درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه

درباره وقوف حجاج در عرفات، در روز عرفه

شکّی در این نیست که روز عرفة روز بسیار بزرگی است و یکی از روزهای پرفیض و برکت خداوند می‌باشد و درواقع بزرگترین مجمعی از مجامع خیر و نیکی، ایمان و تقوی و زمان بسیار مهمّی است برای انجام طاعت و عبادت، آری، عرفه روزی است که در آن پندها و ناشناخته‌ها آموخته و شناخته می‌شود، دعاها و خواهشها، تضرع و زاریها به آسمان می‌رود، رحمتها و برکتها فرود می‌آید، گناهان و لغزشها بخشیده می‌شود، امیدها و آرزوها، فروتنیها و پشیمانیها ابراز می‌گردد،

بيگمان روز عرفه روزي بسيار بزرگ و مبارك است به طوري كه خورشيد بر هيچ روزي بزرگتر و بافضيلت‌تر از آن نتابيده است، بنابراين در حقيقت روز عرفه، چنان مزاياي ارزشمند، خصوصيات عظيم، صفات عالي و فضائل بي‌انتهايي را به همراه دارد كه برشمردن و احاطه ‌نمودن بر آنها بسيار مشكل بلكه غيرممكن مي‌باشد، از همه مهمتر اينكه روز عرفة عيد بزرگ را براي امت مسلمان كامل فرمود، چنانكه مي‌فرمايد:
"الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلاَمَ دِينًا" (مائده / 3)
«امروز (احكام) دين شما را برايتان كامل كردم و نعمت خود را بر شما تكميل نمودم و اسلام را به عنوان آيين خداپسند (و جاودان) براي شما برگزيدم».
بايد دانست بعد از نزول اين آيه، ديگر حكم هيچ حلال و حرامي نازل نشد.
خداوند در اين روز خجسته و پربركت بسياري از بندگان خود را از آتش دوزخ رها مي‌كند و آنان را مورد عفو و بخشش قرار مي‌دهد، و با بندگان مؤمنش بر فرشتگان مقرّب و معتبر خود فخر و مباهات مي‌ورزد، چنانكه از امّ‌المؤمنين عايشه ـ رضي الله عنها ـ روايت شده كه پيامبراكرم صلي الله عليه و سلم فرموده است: «ما من يوم أكثر من أن يعتق الله فيه عبداً من النّار من يوم عرفة و إنّه ليدنو ثمّ يباهي بهم الملائكة فيقول: ما أراد هؤلاء؟»[1] : خداوند در روز عرفه، بيشتر از هر روز ديگري بندگان خود را از آتش دوزخ آزاد مي‌‌كند، خداوند مهربان در آن روز ـ آنطوري كه فقط خودش مي‌داند ـ به بندگانش نزديك مي‌شود، آنگاه با حضور آنان بر فرشتگانش فخر مي‌ورزد و از روي فخر و مباهات مي‌فرمايد: اينان چه مي‌خواهند؟ (مگر جز خشنودي من، و آمرزش گناهانشان آرزوي ديگري دارند؟!)»
ابن عبدالبرّ مي‌گويد: «اين روايت دلالت دارد بر اينكه آنان آمرزيده مي‌باشند زيرا ممكن نيست كه خداوند به كساني فخر و مباهات ورزد كه اهل گناه و خطا باشند مگر بعد از اينكه از تمام گناهان و لغزشهاي خود توبه كنند و خالصانه از پيشگاه خداوند طلب آمرزش نمايند،»
همچنين از عبدالله بن عمرو ـ رضي الله عنهما ـ روايت شده كه: پيامبراكرم فرموده است: «إنّ الله تعالي يباهي ملائكته عشية عرفة بأهل عرفة، يقول: أنظروا إلي عبادي أتوني شعثا غبرا»[2] : بيگمان خداوند متعال در شامگاه روز عرفه به وسيلة كساني كه در عرفه (و در صحراي عرفات) حاضر شده‌اند بر فرشتگان فخر مي‌ورزد و مي‌فرمايد: ببينيد كه بندگانم چگونه با حالت ژوليده و غبارآلود پيش من آمده‌اند.
فضيل بن عياض در روز عرفه در عرفات ايستاده بود، شامگاه آن روز ناگاه گريه و زاري مردم توجّه او را جلب كرد و گفت: «آيا به نظر شما اگر همة اين افراد پيش كسي بروند و از او يك دانه (مثلاً گندم) بخواهند آيا او اين خواستة ناچيز آنان را ردّ خواهد كرد؟ گفتند: خير، گفت: به خدا قسم آمرزش گناهان نزد پروردگار از دادن يك دانة گندم هم آسانتر است».
