ایرانیان مدفون در وادی السلام
شهید رئیسعلی دلواری آزادیخواه و رهبر قیام جنوب با حکم جهاد علمای دینی بوشهر علیه نیروهای انگلیسی قیام کرد و پس از چندین بار غلبه بر نیروهای غاصب، در ۱۲ شهریور سال ۱۲۹۴ به شهادت رسید و به نماد ایستادگی و مبارزه با استعمار تبدیل شد.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، رئيس علي دلواري فرزند رئيس محمد از خانهاي تنگستان بود كه در سال۱۲۶۰هجري شمسي در روستاي دلوار از شهرستان تنگستان استان بوشهر در ساحل خليج فارس به دنيا آمد. وي از همان دوران نوجواني با سادات و مجتهدين ارتباطي نزديك برقرار كرد و به آموختن دروس ديني پرداخت.
وي هنگامي كه متوجه حضور انگليسيها در بوشهر شد بلافاصله با علماي ديني به شور و مشورت پرداخت و كسب تكليف نمود.رئيسعلي دلواري در نبردهاي مختلفي مقابل نيروهاي متخاصم قرار گرفت كه ميتوان به نبردهاي جنگ جهاني اول، نبرد دلوار، و نبرد بوشهر اشاره كرد.دلواري در اين نبردها ضربههاي سنگيني بر پيكره نيروهاي انگليسي وارد كرد و موفق شد هفت سال اين نيروها را از خاك ايران خارج كند.
در سوگندنامه رئيسعلي آمده است: «اي كلام الله گفتار مرا شاهد باش من به تو سوگند ياد مي كنم كه اگر انگليسيها بخواهند بوشهر را تصرف كنند و به خاك وطن من تجاوز كنند، در مقام مدافعه برآيم و تا آخرين قطره خون من بر زمين نريخته است، دست از جنگ و ستيز با آنان نكشم و اگر غير از اين رفتار كنم، در شمار منكرين و كافرين به تو باشم و خدا و رسول از من بيزار شوند.»
نيروهاي انگليس پس از شكست دلوار، قشون باقيمانده خود را عازم بوشهر كردند. آوازه رشادت رئيسعلي نه تنها در ايران بلكه در اروپا هم ورد زبانها شد و روزنامه تايمز صفحاتي از اخبار خود را به آن اختصاص داد.
رئيسعلي در ميدان جنگ در تنگك توسط يك نفر فريب خورده وطنفروش به شهادت رسيد. جنازه رئيسعلي شش ماه در گورك به صورت امانت نگه داري شد و پس از آن با تشييع جنازهاي طولاني و بينظير، جسد او را به واديالاسلام در نجف اشرف حمل كرده و در كنار پدرش به خاك سپردند.
لازم به ذكر است كه چندين نفر از ايرانيان در جوار اين مبارز تنگستاني به خاك سپرده شده اند . در سال شهادت رئيس علي مردم تنگستان يكسال تمام مشكي پوشيدند و عزاداري كردند. حتي در مسجد شاه تهران رئيس دولت، ميرزا حسن خان مستوفي الممالك، براي رئيس علي ختم گرفت و بسياري از شخصيتهاي دولتي و مذهبي براي عرض تسليت به نزد زائر محمد آمدند.
منبع : مجتمع آموزش علوم اسلامي