خرمشهر؛ نماد مقاومت و پایداری
خرمشهر برای ایرانیان تنها یک شهر به شمار نمی رود، بلکه تاریخ گویای پایداری، ایثار، مقاومت و جاودانگی انقلاب محسوب می شود و یادآور حماسه ملتی است که با دستان خالی به مصاف دشمن بعث رفتند و با آزاد سازی خرمشهر در جهان روایتگر حدیث شجاعت و پایمردی شدند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از ايرنا، ايران به دليل موقعيت راهبردي و منابع خدادادي همواره در كانون توجه قدرت هاي بزرگ جهان بوده است با پيروزي انقلاب اسلامي و استقلال ايران در تمام عرصه ها، دشمنان اين مرزو بوم با هدف براندازي اين نظام مردمي رژيم بعث را به جنگي نابرابر با ايران تشويق كردند. در ماه هاي ابتدايي اين تجاوز به علت نوپا بودن نظام اسلامي و نبود انسجام در ميان نيروهاي مسلح، بخش هايي از كشور از جمله خرمشهر به اشغال نيروهاي بعث درآمد.
فراخوان و دعوت امام خميني(ره) از جوانان مبني بر لزوم دفاع از مام وطن سبب شد تا مردم ايران يكپارچه و منسجم براي مقابله با دشمن متجاوز بشتابند كه نخستين نشانه هاي پيروزي با آزادسازي خرمشهر در سوم خرداد 1361 خورشيدي به دست آمد. روزنامه هاي امروز در سالروز اين حماسه سازي بزرگ در گزارش ها و يادداشت هايي به بازروايي آن پرداختند.
**خرمشهر؛ نماد حماسه و ايثار
روزنامه «ايران» در يادداشتي به قلم محمد دروديان پژوهشگر تاريخ جنگ با درج عنوان «خرمشهر، پايان جنگ يا ادامه مقاومت؟»، نوشت: پرسش از علت ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، گرچه نخستين بار، يكسال پس از ادامه جنگ و از سوي نهضت آزادي مطرح شد، اما جنگ طولاني و رو به گسترش، همچنين نحوه پايان جنگ از طريق پذيرش قطعنامه 598، علل ادامه جنگ را به صورت تدريجي به يك پرسش عمومي تبديل كرده است كه همچنان محل بحث و مناقشه قرار دارد. تاكنون در پاسخ به علت ادامه جنگ پس از فتح خرمشهر، به موضوعات زيادي اشاره شده است، ولي به نظر مي‌رسد همچنان دلايلي كه براي تبيين چرايي وقوع جنگ و چگونگي آزادسازي مناطق اشغالي بيان مي‌شود، در مقايسه با مباحث ادامه جنگ، بيشتر مورد پذيرش قرار مي‌گيرد.
سالار سيف‌الديني در يادداشتي با عنوان «خرمشهر آزاد شد ولي...» در روزنامه «شرق»، نوشت: جنگ عراق با ايران كه آزادي خرمشهر يكي از نمادهاي مهم آن است، يك كنش نظامي- دفاعي صرف نبود. اين جنگ (كه به‌درستي به دفاع مقدس تعبير مي‌شود) آتش زير خاكستري بود كه مقدمات رواني و سياسي آن از دوره عبدالكريم قاسم در بغداد ريخته شد و درست‌تر آن است كه از آن به يك «جنگ تمدني» تعبير شود؛ زيرا تقريبا همه جهان عرب در اين جنگ با صدام‌حسين و افكار و اعمال وي همراه بودند؛ هرچند ايران توانست از طريق سوريه، يك شكاف مهم در اين ائتلاف به وجود آورد.
روزنامه «وقايع اتفاقيه» در گزارشي با انتشار عنوان «فتح خرمشهر، دستمايه فيلمسازان»، نوشت: از همان سال‌هاي بحبوحه جنگ، كليد ساخت آثاري با موضوع آزادي خرمشهر ساخته شد و رسول ملاقلي‌پور، اولين كارگرداني بود كه در فيلمش به اين موضوع پرداخت. يكي از مهم‌ترين مقاطع در جريان جنگ ايران و عراق به دوره آزادسازي خرمشهر بازمي‌گردد؛ سال‌هايي كه حضور غرورآفرين جوانان ايراني و آزادي مسرت‌بخش خرمشهر توانست دوره‌اي درخشان در جريان روزهاي دفاع مقدس رقم بزند. اهميت تاريخي اين موضوع از يك‌سو و از‌سوي‌ديگر، جذابيت‌هاي دراماتيك آزادسازي اين شهر موجب شده، اين موضوع در فيلم‌هاي مختلفي در سينماي ايران مورد توجه قرار بگيرد.