بنابراين هر فرد مسلماني كه در اين روز خجسته و مبارك خواهان سود بيشتر و طالب فيض و بركت زيادتر مي‌باشد، لازم است در پيشگاه پروردگار خويش، با حالت تواضع و فروتني و عجز و پشيماني هرچه بيشتر خواستار رحمت و مغفرت ذات كبريايي‌اش شود، و پيوسته بيم خشم و عذاب او را در دل داشته باشد، و از هر گناه و اشتباهي و هرگونه خطا و لغزشي كه مرتكب شده است صادقانه و از ته دل توبه كند و خواهان عفو و بخشش شود، لازم است در اين زمان بسيار كوتاه توقفگاه و در اين لحظات طلائي و سرنوشت‌ساز آن كه ممكن است هر آن زندگي هر مسلماني دگرگون و عوض شود، با رفتن به اين سو و آن سو، و يا در اثر غفلت و سهل‌انگاري وقت خود را ضايع نكند، و هوشيار باشد با پرت و پلاگفتن و حرفهاي بيهوده يا حداقل غيرضروري، اين فرصت بزرگ و استثنائي را از دست ندهد، بلكه با كمال تضرّع و فروتني و با صداقت و خلوص نيّت به مولا و پروردگار خويش روي آورد و هر چه در توان دارد خود را به ذكر و دعا و توبه و استغفار مشغول سازد، چنانكه از پيامبراكرم صلي الله عليه و سلم نقل شده كه فرموده است: «خير الدّعاء دعاء يوم عرفة، و خير ما قلته أنا و النّبيّون من قبلي: لا إله إلاّ اله وحده لا شريك له، له الملك و له الحمد و هو علي كلّ شيء قدير»[3] : بهترين دعا، دعاي روز عرفه است و بهترين گفتاري كه من و پيامبران قبل از من گفته‌ايم اين گفتار است: «هيچ معبود برحقي جز الله نيست، او تنها و بدون شريك مي‌باشد، ملك و فرمانروائي و حمد و ستايش فقط سزاوار اوست، و او بر هر چيزي تواناست».
بنابراين روز عرفه، روز دعا و نيايش و روز التماس عفو و بخشش است و بهترين ذكر در آن گفتن: «لا إله إلاّ الله» است، و پيامبراكرم صلي الله عليه و سلم نيز روز عرفه را بهترين روز مي‌دانستند و در آن روز بهترين و پرمحتواترين ذكر را انجام مي‌دادند، زيرا سردار روزها روز عرفه، و سردار همة اذكار «لا إله إلاّ الله» است، از اين رو بسيار شايسته و بجاست كه بهترين ذكر را در بهترين و مناسبترين روز انجام دهيم، تا اينكه از روش پيامبر گراميمان صلي الله عليه و سلم پيروي كرده باشيم، زيرا شكي نيست جملة «لا إله إلاّ الله» كه پيامبراكرم صلي الله عليه و سلم آن را در روز عرفه بسيار تكرار مي‌كرد، به طور قطع بزرگترين و ارزشمندترين و مناسب‌ترين جمله است، چون آن در واقع ريسمان محكم، كلمة تقوي، كليد بهشت، اصل و اساس دين مي‌باشد، به خاطر فضل و بركت همين جمله است كه آسمانها و زمين آفريده شده‌اند، تمام مخلوقات روي زمين آفريده شده‌اند، پيامبران مبعوث شده‌اند و كتابهاي آسماني فرود آمده‌اند، بنابراين فضايل و برتريهاي اين جمله و نقش و موقعيت آن در دين بالاتر و فراتر از آن است كه وصف‌كنندگان بتوانند آن را تعريف و توصيف كنند، و يا عارفان قادر به شناساندن آن باشند، بلكه فضائل و مزاياي آن به قدري زياد و بيشمار است كه در خيال و تصور هم نمي‌گنجد. امّا با اين حال بايد هر فرد مسلماني بداند كه تنها با جاري نمودن و بر زبان آوردن جملة «لا إله إلاّ الله» بدون آنكه گوينده‌اش حق آن را ادا نمايد و شروط و ضوابطش را آنطوري كه شايسته و بايسته است بجاي آورد قبول نمي‌شود، زيرا كلمة «لا إله إلاّ الله» اسمي نيست كه بدون معني باشد، و گفته و يا لفظي نيست كه حقيقتي و مفهومي نداشته باشد، بلكه اين كلمة بزرگ داراي چنان مدلول و مصداقي است كه درك و فهم آن امري ضروري است و حفظ معنا و مفهوم، و تحقق‌پذيرفتن هدف و آرمان آن واجب مي‌باشد، چون به اجماع و اتفاق علما تنها گفتن و بر زبان آوردن اين كلمة بزرگ و بنيادي، بدون آنكه گوينده‌اش معنا و مدلول آن را بفهمد و بدون اينكه به مقتضاي آن عمل كند، قطعاً هدف موردنظر برآورده نخواهد شد، چنانكه خداوند مي‌فرمايد:
"وَلَا يَمْلِكُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِهِ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَن شَهِدَ بِالْحَقِّ وَهُمْ يَعْلَمُونَ " (زخرف / 86)
«كساني كه معبودهاي غيرخداي واحد را به فرياد مي‌خوانند (و مي‌پرستند) اختيار و توانائي هيچگونه شفاعت و ميانجيگري را ندارند، مگر كساني كه آگاهانه به حق شهادت و گواهي داده (و خدا را به يگانگي پرستيده) باشند».
منظور اين است: مگر كساني كه «لا إله إلاّ الله» را كه بر زبان مي‌آورند و به آن گواهي مي‌دهند، از اعمال دل نيز به آن گواهي دهند: (درواقع زباناً و قلباً آن را تصديق و گواهي نمايند) و معني و مفهوم آن را به حقيقت درك كنند. پس شكّي نيست كه اين امر بسيار قابل اهميّت مي‌باشد و بايد هر مسلماني به آن توجّه فوق‌العاده داشته باشد، زيرا كه بديهي است گفتن كلمة «لا إله إلاّ الله» زماني براي گويندة آن سودبخش مي‌باشد كه به درستي مدلول و مصداق آن را به طور كلي اعم از بعد نفي و بعد اثبات درك كند و بشناسد و با ايمان و اعتقاد كامل و راسخ به آن عمل كند، امّا اگر كسي آن را به ظاهر بر زبان آورد و اعتقاد قلبي و حقيقي به آن نداشته باشد مسلماً چنين فردي هر چند هم برحسب ظاهر بدان عمل كند منافق مي‌باشد، و اگر كسي آن را بگويد ولي بر ضد و خلاف آن تبليغ كند، و اعمال شرك‌آميز را انجام دهد، كافر مي‌باشد. همچنين كسي كه آن را مي‌گويد اما بعضي از عبادتها را خالص براي خدا انجام نمي‌دهد، به اين معني كه غيرخدا را مي‌خواند، و يا در زمينه‌هايي كه فقط خداوند قادر به انجام‌دادن و فراهم‌نمودن آنها مي‌باشد، از غير خدا نصرت و ياري مي‌جويد، و يا كسي كه بخشي از عبادات را كه به جز خداوند بزرگ هيچ‌كس و هيچ‌چيزي شايستگي آن را ندارد براي غيرخدا انجام مي‌دهد، قطعاً چنين فردي مشرك مي‌باشد اگرچه «لا إله إلاّ الله» را بر زبان آورد، زيرا معناي اين كلمة بزرگ ـ همچنانكه قبلاً گفته شد ـ اين است: هيچ معبودي جز الله نيست، او تنها و بي‌شريك است، بايد هر نوع عبادت و پرستشي فقط براي او انجام شود و مختص به او گردد، به‌گونه‌اي كه هيچ‌كس و هيچ‌چيزي در آن شريك و انباز او نگردد، بلكه ابراز عجز و ناتواني، تضرع و فروتني، اميد و توكّل، انابت و پشيماني و دعا و طلب فقط به بارگاه آن ذات يكتا و ملكوتي انجام گيرد و لاغير، پس‌ گويندة كلمة «لا إله إلاّ الله» جز خداي متعال كسي را نمي‌خواند، جز براي خدا ذبح نمي‌كند، هيچ بخشي از عبادت و پرستش را جز براي خدا و جلب رضاي او انجام نمي‌دهد پرسيدن و طلب‌كردن هر چيزي از غير خدا را جايز نمي‌داند، و از تمامي اعمال و كارهاي غيرخدايي در پيشگاه با عظمت پروردگار يكتا اعلان برائت و بيزاري مي‌كند.
[1]- صحيح مسلم ح شماره / 1348 [2]- المسند امام احمد ج 2 ص 224 [3]- سنن ترمذي 3585 به روايت عبدالله ابن عمر، و ناصرالدين آلباني، آن را در سلسلة الصحيحة، ج 4 ص 7 و 8 نقل كرده است.


| شناسه مطلب: 70272




عرفه وقوف



نظرات کاربران