ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی

ناخوانده نقش مقصود در کارگاه هستی

این نوشته ماجرای فردی است که بعد از حضور در حج با نفس خود کشمکش می کند تا دریابد که نقش مقصود را در کارگاه هستی درک کرده است یا خیر. برخی افراد است که اسیر تعلقاتند و حج می روند اما از زیبایی ها و حقیقت حج محروم هستند و چشم زیبا بین در حج هم برایشان باز نمی شود. حج فرصتی است تا حاجی به خویش مراجعه کند و ببیند چه درک از مناسکی که انجام داد، برایش حاصل شده و آیا حقیقت این نمادها را دریافته است؟

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، اگر تنها بعد اجتماعي حجّ مورد توجه قرار گيرد نه به نحو صحيح و كامل مي­‌توان به آن پرداخت و نه مي‌­توان از آن استفاده كرد و در نتيجه بعد معنوي و اجتماعي هم با هم از دست مي­رود.
امام ـ رضوان الله عليه­ـ كه احياگر بعد اجتماعي و سياسي حج­‌اند خودسازي را مقدمه ساختن اجتماع كرده بودند و جواناني كه در جبهه‌­ها حماسه آفريدند ابتدا درونشان با دم عيسوي امام ساخته شد، اين بهر حال بُعد معنوي حج است كه اساس كار است.
يك گفت و شنودي عرفاني وجود دارد كه مي­‌توان آن را چكيدة روايات دانست. اين گفت و شنود را ابن عربي در فتوحات مكيه از يكي ديگر از عرفاء نقل مي­كند:
دوست عزيزي داشتم كه از هر كس او را بيشتر دوست مي­‌داشتم. به حج رفت و وقتي از حج فارغ شد با او سئوال و جواب كردم. اين دوست عزيز في الواقع خودم و روح و عقل و فطرت خودم بود. به عقل و روحم چنين گفتم: پيمان بستي در حج؟ (هل عَقَدتَ الحج؟)
گفت: بله. (قال: نعم.)
گفتم: آيا با پيماني كه در حج بستي پيمان‌هاي غير خدايي ديگر را شكستي؟ (هل فسخت بعقدك كل عقد عقدته منذ خلقت مما يضاد ذلك العقد؟)
گفت: نه. (قال: لا)
به او گفتم: پس پيمان حج نبسته‌­اي.(ما عقدتَه)
باز به او چنين گفتم: در موقع احرام آيا لباست را بيرون كردي كه لباس احرام بپوشي؟ (هل نَزَعْتَ ثيابكَ؟)
(قال: نعم.) گفت: بله.
به او گفتم: خودت را از همه چيز مجرد كردي يا نه؟ (تَجَرَدتَ من كل شي؟)از همة هواها و هوس‌ها و آتش بازي‌هاي غضب، از شهوات متعدد و گوناگون، از حب به مقام، از حب پول، از حب به خود، خودت را مجرّد كردي؟
گفت: نه.
به او گفتم: پس لباست را بيرون نكرده­‌اي و فقط كار ظاهري كردي.(ما نزعتَ)
باز به او گفتم: آيا غسل كردي و خودت را تطهير كردي؟ (هل تَطَهرْتَ؟)
گفت: بله.
گفتم: آيا با اين غسل اين بيماري‌هاي دروني از تو زائل شد يا نه؟ (هل زالَ عنك كل عِلَةٍ بطهرك؟)
گفت: نه. (قال: لا.)
بنابراين به او گفتم: تو غسل هم نكرده­اي.(ما تطهرتَ)
پس به عقلش گفت: تو لبيك گفتي؟(هل لبيكَ؟)
(قال: نعم.) گفت: بله.
بعد به او گفتم: از خدا پاسخي شنيدي؟ (هَلْ وَجَدْتَ جواب التَلْبِيةِ بتلبيتك مثله؟)
گفت: نه، پاسخي چيزي به درونم از طرف خدا نرسيد. (قال: لا.)
پس به او گفتم: پس تو تلبيه نگفتي.(ما لَبَيتَ)