روزنامه «جمهوري اسلامي» در گزارشي با انعكاس عنوان «خرمشهر؛ نماد پايداري و نصر الهي»، نوشت: امروز روز آزادسازي خرمشهر است. حماسه سوم خردادماه 1361، يكي از مهم‌ترين وقايع در تاريخ انقلاب و جنگ تحميلي عليه ايران اسلامي مي‌باشد. عمليات فتح خرمشهر، به دليل اهميت آن از نظر نظامي و سياسي بسيار مورد توجه ناظران جهان قرار گرفت و تحول مهمي در تاريخ دفاع مقدس به وجود آورد. اين حما سه جنبه‌هاي مختلفي دارد كه مقاومت مردم خرمشهر يكي از آن جنبه هاست.مقاومت مردم خرمشهر، يك شگفتي به ياد ماندني است كه هرگز فراموش نخواهد شد؛ چرا كه مردم اين شهر در حالي به مبارزه با دشمن پرداختند كه از پيش براي اين تهاجم و تجاوز آمادگي نداشتند. سوم خرداد و فتح خرمشهر، آيينه گويايي از تاريخ و جغرافياي دفاع مقدس و جهاد آگاهانه و شجاعانه و مظلومانه ملت ايران است.
**بازروايي حماسه آزادسازي خرمشهر
روزنامه «ايران» در گزارشي، عنوان «پايتخت غيرت ملي ايران» را منتشر كرد و نوشت: در روز سوم خرداد سال 1361 جهانيان شاهد يكي از بزرگ‌ترين فتوحات نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران بر ارتش متجاوز بعث عراق بودند. در اين روز تاريخي رزمندگان دلير ايران اسلامي با صلابت و اقتدار پس از يك نبرد طولاني 25 روزه فاتحانه وارد خرمشهر شدند و اين قطعه از خاك عزيز كشور را از لوث وجود متجاوزان پاك كردند. صدام حسين، رئيس رژيم بعثي عراق كه با حمايت تمامي قدرت‌هاي شرقي و غربي و نيز پشتيباني‌هاي مالي بسياري از كشورهاي منطقه، استحكامات بي‌شمار و پيچيده‌اي را براي حفظ خرمشهر تدارك ديده بود، بارها از سرِ كبر و نخوت اعلام كرده بود خرمشهر به هيچ عنوان دست يافتني نيست و اگر نيروهاي ايراني موفق به بازپس‌گيري خرمشهر شدند، او كليد بصره را به آنان اهدا خواهد كرد.
روزنامه «ابتكار» در گزارشي با انتشار عنوان «يك شهر خاطره از چكمه‌ها»، نوشت: در ساعت 2 بعد از ظهر روز 3 خرداد 1361 پس از 34 روز نبرد بي‌امان، خرمشهر به طور كامل از اشغال نظاميان عراق خارج شد و عمليات بيت‌المقدس كه در دهم ارديبهشت اين سال آغاز شده بود، به پيروزي رسيد. در حالي كه اشغال خرمشهر توسط عراق به عنوان آخرين و مهم‌ترين برگ برنده اين كشور براي وادار ساختن ايران به شركت در هر گونه مذاكرات صلح تلقي مي‌شد، آزادسازي اين شهر مي‌توانست سمبل تحميل اراده سياسي جمهوري اسلامي ايران بر نيروهاي متجاوز و اثبات برتري نظامي‌اش باشد.
