خطبه حضرت علی(ع) در نخستین روز ماه مبارک رمضان

گروه دين و انديشه پايگاه اطلاع رساني حج وابسته به بعثه مقام معظم رهبري - «اي مردم! اين ماه، ماهي است كه خداوند، آن را بر ماه‏هاي ديگر برتري داده است، مانند برتري ما اهل‏بيت بر ديگر مردم. و آن، ماهي است كه درهاي آسمان و درهاي رحمت، در آن گشوده مي‏شوند و درهاي آتش در آن بسته مي‏گردند. و ماهي است كه در آن ندا شنيده مي‏شود و دعا مستجاب مي‏گردد و گريه مورد ترحّم قرار مي‏گيرد.
ماهي است كه در آن، شبي وجود دارد كه فرشتگان از آسمان فرود آمده، بر مردان و زنان روزه‏ دار، به اذن پروردگارشان تا طلوع سپيده سلام مي ‏دهند و آن شب، "شب قدر" است . دو هزار سال پيش از آن كه آدم عليه‏ السلام آفريده شود، ولايت من در آن شب، مقدّر شد. روزه گرفتن آن، برتر از روزه‏ داري هزار ماه است و عمل در آن، برتر از عمل در هزار ماه است.
اي مردم! خورشيد ماه رمضان بر مردان و زنان روزه‏ دار، با رحمت مي ‏تابد و ماه آن با رحمت بر آنان نورافشاني مي‏كند و هيچ روز و شبي از اين ماه نيست، مگر آن كه پروردگار متعال، بر سر اين امّت، نيكي مي ‏افشاند. پس هر كس از ريزش نعمت الهي ذرّه‏اي بهره‏ مند گردد، در روز ديدارش با خدا، نزد خداوند، گرامي خواهد بود و هيچ بنده‏اي نزد خدا گرامي نگردد، مگر آن كه خداوند، بهشت را جايگاه او قرار مي‏دهد.
«اي مردم! اين ماه، ماهي است كه خداوند، آن را بر ماه‏هاي ديگر برتري داده است، مانند برتري ما اهل‏بيت بر ديگر مردم. و آن، ماهي است كه درهاي آسمان و درهاي رحمت، در آن گشوده مي‏شوند و درهاي آتش در آن بسته مي‏گردند. و ماهي است كه در آن ندا شنيده مي‏شود و دعا مستجاب مي‏گردد و گريه مورد ترحّم قرار مي‏گيرد.
بندگان خدا! اين ماه شما، همچون ديگر ماه‏ها نيست. روزهايش برترين روزهاست و شب‏هايش برترين شب‏ها و ساعاتش برترين ساعات است. آن، ماهي است كه شيطان‏ها در آن در بند و زنداني‏اند؛ ماهي كه خداوند در آن، روزي‏ها و اجل‏ها را مي‏افزايد و ميهمانان خانه‏ اش را مي‏نويسد؛ ماهي كه اهل ايمان با آمرزش و رضاي الهي، با شادي و نعمت‏هاي الهي، و با خشنودي فرمانرواي دادگر و توانا، پذيرفته مي‏شوند.
اي روزه‏ دار! در كار خويش نيك بنگر، كه در اين ماه، ميهمان پروردگار خويش هستي . بنگر كه در شب و روزت چگونه‏ اي و چگونه اعضاي خود را از نافرماني خدا حفظ مي‏كني. بنگر تا مبادا شب در خواب باشي و روز در غفلت؛ پس اين ماه بر تو بگذرد و بار گناهت همچنان بر دوشت مانده باشد؛ پس آنگاه كه روزه‏ داران پاداش‏هاي خود را مي‏گيرند، تو از زيانكاران باشي و آنگاه كه به كرامت فرمانرواي خويش نايل مي‏شوند، از محرومان گردي و آنگاه كه به همسايگي با پروردگارشان سعادتمند مي‏شوند، تو از طردشدگان باشي!