به او گفتم: آيا وقتي وارد حرم شدي تصميم گرفتي تمام محرمات را ترك كني؟ (هل اِعْتَقَدْتَ في دخولك الحرم تَركِ كل مُحَرم؟)
گفت: نه. (قال: لا.)
به او گفتم: تو وارد حرم نشدي. (ما دخلتَ.)
سپس به او گفتم: آيا وقتي به مكه نگاه كردي و اشراف بر مكه پيدا كردي حق بر تو اشراف پيدا كرد و تو حال خاصي پيدا كردي؟(هلْ اَشرَفتَ عليك حالٌ من الحق لإشرافك علي مكة؟)آيا تصميم گرفتي خود را مخلص كني؟ بالاخره يك چهرة الهي در خودت مشاهده كردي؟
گفت: نه، من چيزي در خودم احساس نكردم. (قال: لا)
بنابراين گفتم: بر مكه هم اشراف پيدا نكردي.(ما اشرفتَ على مكة) بعد پرسيدم: آيا كعبه را ديدي؟(و هلْ رَأيْتَ الكعبة؟)
گفت: بله.(نعم و صافحت الحجر و قبلته)
به او گفتم: وقتي كعبه را انسان مشاهده مي­كند كه با حجرالاسود مصافحه كند. يعني پيمان با خدا مي­بندد چون حجر الاسود دست خدا بر روي زمين است (يمين الله في ارض)، دست كشيدن بر حجرالاسود بيعت با خدا در روي زمين است يعني تمام پيمانهايي كه در فطرت بعنوان عالم زر با تو بسته­اند مصمم مي­شوم كه آنها را احياء و اجرا كنم. (إنه قد قيل إن من صافح الحجر فقد صافح الحق سبحانه و تعالى و من صافح الحق سبحانه و تعالى فهوفي محل إلا من أظهر عليك أثر)آيا وقتي استعلام حجر كردي چنين چيزي به نظرت رسيد كه دستت در دست خداست، روحت، جسمت، دستت، چشمت خدايي شده آيا تو به اينجا رسيدي؟
گفت: نه من چنين احساسي نكردم.
همينطور از او ­پرسيدم: به عرفات رفتي چطور بود؟ آيا آنچه براي آن خلق شدي را شناختي؟ آيا تو شناختي براي چه آفريده شده­اي؟ چه هدفي داري؟ به كجا مي­خواهي بروي؟ آيا در عرفات فهمت را به اينجا رساندي؟ (هل عَرَفْتَ الحال التي خُلِقْتَ من أجلها و الحال التي تريدها و الحال التي تَصير إليها؟)
گفت: نه.
گفتم: بنابراين تو در عرفات توقف نكردي (ما وقفتَ بعرفات) در مشعر و مزدلفه توقف نكردي. آيا تو برگشتي و خودت را شناختي كه چه بايد بكني؟
گفت: نه.
گفتم: بنابراين تو به مشعر هم نرسيده­اي.
يك يك را بيان مي­كند. آيا وقتي به مسجد خيف رفتي خوف را در خودت احساسي كردي؟ ترس از گناهان را در خودت ديدي؟ در ورود به مسجد خيف دگرگون شدي؟(هل خفت الله في دخولك و خروجك و وجدت من الخوف ما لا تجده إلا فيه)
گفت: نه.
گفتم: پس تو نماز در مسجد نگذاشتي و داخل مسجد خيف نشدي.(ما دخلت مسجد الخيف)
در آخرش هم مي­گويد بنابراين من حج نرفتم، چرا سر خودم را كلاه بگذارم.[1]
ناصر خسرو هم همين سئوال و جواب را در قصيده­اي دارد كه احتمالاً او هم از روايات و اخبار استفاده كرده است. در قصيدة ناصرخسرو آمده است آيا منا رفتي؟ گفتم: بله، گفت:آيا تمنا كردي از خدا كه فقط او را بخواهي و هر تمنا و آرزويي را از خودت دور كني؟ گفتم: خير. گفت بنابراين در منا هم وارد نشدي. گفت تو ذبح كردي؟ گفتم:آري. گفت:آيا تو هواي نفست را هم ذبح كردي؟ گفتم: نه. گفت: پس تو ذبح هم نكردي. اين حقيقت در روايات ماست و حج را بر همين اساس گفته است.