روزنامه «اعتماد» در گزارشي با انعكاس عنوان «صداي خرمشهر همچنان جنگ‌زده وغم‌زده»، نوشت: خرمشهر بعد از ٥٧٥ روز التهاب و ٢٥ روز عمليات، ساعت ١١ صبح روز سوم خرداد ٦١، بعد از شهادت ٦ هزار جوان، آزاد شد. جهان آرا ماه‌ها قبل از پيروزي مردم و رزمنده‌ها در خرمشهر، به شهادت رسيد. اما نامش هنوز هم پاي ثابت روزهايي است كه از آزادي خرمشهر سخن به ميان مي‌آيد. گفتن و شنيدن از اين روزهاي خرمشهر، تكرار مكررات است. شهري كه ٣٥ سال است زخم جنگ را بر چهره دارد، زخمي كهنه كه هنوز مرهمي بر آن گذاشته نشده، زخم باز دل مردمان اين شهر و زخم تن ساختمان‌هاي شهر هنوز ردپاي جنگي نابرابر را پررنگ و مانا به رخ مي‌كشند. در ميان روزمرگي مردم تهران و شهرهاي ديگر ايران، سراغ خرمشهر را گرفتيم. سراغ تصويري كه از آن در ذهن آدم‌ها هست، سراغ نخستين جمله‌اي كه به ذهن‌شان مي‌رسد. شماره‌اي با پيش‌شماره خوزستان را مي‌گيرم، صداي مردي از آن‌سوي خط مي‌آيد، مي‌پرسم اهل كدام شهر خوزستان است؟ خرمشهر، حال شهرش را كه مي‌پرسم، با كلافگي مي‌گويد: «باز سوم خرداد اومد شما ياد شهر ما افتادين؟»
روزنامه «جام جم» در يادداشتي به قلم امير دريادار حبيب‌الله سياري فرمانده نيروي دريايي راهبردي ارتش با درج عنوان «درس‌هاي عمليات آزادسازي خرمشهر»، نوشت: رزمندگان اسلام كه با برهم زدن معادلات معمول نظامي و به‌واسطه اراده آهنين و قلبي مالامال از عشق به ميهن در تقابل با دشمني كه تمام اعتبار و داشته‌هاي خود را در گرو ادامه اشغال خرمشهر نهاده بود، حماسه‌اي آفريدند كه در قلب تاريخ ماندگار خواهد بود.
حضور هماهنگ و همدل تمامي نيروهاي مسلح اعم از ارتش، سپاه، بسيج، ژاندارمري و... در كنار ديگر اقشار مختلف جامعه تحت لواي حضرت امام خميني كبير(ره) موجب شد با وجود تمهيدات دشمن و هم‌پيمانان منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي‌اش كه با تمام توان خود به لحاظ نيروي انساني، مالي، تسليحاتي، جاسوسي و... او را مورد حمايت قرار مي‌دادند، در روز سوم خرداد سال 1361، خرمشهر قهرمان دوباره به آغوش ميهن بازگردد و فرزندان برومند ايران اسلامي بعد از ماه‌ها هجر، بر خاك پاك آن بوسه زده و سجده شكر به جاي آورند و مهم تر از آن موجب شوند لبخندي حاكي از رضايت بر لبان امام و مقتدايشان نقش بندد تا ايشان ضمن افتخار به فرزندان رشيدش عبارت معروف «خرمشهر را خدا آزاد كرد» را در گوش تاريخ طنين انداز كند. «و ما رميت اذ رميت و لكن الله رمي.»
روزنامه «جوان» در گفت‌وگويي با جانباز سيدمحمد فضلي‌مجد از مدافعان بومي خرمشهر، عنوان «خيابان‌هاي ويران شهرمان را از روي مسجد جامع مي‌شناختيم» را منتشر كرد و نوشت: چند روز اول جنگ در مسجد جامع به عنوان نيروي امدادي فعاليت مي‌كردم تا اينكه يك روز رفتم به بيمارستان سر بزنم كه ديدم يك گلوله خمپاره نزديك چند بسيجي خورد و تعدادي از آنها را به شهادت رساند. در همين حين يك ماشين كه تعدادي رزمنده درونش بودند مورد اصابت گلوله خمپاره قرار گرفت و توقف كرد. جلوتر رفتم و ديدم دو اسلحه ژ. 3 با نارنجك تفنگي، كف وانت افتاده است. ترسيدم مبادا مهمات منفجر شود. اسلحه‌ها را برداشتم بردم مقر سپاه و تحويل دادم. اما به مسئول مربوطه گفتم يكي را به خودم بدهيد. قبول كردند و قرار شد در كوچه كنار مسجد پست بدهم تا مبادا ستون پنجم از طريق كوچه به مسجد و نيروهايش آسيب برسانند.
اين روزنامه همچنين در يادداشتي به قلم رضا خدري و با عنوان «حق مردم خرمشهر نيست در خرابه‌ها زندگي كنند»، نوشت: نام خرمشهر به خاطر مبارزات و مقاومتش در برابر تجاوز عراقي‌ها و جانفشاني مردمانش كه با چنگ و دندان خرمشهر را در سوم خرداد 1361 از اسارت آزاد ساختند بر برگ‌هاي زرين تاريخ مي‌درخشد. خرمشهر از معدود شهرهايي است كه نامش به تقويم رسمي كشور راه يافته. روزهاي سقوط و فتح خرمشهر به يكي از مهم‌ترين نقاط عطف تاريخ اين مملكت بدل شده‌اند كه مقاومت جانانه و پيروزمندانه مردم در مقابل تهاجم خارجي را به ياد مي‌آورند.
