پاسخ رهبر انقلاب به استفتائاتِ حج/ بخش دوم
شرایط "حجِّ نیابتی" از منظر مقام معظم رهبری
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حج، در حالیکه کمتر از سه هفته تا آغاز موسم حج و اعزام زائران کشورمان به سرزمین وحی مانده، نحوه صحیح انجام این فریضه الهی و موضوعات مرتبط با آن، از مهمترین دغدغههای فکری هر زائری است. از همین رو، ایسنا در نظر دارد طی روزهای
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، در حاليكه كمتر از سه هفته تا آغاز موسم حج و اعزام زائران كشورمان به سرزمين وحي مانده، نحوه صحيح انجام اين فريضه الهي و موضوعات مرتبط با آن، از مهمترين دغدغههاي فكري هر زائري است.
از همين رو، ايسنا در نظر دارد طي روزهاي منتهي به آغاز حج ابراهيمي، با رجوع به پايگاه اطلاعرساني دفتر مقام معظم رهبري، پاسخهاي معظمُله به شُبهات و استفتائات افرادي كه قصد عزيمت به حج را دارند منتشر كند.
در بخش اول اين سلسله گزارش، نظرات رهبر انقلاب به پرسشهاي مربوط به بحث "استطاعت" را مرور كرديم و در بخش دوم، به شُبهات و سوالات درباره "حجّ نيابي" ميپردازيم:
** فردي كه نائب شده تا بعضي از اعمال حج را كه نائب گيرنده از انجام آنها عاجز است انجام دهد، مثل طواف يا رمي جمرات يا قرباني كردن. آيا لازم است مُحرم باشد؟ و آيا احرام جزء يا شرط آن است؟
در صحّت نيابت از اعمال مذكور، احرام ـ نه به صورت جزء و نه به صورت شرط ـ معتبر نميباشد.
** حُكم كسي كه هنگام بستن احرام در ميقات از افراد مشخصّي نيت نيابت ميكند، ولي هنگام انجام اعمال از طرف افراد ديگري نيت ميكند يا از طرف افرادي كمتر يا بيشتر نيت مينمايد چيست؟ و حكم اين مسأله در صورت جهل و يا عمد چيست؟
واجب است نائب همانگونه كه هنگام احرام نيت كرده، اعمال نيابي را انجام دهد.
آيا كسي كه در اعمال عمره يا حج يا خصوص طواف اجير غير باشد، ميتواند به نيابت از شخص ديگري تبرّعاً يا استيجاراً قرآن تلاوت كند؟
اشكال ندارد.
** اگر نايب عصياناً رمي در روز را ترك كند، نيابت او چه حكمي دارد؟ و اگر به تصور اين كه ميتواند به منا برگردد، به مكه آمد و روز دوازدهم نتوانست براي رمي به منا برود، نيابتش چه حكمي دارد و وظيفهاش چيست؟
رمي جمرات از مناسك است، كه اگر آن را به نحو صحيح انجام ندهد، صحت نيابتش محل اشكال است مخصوصاً اگر در ايام تشريق تدارك نكند.
** چنانچه در اثناء عمل نايب، عذر منوبعنه مرتفع شود اين حجّ آيا كفايت از منوبعنه ميكند و آيا فرق است ميان تمكن منوبعنه از حجّ كامل يا عدم تمكن؟
حجّ نايب در اين صورت، كفايت از تكليف منوبعنه نميكند.
** چنانچه اجاره مطلق باشد (نه بر تفريغ ذمه و نه بر اعمال) و اجير بعد از احرام و دخول حرم بميرد، آيا مستحق تمام اجرت است يا تقسيط ميشود؟
اگر اجاره براي تفريغ ذمّهي منوبعنه باشد ـ كه ظاهر حال در اجارهي حجّ همين است ـ مستحق تمام اجرت است.
** نايبي در مقداري از وقت توان انجام عمل نيابي را داشت و با توجه به وسعت وقت انجام نداد. حال اگر انجام عمل غير ممكن شود، حكم عمل نيابي وي چيست؟ مثلاً قبل از ظهر دوازدهم ميتوانست رمي جمرات را انجام دهد ولي تأخير انداخت و بعد از ظهر بهخاطر ازدحام و يا مريضي و يا جهتي ديگر نتوانست انجام دهد و يا اعمال مكه را چند روزي به تأخير انداخت اما بعداً بهخاطر مريضي و يا جهتي ديگر نتوانست انجام دهد عمل نيابي وي چه حكمي دارد؟
اگر اجاره متعيّناً براي همين سال است بنا بر احتياط واجب اجاره باطل است و احتياط بيشتر آن است كه براي عمل فوت شده، نايب بگيرد و در مورد اجرت با مستأجر مصالحه كند و اگر اجاره براي سال معيني نيست بنا بر احتياط واجب بايد حجّ نيابي را در سال بعد بهجا آورد.
** نايب ميداند براي حج تمتع اجير شده، اما نميداند براي حجّةالاسلام نايب شده يا حج نذري يا حج مستحب. اگر نيت كند «...حج تمتع براي منوب عنه خودم» يا «حجي كه براي آن اجير شدهام» آيا كافي و صحيح است يا نه؟
قصد اجمالي حجّي كه براي آن نائب شده، مجزي است.
** آيا كساني كه در معاينات پزشكي رد ميشوند، ميتوانند در زمان حيات خود فرد ديگري را به عنوان نائب اعزام كنند يا نه؟
از موارد نيابت نيست.