چگونگی پیدایش و گسترش تشیع در یک کتاب
گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت؛ وابسته به حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت کتاب پیدایش و گسترش تشیع را تدوین کرده است.
به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، كتاب پيدايش و گسترش تشيع به قلم حجت الاسلام رمضان محمدي، عضو هيأت علمي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در سه فصل كليات، پيدايش تشيع و تشيع در دوره خلفا و ائمه معصومين عليهم السلام به رشته تحرير در آمده است.
نويسنده در فصل كليات و در بيان ضرورت نگارش اين اثر چنين آورده است:
تاريخ تشيع تنها بررسي حوادث تلخ و شيرين اين مذهب نيست؛ بلكه هويت، هستي و تبارنامه خونين پيروان اهل بيت است. ازاين‌رو هر اندازه درباره تاريخ تشيع براي ما گفته شود، نامكرر است. گذشته از اين، تشيع عين اسلام است و فهم تاريخ پرتنش تشيع، فهم همه اسلام و بي‌توجهي به تاريخ تشيع، در واقع بي‌توجهي به تاريخ اسلام است.
بعد از رحلت رسول خدا صلي الله عليه و آله دو ديدگاه، با تفاوت‌هاي اساسي در اصول و فروع، در صحنه‌هاي سياسي، فرهنگي و اجتماعي اسلام پديدار شد؛ يكي ديدگاه خلافت كه بر مبناي «حسبنا كتاب الله» به وجود آمد و ديگري ديدگاه اهل بيت عليهم السلام كه بر مبناي «حسبنا سلامة الدين» رنج محافظت از دين را به‌دوش كشيد و فراز و نشيب‌هاي بسياري ديد، اما هويت و اصالت ديني خود را حفظ كرد.
از مهم‌ترين مباحث مربوط به تاريخ تشيع، بحث از منشأ و آغاز اين مكتب فكري است؛ چه، از قرون نخسيتن اسلام، برخي سنيان متعصب و مستشرقان، با تمسك به برخي گزار‌ش‌‌هاي ضعيف و بي‌اساس، پيدايش تشيع و گسترش آن را كانون توجه و تهاجم خود قرار داده‌اند و در اين باره تا امروز كتاب‌هاي بسيار نوشته و كنفرانس‌هاي زيادي برگزار شده است. ازاين‌رو بررسي تشيع از زواياي مختلف و پژوهش دقيق، عميق و جامع درباره تاريخ و نحوه پيدايش آن و بررسي نظريه‌هاي موجود در اين باره ضرورتي انكار‌ناپذير است.
در فصل نخست اين كتاب در قالب كليات، نويسنده ضمن بررسي منابع تاريخي تشيع، به مفهوم‌شناسي شيعه پرداخته، در ادامه، مهم‌ترين فرقه‌هاي شيعه و اصول و مباني اعتقادي و انديشه سياسي شيعه را بررسي و مهم‌ترين دلايل عقلي و نقلي بر حقانيت مذهب تشيع را، به صورت خلاصه، بيان مي‌كند.
در فصل دوم با مرور اجمالي بر وقايع پس از رحلت رسول خدا صلي الله عليه و آله، خاستگاه تاريخي تشيع بررسي شده و اقوال مختلف درباره پيدايي آن نقل، و با نقد آنها، به قول صحيح اشاره و براي آن دلايلي اقامه شده است.
فصل سوم، نيم‌نگاهي است به نقش حضرت فاطمه زهرا سلام الله عليها در تبيين و ترسيم خطوط كلي شيعه، با مروري كوتاه بر خطبه‌ها و كلمات باقي‌مانده از آن حضرت. در اين فصل، افزون بر مطالب برگرفته از خطبه حضرت صديقه طاهره، درباره مدارك خطبه نيز بحث و موضع آن حضرت در برابر خلفا مشخص شده است.
در ادامه نيز وضعيت تشيع در زمان ائمه اطهار عليهم السلام به اجمال بررسي شده است.
در بخشي از مقدمه اين اثر مي خوانيم:
نخستين ظهور تاريخي تشيع در سقيفه بني‌ساعده است. آنجا بود كه نگرش شيعه به امامت مشخص شد و در زمان عثمان نمود بيشتري يافت؛ گرچه در اين زمان، امام علي عليه السلام، به جهت اوضاع سياسي، از هر احقاق حق و ادعايي امتناع ورزيد. سال 35 هجري قمري نقطه عطفي در تاريخ تشيع بود؛ زيرا اعتقادات باطني تشيع با وقايع عيني انطباق يافت، چنان‌كه در دوره‌هاي بعدي نيز به بركت اهل بيت عليهم السلام ويژگي‌هاي مذهب تشيع، روشن، و امتيازات آن از شاخه‌هاي ديگر مشخص شد تا شيعه در گروه‌‌هايي كه در آن زمان پديدار شده بودند، هضم و منحل نشود.
مؤسسه فرهنگي هنري مشعر وابسته به حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت كتاب پيدايش و گسترش تشيع ، نوشته حجت الاسلام رمضان محمدي را در قطع رقعي و 274 صفحه، با شمارگان 1000 نسخه منتشر و روانه بازار نشر كرده است.