فاصله بسيار اندك خرمشهر تا مرز عراق موجب شد تا اين شهر و مردمش به راحتي در تيررس دشمن قرار گيرند و بيشترين صدمات را از اين حملات تحمل كنند. اين شهر پيش از اشغال، بندري پررونق و آباد و شهري شاد و خرم به حساب مي‌آمد.
روزنامه «شهروند» در گزارشي با انتشار عنوان «داوطلبان بي‌نشانِ دفاع از وطن»، نوشت: تا شهريور ٥٩ كه خرمشهر، «خونين شهر» شد و شب‌ها و روزهايي را گذراند پر از دود و گلوله و خون! اين روزهاي شب سان، بيش از ١٩ ماه طول كشيدند تا انسان‌هايي از جنس نور، اين پاره تن ايران را به مام وطن بازگرداندند. خبر فتح خرمشهر براي مردم ما آن‌قدر وجدآور بود كه گويي خانواده‌اي بزرگ فرزند از دست داده خود را بازيافته بودند و در ميان اشك‌ها و لبخندها، جاي بسياري از بچه‌هاي اين مرز و بوم را خالي مي‌ديدند. سوم خرداد يك حماسه ملي است؛ اگر حضور ملت در صحنه جبهه‌هاي دفاع نبود، نه حماسه آن پيروزي تحقق مي يافت و نه حماسه حضور مردم در جشن پس از پيروزي. لذا به حق مي توان گفت پاسداشت فتح خرمشهر در گرو پاسداشت حضور مردم در همه صحنه‌هاست. مردمي كه از همان آغاز حمله دشمن بعثي جانانه مقاومت و دفاع كردند و صحنه‌هاي بي بديلي از ايثار و فداكاري را آفريدند.
روزنامه «رسالت» در گزارشي، عنوان «از خرمشهر تا خونين شهر» را منتشر كرد و نوشت: نابساماني و بي ثباتي در داخل ايران به زعم دشمنان انقلاب اسلامي و تسلط عراق بر مناطق اشغالي و در مقابل، فقدان انسجام و يكپارچگي در نيروهاي نظامي ايران، از جمله شاخص هايي بود كه محافل سياسي - نظامي جهان مبتني بر آن سازش و تسليم جمهوري اسلامي را در برابر شرايط عراق امري مسجل و قطعي مي پنداشتند و پيش بيني تحول در روند موجود و رهايي جمهوري اسلامي از كمند حيله و توطئه دشمنان انقلاب اسلامي، بسيار دور از انتظار مي نمود.
در ادامه اين گزارش آمده است: خشنودي و رضايت آمريكا وغرب از پيدايش چنين وضعيتي و اميدواري آنها به تسليم شدن جمهوري اسلامي موجب گرديد كه علاوه بر حمايت همه جانبه نظامي ازعراق، تمامي ابزارهايي (از جمله سازمان ملل) كه در سطح بين المللي دستاويز استكبار جهاني براي تحميل منافعش مي باشد، به كار گرفته شود تا شايد از اين رهگذر مطلوب سياسي غربي ها با اتكا به اهرم نظامي عراق حاصل شود.
روزنامه «همدلي» در گزارشي با درج عنوان «بازخواني يك پرونده»، نوشت: بعدازظهر 31 شهريور ماه سال 59 خرمشهر زير آتش سنگين ارتش عراق قرار گرفت. انبوهي از آتش خمپاره‌ها و توپ هاي دشمن كه روي شهر مي ريخت، همه را غافلگير كرده بود. شهر در آتش مي‌سوخت و صداي انفجار لحظه‌اي قطع نمي شد. طولي نكشيد كه بيمارستان پر شد از مجروحان و شهيدان. زنان و كودكان و سالخوردگان، آواره بيابان ها و جاده ها شده بودند. مردم به خصوص جوانان رو به مسجد جامع(نماد مقاومت) و ديگر پايگاه ها آوردند تا براي مقاومت سازماندهي شوند. اما خرمشهر، خونين شهر شد و به دست دشمن افتاد و در روز 4 آبان 1359 شهرستان خرمشهر در استان خوزستان پس از بيش از يك ماه مقاومت رزمندگان ايراني و نيروهاي محلي، به اشغال كامل ارتش بعثي عراق درآمد.