حاجيان آمدند با تعظيم شاكر از رحمت خداي كريم مرمرا در ميان قافله نبود دوستي مخلص و عزيز و كريم گفتم او را بگو كه چون رفتي زين سفر كردن به رنج و به بيم چون همي خواستي گرفت احرام چه نيت كردي اندرون تحريم جمله بر خود حرام كرده بودي هر چه مادون كردگار قديم گفت: ني، گفتمش زدي لبيك از سر علم و از سر تعظيم مي شنيدي نداي حق و جواب باز دادي چنانكه داد كريم گفت ني گفتمش چو در عرفات ايستادي و يافتي تقدير عارف حق شدي و منكر خويش به تو از معرفت رسيد نسيم گفت ني ، گفتمش چو مي رفتي در حرم همچو اهل كهف ربيع از خود انداختي برون يكسر همه عادات و فعلهاي زمين
از او پرسيدم: وقتي به مناسك حج مي­رفتي عصبانيت­ها، عياشي­ها، خودخواهي­ها، خودپرستي­ها، دروغ گويي­ها، تهمت­ها، پول جمع كردنها، اين اسب سركش هوا كه آدم را در بيابانها و دره­هاي متروك گمراهي پرتاب مي­كند، آيا توانستي اين هوا و هوس را كنترل كني؟ گفت: نه. بالاخره مي­گويد:
از اين باب هرچه گفتي تو من ندانسته‌­ام صحيح و سقيم
در نهايت ناصرخسرو نتيجه مي­گيرد: گفتم اي دوست پس نكردي حج تشرف خدمت حضرت صاحب الزمان (ع) در سفر حج
آدمهايي هستند كه به حج مي­روند براي اينكه به محضر امام عصر (عج) شرفياب شوند، داستانهاي زيادي در اين مورد وجود دارد. كسي شنيده بود مي­شود خدمت حضرت رسيد، ولي چندين بار به حج مشرف شده بود و به خدمت حضرت نمي­رسد. با خود تصميم مي­گيرد و تضرع مي­كند. مي­گويد: احرام بسته بودم و وارد مسجدالحرام شدم، نزديك حجرالاسود كه آمدم، ديدم بزرگواري به من نگاه كردند و تمام درونم و صحبتها و حرفهايي كه قبلاً داشتم را در دو سه كلمه به من فرمودند و غايب شدند. با خود گفتم: عجب، من خواستم زاري­ها كنم تا برسم.
در مقابل بعضي مكه مي­روند كه چيزي بخرند و تجارت كنند. آيا از دست دادن اين فرصت حيف نيست. البته سوغاتي كه تبرك باشد خوب است . اما بايد بهرة معنوي، بهرة سياسي و اجتماعي گرفت و به فكر عاقبت خود بود، به فكر جامعة اسلامي و بيماران و مريضها و حلّ مشكلات جامعة اسلامي بود.
عرفه جائي‌ست كه امام رضا (ع) مي­فرمايند: هر كس در عرفه دعا كند دعايش مستجاب است. مؤمن هم اگر دعا كند براي دنيا و آخرت دعايش مستجاب است، حتي اگر فاسق هم در عرفه دعا كند به خواسته­هاي دنيايي­اش مي­رسد كه نشان از علوّ جايگاه عرفه و مشعر است. بايد حجاج ما چنين باشند.
بايد از حج تقوا بگيريم، بايد از حج ترس از خدا در همة زندگي بگيريم و بدانيم آن چيزي كه بهترين زندگي را براي ما بوجود مي­آورد ترس از خدا و ورع و ترك گناه است. آنان كه گناه نكردند، به همه چيز رسيدند و آنها كه گناه كردند به چيزي جز هيچ و پوچي نرسيدند. 1. الفتوحات، ج1، ص679، (الحج في مراسمه و في حقائقه).


| شناسه مطلب: 67878




معارف حج تمتع



مطالب مرتبط

نظرات کاربران