حج برای شهروندان تاجیکستان دست‌نیافتنی شد
بحران جهانی و کاهش نرخ سامانی، سفر حج را برای اکثر شهروندان تاجیکستان دست‌نیافتنی کرده است. ولی مشکل تنها این نیست، زیرا قیمت سفر حج در آینده نه تنها در تاجیکستان که در دیگر کشورهای مسلمان‌نشین هم گران‌تر خواهد شد.
به گزارش خبرگزاري فارس، يكي از مهم‌ترين ركن اسلام كه «حج» است، براي اكثر شهروندان تاجيكستان دست‌نيافتني مي‌شود. تعداد مسافران حج از تاجيكستان امسال كمتر شده است. چنانچه، شهرداري خجند تاكنون كمتر از صد درخواست براي سفر حج دريافت كرده است. دليل اصلي كاهش تعداد مسافران حج در تاجيكستان مشكلات مالي در كشور است. بحران جهاني و كاهش نرخ ساماني، سفر حج را براي اكثر شهروندان تاجيكستان دست‌نيافتني كرده است. ولي مشكل تنها اين نيست، زيرا قيمت سفر حج در آينده نه تنها در تاجيكستان كه در ديگر كشورهاي مسلمان‌نشين هم گران‌تر خواهد شد.
دمير محي‌الدين‌اف معاون اول رئيس اداره ديني مسلمانان روسيه مي‌گويد: امسال قيمت سفر حج كمتر از 10 درصد افزايش خواهد يافت: من فكر مي‌كنم كه اين مسأله در تاجيكستان زودتر از روسيه بروز كرد. همين يك‌دو روز قبل يكي از معاونان رئيس شوراي مفتيان روسيه رويل عين‌الدين كه مسائل سفر حج را با عربستان سعودي بررسي مي‌كند، از آن كشور برگشت. وي از وزير سعودي شنيده كه امسال نرخ خدمات حج جداً بازنگري خواهند شد. قيمت سفر حج كمتر از 10 درصد گران خواهد شد».
به گفته وي، عربستان در نظر دارد مسجدالحرام را تعمير و نوسازي كند كه اجراي اين طرح بر قيمت سفر حج تأثير خواهد داشت. دليل تصميم‌گيري يك‌جانبه عربستان سعودي براي افزايش قيمت سفر حج اين است كه طرح تعمير و نوسازي مسجدالحرام با بحران مالي روبرو شده است. مسئولين عربستان مي‌گويند كه بودجه كشور براي اجراي اين «طرح قرن» پول ندارند.
وي افزود: اگرچه حرفي از پول نداشتن از سعودي‌ها شگفت‌آور است، ولي موضع‌گيري رسمي سعودي‌ها همين است كه مي‌خواهند هر يك حاجي را در اجراي طرح بازسازي مسجدالحرام سهيم و شريك كنند. از اين رو، قيمت سفر حج را افزايش مي‌دهند.
اين در حالي است كه وزير امور حج عربستان سعودي محمد صالح بنتن ماه فوريه گفته بود كه در سال 2017 اين كشور شرايط بهداشت در مكان زيست، تجهيزات ارتباطات مهمانخانه‌ها و زير ساختار حمل و نقل را بهينه‌سازي خواهد كرد؛ اما اكنون سعودي‌ها آماده نيستند كل هزينه‌هاي اين بهينه‌سازي را خودپرداخت كنند، بلكه مي‌خواهند آن را با حاجيان تقسيم كنند.
دمير محي‌الدين‌اف مي‌گويد: كشورهايي كه بسياري از شهروندانشان حج مي‌روند، نيز افزايش جهشي قيمت سفر حج را احساس خواهند كرد. قيمت‌هاي قبلي را در صورتي مي‌توان نگه داشت كه اگر حاجيان را با راه‌هايي ديگر، جز از راه هوايي به مكه برند و يا اينكه اقامت در مهمانخانه را ارزان‌تر كنند.
اما چنين چاره‌ها بيشتر كشورهاي را به كار مي‌آيند كه با عربستان سعودي همسايه هستند و يا در فاصله‌اي نزديك به آن جاي دارند؛ اما تاجيكستان و ديگر كشورهاي آسياي مركزي با عربستان بيش از 4 هزار كيلومتر فاصله‌دارند. ازاين‌رو، هزينه رفت و برگشت از راه زميني بسي گران‌تر از هواپيما خواهد شد كه همين اكنون هم چندان ارزان هم نيست. در ضمن، بسياري از حاجيان از نتايج بازسازي مسجدالحرام گله‌دارند. چنانچه، مي‌گويند، ساخت‌وساز گسترده و تجمع سازمان‌يافته از حاجيان باعث مي‌شود كه نمازگزاران قبله را نمي‌بينند و رو به ديگر سو سجده مي‌كنند. همچنين حاجيان مقامات سودي را متهم به تجاري‌سازي اين مكان مقدس مي‌كنند.
در 10-15 سال اخير ساخت‌وساز منزل در مكه افزايش‌يافته و هتل‌هاي پنج ستاره و فروشگاه‌هاي بزرگ سال به سال به كعبه نزديك‌تر ساخته مي‌شوند. قيمت پايه يك مترمربع منزل در ساختمان‌هاي نوساز از 200 هزار دلار شروع مي‌شود. بنا بر داده‌هاي اداره كل آمار عربستان سعودي، پارسال بيش از 8 ميليون مسلمان براي اداي حج به اين كشور سفر كرده بودند كه اين تعداد كمترين رقم در 10 سال اخير است.
*ترجمه وابستگي فرهنگي ايران در خجند