در آن جا حضور داشته باشند و عقاب خاصي براي ترك حج اين افراد در نظر گرفته شده باشد.
رييس مركز فقهي ائمه اطهار(ع) با بيان اين كه برخي از اوقات با اين كه انسان به حج مي رود ولي حج او صحيح نيست به عنوان چهارم اشاره كرد و خاطرنشان ساخت: فقها هم در فقه فردي و هم در فقه حكومتي اين مسأله را مطرح كرده اند؛ در فقه فردي سيد يزدي در كتاب عروه الوثقي بيان مي كند، حجي كه مستلزم ترك واجب و يا ارتكاب محرم باشد صحيح نيست و از حجي واقعي كفايت نمي كند.
وي ادامه داد: به عنوان نمونه به عقيده سيد اگر رفتن به حج باعث وهن يك روحاني شود و يا زائري مي داند اگر به حج برود مورد ضرب و شتم قرار مي گيرد چون حج او مقدمه براي انجام محرم مي شود، صحيح نيست و اصلا اين شخص مستطيع نيست و از حج كفايت نمي كند و راه دومي كه در فقه فردي برخي از بزرگان از جمله آيت الله بروجردي و امام راحل گفته اند اين است كه بايد اهم و مهم را در نظر گرفته و مهم تر را ترجيح بدهيم بنابراين اگر آن واجبي كه با حج مي خواهد ترك شود و يا محرمي كه مي خواهد با حج صورت بگيرد، مهمتر از اصل حج باشد بايد بر حج مقدم شده و در اين صورت است كه اين حج صحيح نيست نه آن كه همانند سيد به صورت مطلق بيان كنيم. تفاوت فقه فردي و فقه حكومتي در مسأله حج
آيت الله فاضل لنكراني با اشاره به تفاوت فقه فردي و فقه حكومتي در مسأله حج ابراز داشت: همه اين موارد مربوط به فقه فردي است و فرد خودش تشخيص مي دهد كه اگر من به حج بروم به من اهانت مي شود و يا اگر بروم فلان واجب را ترك مي كنم؛ حال اين كه حج براي او واجب است يا نيست محل اختلاف است و اگر به حج برود براي اين فرد خاص شايد مجزي نباشد؛ اما در فقه حكومتي اين موضوع تفاوت مي كند، چراكه اگر حاكم اسلامي اعلام كرد گروهي از مسلمين مصلحت نيست امسال به حج بروند چون حج تقويت دين است ولي حاكم بنابه مصالحي آن را تضعيف دين مي داند، اين شخص اگر حج رفت قطعا حج او باطل است.
حج بدون اذن حاكم اسلامي باطل است
وي عنوان كرد: وقتي حاكم اسلامي حج را در شرايطي تضعيف دين و مكتب اهل بيت(ع) دانست و يا حتي حكومت اسلامي خودمان با همه انتقاداتي كه دارد، امروز علمدار دين داري در جهان است و اين موضوع براي حاكم اسلامي ما نيز جاري است هرچند در سال جاري اين اتفاق نيافتاده است و رهبري حج را تعطيل نكردند اما اگر روزي پيش بيايد كه ايشان حج را تضعيف دين بدانند و شخصي به حج برود حج او باطل است و ديگر در اين جا اختلافي مطرح نمي شود و همه فقها هم نظر هستند.
استاد درس خارج حوزه علميه با اشاره به قاعده الزام در حكومت اسلامي افزود: تبعيت از دستور حاكم اسلامي واجب است، حال اگر من در اين كشور حكومت را مشروع مي دانم و يا حتي مشروع ندانم ولي آن را موجب تقويت دين بدانم در هر دو صورت ملزم به اين بحث هستم و برمن جايز نيست كه به حج بروم.
وي در پاسخ سؤال يكي از حاضران مبني بر اين كه شايد حاكم اسلامي اشتباه كند، ابراز كرد: در قضاوت اين مسأله مطرح مي شود كه اگر قاضي با توجه به قرائن و شواهد به نفع يكي از دو طرف حكم داد ولي من كه نفر سوم هستم مطمئن بودم كه قاضي اشتباه حكم داده است بايد حكم قاضي را بپذيريم هرچند بدانيم اشتباه است، حال در حكومت اسلامي حاكم اسلامي بالاتر از قاضي است و تبعيت از او واجب است.
