گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ

گزارشی از مشکلات راه حج درتاریخ

این گزارش به دست یک مأمور عالی رتبه دولتی نوشته شده است چرا که ضمن انتقاداتی به مسائل طول راه از این که تذکرة آنان را از بیروت تا جده گرفته ­اند و در طول راه کسی احترامات لازمه را به آنها نگذاشته گلایه کرده است.

نسخة شمارة 181171 در كتابخانة ملي مشتمل بر اوراق جابجاه شده و بدون صحافي، حاوي چند گزارش و رسالة كوچك و ناقص است كه عبارت­ند از:
1. ترجمة رساله توضيح المقاصد شيخ بهايي كه روزهاي مهم سال را بيان كرده است. اين گزارش ناقص و تنها در چهار صفحه است. دنبالة آن، چند صفحه سفيد، يك نامه و گزارش پرداخت اقساط يك وام از سال 1914 ميلادي، يك صفحه شعر و دو صفحه دعا و باز يك صفحه شعر آمده است.
2. سفرنامة حج و عراق عرب كه نه سفرنامه، بلكه گزارشي است از دشواري هاي راه كه يك مأمور دولتي نگاشته است و ما متن آن را در ادامة اين مقدمه ارائه خواهيم كرد.
3. قوانين اقامت و كسب و تجارت ارامنة سبزوار كه رساله­ اي با ارزش است.
4. ديونامة معيني در ستايش ناصرالدين شاه و انتقاد از ديوهاي زمانه. طبعاً اين منظومه مربوط به زماني پيش از كتابت آن در اين نسخه بوده كه اشاره به يك تاريخ احتمالي خواهيم كرد.
در صفحه نخست كتاب، يك نقاشي دايره وار كشيده شده، داخل آن تقسيم بندي و نوشته شده است: اين كتاب مال ميرزا محمد خان است (1316ش). البته «ش» از ماست. همين اسم در بالاي نامه اي تاريخ 1914 دارد آمده است:‌ بتاريخ 20 سپتامبر 1914 به من مي نويسد: آقاي ميرزا محمد خان ناظم الملك معاون وزارت عدليه....
اگر اين نسخه از اين شخص باشد، مي توان او را مؤلف گزارش و سفرنامه اي كه ما در اينجا ارائه كرده ايم، دانست. به هر روي مي توان گفت اين گزارش به دست يك مأمور عالي رتبه دولتي نوشته شده است. دليل آن اين است كه ضمن انتقاداتي كه به مسائل طول راه دارد، از اين كه تذكرة آنان را از بيروت تا جده گرفته ­اند و در طول راه كسي متوجه شأن و شخصيت آنان نشده تا احترامات لازمه را بگذارد گلايه كرده است. به علاوه در متن نشان مي دهد كه به مسائل سياسي و سفارت­خانه ه­ا آگاه است.
در اين گزارش سفر، هيچ اشاره به زمان آن نيست و بلكه مي­توان گفت در اين مجموعه اوراق جز يك مورد تاريخي وجود ندارد؛ آن مورد هم مربوط به نامه اي با تاريخ سپتامبر 1914 ميلادي است كه مي توان از روي آن تاريخ، اين سفر را معين كرد. هرچند اين تاريخ هم نمي تواند به طور مسلم براي اين سفر باشد، اما حدود آن را روشن مي كند؛ چون فعلا چيزي جز آن تاريخ نداريم.
اين احتمال هست كه گزارش و اساساً نسخه مربوط به زماني پس از اين تاريخ هم باشد؛ زيرا اشارة نامه به آن است كه در آن تاريخ، او طي چهار سال و نيم، اقساط وام خود را پرداخته و پنج سال ديگر از آن مانده است. بنابراين، مي توان احتمال داد كه اين گزارش مدتي بعد از آن تاريخ نوشته شده باشد.
مقاله 6، دوره 24، شماره 94، فصلنامه ميقات حج،زمستان 1394، صفحه 98-112نويسندگان: رسول جعفريان ؛ ميرزا محمد خان ناظم الملك
براي مشاهده كامل مقاله روي فايل مقابل كليك كنيد.


| شناسه مطلب: 65223




ميقات حج فصلنامه



مطالب مرتبط

نظرات کاربران