گزارشی از آخرین حج پیامبر خدا(ص)
پیامبر خدا صلی الله علیه و آله در سال دهم هجرت از سوی خداوند متعال مأمور شد که در مناسک حج شرکت کند و انحرافاتی را که در این تکلیف باشکوه عبادی سیاسی اجتماعی اسلام در طول تاریخ پیش آمده بود، به مردم گوشزد کند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، به دنبال اين مأموريت الهي، در ماه ذي القعده سال دهم دستور داد كه در شهر مدينه و ميان قبايل اعلان كنند كه رسول خدا عازم خانه خداست.
به دنبال اين فراخوان عمومي هزاران نفر آمادگي خود را براي همراهي با پيامبر و حضور در مراسم حج اعلان كردند.
پيامبر ابودجانه را جانشين خود در مكه قرار داد و در حالي كه بيش از 60 شتر براي قرباني همراه داشت، به سوي مكه حركت كرد. هنگامي كه به ذوالحليفه رسيد، با پوشيدن دو پارچه ساده از مسجد شجره محرم شد و لبيكگويان از باب بني شيبه وارد مسجدالحرام شد؛ در حالي كه خدا را حمد و ثنا ميگفت و به حضرت ابراهيم عليه السلام درود ميفرستاد.
آنگاه در برابر حجرالاسود ايستاد و آن را استلام كرد و هفت بار دور خانه خدا طواف كرد. سپس پشت مقام ابراهيم دو ركعت نماز خواند و پس از نماز، سعي ميان صفا و مروه را انجام داد. بعد رو به زائران كرد و فرمود:« هر كس همراه خود قرباني نياورده، از احرام خارج شود و تمام محرمات احرام پس از تقصير (كوتاه كردن موي و يا گرفتن ناخن) بر او حلال ميشود؛ ولي هر كس همراه خود قرباني آورده بايد در احرام باقي بماند تا لحظهاي كه قرباني خود را در مني ذبح كند.»
علي عليه السلام نيز از يمن در حالي كه تعدادي قرباني همراه داشت به همراه جمعي از نيروهاي اسلام خود را به مكه رساند و پيامبر از ديدن او بسيار خوشحال شد. پيامبر اكرم تا روز هشتم ذي الحجه درون خيمهاي كه در بيرون مكه افراشته شده بود، اقامت كرد و آنگاه در روز هشتم ذي الحجه به سوي عرفات حركت كرد و تا طلوع آفتاب روز نهم در مني ماند.
سپس بر شتر خود سوار شد و سواره به سمت عرفات حركت كرد و در منطقهاي به نام نمره در حالي كه بر روي شتر سوار بود سخنان تاريخي خود را ايراد كرد. رسول خدا تا غروب روز نهم در عرفه ماند و قسمتي از شب دهم را در مزدلفه ماند و در فاصله طلوع فجر و آفتاب در مشعر به سر برد و روز عيد قربان رهسپار سرزمين مني شد و مراسم رمي جمره و قرباني و تقصير را به جا آورد و براي ادامه مناسك حج به سوي مكه حركت كرد.
به اين ترتيب پيامبر در اين سفر كه آخرين حج او بود و به «حجه الوداع» معروف شد، تمام اعمال مراسم حج را به مردم آموخت. به اين آخرين حج پيامبر «حج بلاغ» و «حج اسلام» نيز گفته ميشود.
منابع:
بحارالانوار، ج21، ص 405-319-385
فروغ ابديت، ج2، صص 835-726