حكومت آل سعود بر حرمين شريفين حرام آشكار است
آيت الله فاضل لنكراني با اشاره به عنوان بعد مبني بر اين كه چه كساني مي توانند متولي مسجد الحرام بشوند، افزود: خداوند در قرآن كريم در سوره مي فرمايد: «وَمَا لَهُمْ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ اللَّهُ وَهُمْ يَصُدُّونَ عَنِ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ وَمَا كَانُوا أَوْلِيَاءَهُ ۚإِنْ أَوْلِيَاؤُهُ إِلَّا الْمُتَّقُونَ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ»؛ آيه در مورد كساني كه صد از مسجدالحرام مي كند كه خداوند بايد آنها را عذاب كند و قرآن تصريح مي كند اولياء و صاحبان و متوليان بيت الله الحرام بايد متقين باشند؛ حال ما فقهاي اهل سنت سؤال مي كنيم حكومتي كه اين همه كودك و زن را به خاك و خون كشيده است از متقين است و اگر اين ها متقين باشند بايد همه سران كفر از جمله اسرائيل و آمريكا متقي باشند، بنابراين مشخص است كه حكومت آل سعود بر حرمين شريفين حرام است.
وي ادامه داد: خداوند در آيه 25 سوره حج مي فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرَامِ الَّذِي جَعَلْنَاهُ لِلنَّاسِ سَوَاءً الْعَاكِفُ فِيهِ وَالْبَادِ وَمَن يُرِدْ فِيهِ بِإِلْحَادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ» در اين آيه خداوند بيت الله الحرام را براي ساكنين حجاز و مسافراني كه به حج مي آيند مساوي قرار داده است، حال آيا با استفاده از اين آيه و با گذاشتن آن كنار آيه قبل مي توانيم استفاده كنيم كه بيت الله اصلا متولي ندارد؟ چرا كه به حسب واقعي همه يكسان هستند و عاكف يعني ساكنان و كساني كه از بيرون مي آيند مساوي هستند؛ برخي از فقها به همين مسأله معتقد هستند كه اصلا زمين هاي مكه براي همه يكسان است البته مبني بر نظري كه مسجدالحرام كل مكه است و برخي همه گفته اند اين يكسان بودن مربوط به عبادت خدا است.
رييس مركز فقهي ائمه اطهار(ع) تأكيد كرد: شايد بگوييم مكه و بيت الله الحرام بايد متولي داشته باشد، اما اين ولايت عام است و هركسي كه متقي باشد مي تواند متولي شود، به هر حال حداقل مي توانيم از اين آيه قطع پيدا كنيم كه دخالت حكومت عربستان در حرمين شريفين حرام آشكار است و قطع از نظر از اين كه آنها صد كننده هم هستند و يك فقيه چه شيعه باشد چه سني به خوبي فتوا مي دهد كه تولّي اينها بر خانه خدا حرام است.
حج براي ايران تعطيل نشده بلكه صد شده است
وي با بيان اين كه در قرآن صد عن سبيل الله و راه ندادن مردم به حج از گناهان بسيار بزرگ قلمداد شده است، تأكيد كرد: الان در كشور ما تعطيلي حج واقع نشده بلكه صد و منع واقع شده است؛ حال اگر كسي متولي خانه خدا شد چه به حق و چه به ناحق مي تواند به ميل خود برخي را راه بدهد و برخي را راه ندهد و يا شرايط خاصي بگذارد؟ مسلما نمي تواند اين كار را بكند.
آيت الله فاضل لنكراني تصريح كرد: يكي از ضروريات حج تأمين امنيت است كه عربستان آن را تأمين نكرد و قطعا ايراني ها اگر به حج مي رفتند امنيت جاني نداشتند ولي اين حكماي مزدور كه پول ميگيرند و حرف مي زدند، تقصير را به گردن ايران مي اندازند؛ حكومتي مي گويد مي خواهي به كشور ما بيايي مشكلي نيست بيا ولي ما جانت را تضمين نمي كنيم، از هر حقوقداني سؤال كنيد مي گويد اين عمل خودش صد و منع است و حكام سعودي كمي تعقل كنند و آثار صد كننده از حج را در قرآن و رويات نگاه كنند كه صد كردن حج يا گناه كبيره به اندازه قتال در ماه حرام و يا حتي بالاتر از آن است.