اي روزه‏ دار! اگر از درگاه صاحبت رانده شوي، به كدام درگاه روي خواهي آورد؟ و اگر پروردگارت محروم سازد، كيست كه روزي‏ات دهد؟ و اگر تو را خوار شمرد، كيست كه اكرامت كند؟ و اگر ذليلت ساخت، كيست كه عزّتت بخشد؟ و اگر تو را واگذاشت، كيست كه ياري‏ات كند؟ و اگر تو را در جمع بندگانش نپذيرفت، بندگي‏ات را به آستان چه كس خواهي برد؟ و اگر از خطايت در نگذشت، براي آمرزش گناهانت به كه اميد خواهي بست؟ و اگر حقّ خويش را از تو طلبيد، حجّت تو چه خواهد بود؟
اي روزه‏ دار! در شب و روزت با تلاوت كتاب خدا، به او تقرّب بجوي، كه همانا كتاب خدا، شفيعي است كه روز قيامت، شفاعتش براي قرآن‏ خوانان پذيرفته است و با خواندن آيات آن، از درجه‏ هاي بهشت بالا مي‏روند.
مژده اي روزه‏ دار! تو در ماهي هستي كه روزه‏ داري‏ات در آن، واجب، نَفَس كشيدنت در آن، تسبيح، خُفتنت در آن، عبادت، طاعتت در آن، پذيرفته، گناهانت در آن، آمرزيده، صداهايت در آن، شنيده ‏شده، و مناجات در آن، مورد ترحّم است. از حبيبم پيامبر خدا شنيدم كه مي‏فرمود:
"خداوند متعال را در هنگام افطار هر شب ماه رمضان، آزادشدگاني از آتش است كه شمار آنان را كسي جز خداوند نمي‏داند. شمار آنان، نزد او در علم غيب است. پس چون آخرين شب اين ماه شود، خداوند به شمار همه كساني كه در تمام اين ماه آزاد كرده، آزاد خواهد نمود."
اي روزه‏ دار! در شب و روزت با تلاوت كتاب خدا، به او تقرّب بجوي، كه همانا كتاب خدا، شفيعي است كه روز قيامت، شفاعتش براي قرآن‏خوانان پذيرفته است و با خواندن آيات آن، از درجه‏ هاي بهشت بالا مي‏روند.
مردي از قبيله هَمْدان برخاست و گفت: اي امير مؤمنان! از آنچه حبيب تو درباره ماه رمضان فرمود، بيشتر بگو.
فرمود: «باشد! شنيدم كه برادر و پسر عمويم، پيامبر خدا، مي‏فرمود: "هر كس ماه رمضان را روزه بدارد و خود را در اين ماه از حرام‏ها نگه دارد، وارد بهشت مي‏شود.»
آن مرد هَمْداني گفت: اي امير مؤمنان! از آنچه برادر و پسر عمويت درباره ماه رمضان فرمود، بيشتر بگو.
فرمود: «باشد! شنيدم كه دوستم پيامبر خدا مي‏فرمود: "هر كس از روي ايمان و به خاطر اجر الهي، [ماه] رمضان را روزه بدارد، وارد بهشت مي‏شود."»
مرد هَمْداني گفت: اي امير مؤمنان! از آنچه دوستت درباره اين ماه فرمود، بيشتر بگو.
فرمود: «باشد! شنيدم كه سَرور اوّلين و آخرين، پيامبر خدا مي‏فرمود: "هر كس [ماه] رمضان را روزه بدارد و در شب‏هاي آن حرام نخورد، وارد بهشت مي‏شود."»
مرد هَمْداني گفت: اي امير مؤمنان! از آنچه سرور اوّلين و آخرين با تو درباره اين ماه گفت، بيشتر بگو.
فرمود: «باشد! شنيدم كه برترينِ پيامبران و فرستادگان و فرشتگان مقرّب مي‏فرمود: "همانا سَرور اوصيا، در سَرور ماه‏ها كشته مي‏شود."
گفتم: اي پيامبر خدا! سرور ماه‏ها، كدام است و سرور اوصيا كيست؟
فرمود: "امّا سرور ماه‏ها، ماه رمضان است و امّا سرور اوصيا، تويي، اي علي!"
گفتم: اي پيامبر خدا! آيا چنين خواهد شد؟
فرمود: "آري، به پروردگارم سوگند! همانا نگون‏ بخت ‏ترينِ امّت من، برادرِ پي‏كننده ناقه ثمود، برمي ‏خيزد و ضربتي بر فرق سرت مي‏زند كه محاسنت از خون آن، رنگين مي‏شود."»
پس مردم شروع به گريه و شيون كردند. و حضرت علي عليه‏ السلام خطبه‏ اش را به پايان برد و فرود آمد.