عضو هیأت علمی پژوهشکده حج و زیارت:
تاریخ غیبت کبری در مسائل تحلیلی مهدویت بی‌نظیر است
متاسفانه در میان آثار مهدوی، کتابی که با رویکرد تفقهی باشد و تحلیل ارائه کند، بسیار کم است اما کتاب تاریخ غیبت کبری روش خوبی را با این موضوع بنا گذاشته است.
[factimage()] http://media.shabestan.ir/Original/1395/03/18/IMG08595031.jpg [imagetitle()] [factimageend()]
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از روابط عمومي مسجد مقدس جمكران، حجت الاسلام والمسلمين جواد جعفري عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت در كرسي نقد كتاب «تاريخ غيبت كبري» نوشته آيت الله سيد محمد صدر، تصريح كرد: يكي از مشكلات در بحث مهدويت اين است كه اكثر قريب به اتفاق كتاب ها، كتاب هايي است كه تقريبا مطالب مشخص و تكراري را بيان مي كنند؛ در ميان كتاب هاي مشابه، اگر كسي بخواهد تفقهي بكند و تحليلي ارائه دهد، كم است؛ كتاب «تاريخ غيبت كبري» روش خوبي را در تأليف كتابي با اين موضوع بنا گذاشته است.
وي با اشاره به مزيت اين كتاب گفت: وقتي كتابي ۵۰ سال پيش نوشته شده و اين تحليل را ارائه مي دهد، نشان دهنده غناي آن است و متأسفانه اين روش ادامه پيدا نكرده و مطالب جديدي بيان نشده است؛ شايد به خاطر نگاه فقيهانه اي كه نويسنده داشته، سبب تشويق ديگر مؤلفان شده است و اين كه سبب سردرگمي مخاطب مي شود، به خاطر نگاه فقيهانه نويسنده است.
عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت افزود: يكي از نقاط قوت كتاب «تاريخ غيبت كبري» اين است كه تمام احتمالات را بررسي مي كند و اين از حُسن كتاب است و به كليات قناعت نمي كند.
وي تصريح كرد: از نكات مهم اين كتاب، اشاره به عملكرد امام زمان عليه السلام است. يكي از اشكالاتي كه به مهدويت بخصوص وجود امام زمان عليه السلام وارد شده و شقوق مختلفي را بيان مي كند علت دخالت نكردن امام زمان عليه السلام در ظلم هاي امروز است. شبهه اي كه احتمال بيان آن از سوي مخاطب وجود دارد و در اين كتاب بيان مي شود؛ به عنوان مثال به شبهه فوق اين گونه پاسخ مي دهد كه ممكن است مردم بگويند كه ما هم به اماممان اقتداء مي كنيم و به ظلمي كه به ديگران روا مي رود، كمك نمي كنيم تا دنيا پر از ظلم شود و امام زمان عليه السلام ظهور كند. نويسنده به شكل مبسوط اين را پاسخ مي دهد كه امام مسؤوليت خاصي را دارد و مردم نيز مسؤوليتي دارند و هر جا ظلمي است، مردم بايد در حد توان خود بايستند و مسائلي كه گفته شد، به خاطر شرايط امام زمان عليه السلام در عصر غيبت است.
راز جزيره خضراء!
حجت الاسلام جعفري ضمن بيان مثالي از تحليل غني اين كتاب گفت: يكي از نكات زيباي اين كتاب به لحاظ محتوايي، جريان جزيره خضرا است كه بيان كرده و سپس تحليل مي كند كه وجود جزيره خضرا نمي تواند درست باشد و جامعه مستقيما زير نظر امام زمان عليه السلام است. ايشان خود مستقيما جامعه را اداره مي كنند و كساني كه در اين جزيره حضور دارند، از عباد صالح خدا هستند؛ در ادامه كتاب به معيار هاي جامعه اسلامي و دغدغه هاي آن مي پردازد و به بحث آزادي در اين جزيره اشاره كرده و مطالب خوبي را بيان مي كند كه جامعه اسلامي چه شاخصه هايي دارد و با آنها جزيره را تحليل مي كند.
وي افزود: يكي از مطالبي كه شهيد صدر در صفحه ۱۳۷ اين كتاب (به زبان عربي) بيان مي كند، اين است كه در ملاقات هاي حضرت(عج) چرا مسائل شخصي يك فرد بيان مي شود و چرا مسائل جامعه در اين ملاقات ها بيان نشده است تا مشكلات بر طرف شود؟ و در ادامه پاسخ مي دهد.
عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت با اشاره به تحليلي بودن كتاب «تاريخ غيبت كبري» تاليف شهيد صدر اظهار كرد: شهيد صدر در اين كتاب، بيشتر انتزاعي و به صورت تحليلي عمل كرده است.
وي اين كتاب را در مسائل تحليلي در زمينه مهدويت بي نظير دانست و گفت: كتاب تحليلي در باب مهدويت به مانند اين كتاب وجود ندارد، اما در باب مادر بودن مطالب اين كتاب، كتب ديگري موجود است.
بي توجهي به تفاوت روايات شيعه و سني
حجت الاسلام جعفري اظهار كرد: بايد بين روايات فرقي بگذاريم كه روايات شيعه و سني داريم كه متأسفانه در كتاب ها به اين مسأله توجهي نمي شود؛ حديث شيعي خالصي داريم كه در كتب شيعه هستند و به سند شيعي نقل شده اند و همچنين احاديث شيعي داريم كه در كتاب هاي عامه نقل شده اند و برعكس اين قضيه درباره احاديث سني نيز وجود دارد.
وي با بيان يكي ديگر از نقدهاي وارده به كتاب «تاريخ غيبت كبري» گفت: در ابتداي اين كتاب كه مي خواهد احاديثي را بيان كند، مي گويد كه اين را كتاب هاي عامه و خاصه گفته اند و عامه زير بار مسأله غيبت نمي روند كه بخواهند حديثي را در اين باره بيان كنند. بنابراين، اين بيان نويسنده بيان درستي نيست و اين در حالي است كه در بين اهل سنت حديثي درباره غيبت وجود ندارد.
عضو هيأت علمي پژوهشكده حج و زيارت در پايان خاطرنشان كرد: در بحث ازدواج حضرت(عج) تحليل هاي زيادي دارد اما نتيجه اي كه ايشان مي گيرد نتيجه درستي نيست و مي گويد «من آنچه به ظنّم مي رسد اين است كه امام زمان عليه السلام ازدواج كرده باشد و فرزندي نداشته باشد»؛ اين سخن يعني اين كه ظن دارم كه آن حضرت(عج) ازدواج كرده باشد و اين مسأله براي ما قابل پذيرش نيست و تصور عجيبي است.