وي با تصريح بر اين كه اين مفتي هاي سعودي از بالادستي هاي خود دستور مي گيرند، گفت: جناياتي كه اينها در منا مرتكب شده اند، با آب زمزم هم قابل تطهير نيست؛ من تعجب مي كنم مفتي سعود آل شيخ در خطبه هاي نماز جمعه مي گويد ايراني ها مسلمان نيستند؛ شايد علامت مسلمان بودن كشتن مردم يمن و بحرين و حجاج در منا است؛ اين شماييد كه هيچ علامتي از اسلام نداريد و حتي فقه خودتان را نيز قبول نداريد كه تمام علماي اربعه گفته اند اگر فردي شهادتين بگويد بايد احكام اسلام بر او جاري شود هرچند در دل ايمان نداشته باشد.
استاد درس خارج حوزه علميه با بيان اين كه امسال سعودي ها مصداق صدكننده هستند، ابراز داشت: نبايد بگوييم حج تعطيل شد چراكه دولت عربستان صد كننده شده است؛ حالا اگر اين ها صد كننده شدند مسلمانان ديگر در ساير كشور و دولت هايشان وظيفه اي ندارند يا بايد كاري كنند؟ وقتي در فقه اين قدر روي تعطيل نشدن حج تأكيد شده مشخص مي شود كه دولت هاي ديگر بايد در برابر اين اقدام ضد انساني سكوت نكنند.
وي در ادامه در پاسخ به سؤال يكي از حاضران مبني بر اين كه پيامبر كليد داري كعبه را به بني شيبه اي داد كه شايد متقي نبودند، افزود: بيت الله قبل از اسلام نيز كليد دار داشته است و رسول خدا تأييد كردند كه بني شيبه كليد دار باشد به اين دليل است كه كليد داري غير از ولايت بر مسجد الحرام است؛ در آيه مي گويد كسي كه سرپرستي و توليت داشته باشد بايد متقي باشد.
صحبت هاي صريح رهبري معظم نسبت به آل سعود
آيت الله فاضل لنكراني در پاسخ به سؤال يكي ديگر از حضار نشست مبني بر اين كه چرا از جانب رهبري معظم برخورد جدي با آل سعود ديده نمي شود، گفت: اولا ايشان در پيام اخير خودشان حرف هاي جدي و قطعي به آل سعود گفتند چرا كه برخورد انواعي دارد به علاوه اين كه اين مسأله براي ما تازگي دارد چرا كه در كتب فقهي خيلي در مورد صد كننده حج مطلبي بيان نشده است.
وي هنگامي كه با سؤال يكي از حاضران مواجه شد كه شما از كجا مي گوييد در حج امنيت نيست، اظهار كرد: آل سعود امروز 80 درصد مردم مكه و مدينه را با فكر داعش تربيت كرده است و به عقيده من به هيچ عنوان براي ايران در آن كشور به ويژه امسال اصلا امنيت نبود همچنانكه آنها خودشان اين شرط را نپذيرفتند.
گفتني است، اين جلسه علمي پنجمين نشست از سلسله نشست هاي علمي معاونت پژوهشي پژوهشكده حج وزيارت بود كه در سازمان حج و زيارت برگزار شد و پنج نشست ديگر به همت همين مركز از روز شنبه 20 شهريور ماه تا 25 شهريور ماه در موضوع حج برگزار مي شود.
شايان ذكر است، عناوين نشست هاي ديگر اين پژوهشكده به ترتيب «سيره و سنت امام باقر در حج و عمره»، «عرفه در بستر تاريخ و سيره»، «رابطه قضا و قدر با حادثه منا(نقد توجيه كشتار حجاج توسط وهابيت)»، «فاجعه منا از منظر فقه و حقوق» و «مباني توسعه اماكن مناسك» خواهد بود كه به ترتيب از روز شنبه تا چهارشنبه برگزار مي شود.
[factimage()] http://media.rasanews.ir/Original/1395/06/19/IMG10545634.jpg [imagetitle()] [factimageend()]