عزاداری ماه محرم در ترکیه
مسلمانان در کشور ترکیه همه ساله به مناسبت سالگرد شهادت امام حسین (ع) درر روز عاشورا همراه با سایر عزاداران در سراسر جهان سوگواری می کنند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، شيعيان تركيه به دو بخش علويان و شعيان مذهب جعفري تقسيم ميشوند. در ماه محرم علويان و اهل سنت تركيه با آيين هاي خاصي مراسم عزاداري براي سروز شهيد، امام حسين برگزار مي كنند.
جمعيت تركيه حدود ۷۷ ميليون نفر (برآورد ۲۰۱۵) ميباشد. حدود ۹۸درصد جمعيت اين كشور را مسلمانان و تنها ۲ درصد را مسيحيان، يهوديان و پيروان ديگر اديان تشكيل ميدهند. مسلمانان تركيه بيشتر پيرو مذاهب اهل سنت هستند كه از ميان آنها حنفي ها بزرگترين گروه بهشمار ميآيند كه عمدتاً در مركز و غرب تركيه ساكن هستند.
شيعيان تركيه با جمعيتي حدود ۲۵ ميليون به دو بخش علويان و شعيان امامي مذهب (جعفري) تقسيم ميشوند.
روز عاشورا و شهادت مظلومانه حضرت امام حسين(ع) و هفتاد و دو تن از يارانشان در صحراي كربلا و درد و رنج عميقي كه در حافظه مشترك مسلمان به جاي گذاشته است، اين واقعه دردناك را در طول قرن ها به اندوه مشتركي براي تمامي مسلمانان فارغ از نژاد و مذهب و هر نوع ايدئولوژي تبديل كرده است. علويان تركيه كه گفته مي شود حدود 20 ميليون نفر از جمعيت اين كشور را تشكيل مي دهند مراسم و آيين هاي مفصلي در ماه محرم با ذكر مصائب كربلا و امام حسين (ع) برگزار مي كنند. آنها در ماه محرم هر سال با برپايي مراسمهاي ويژه، ياد عاشورا را زنده نگه ميدارند.
دهه اول محرم براي علويان تركيه از مقدس ترين ايام سال محسوب مي شود و به همين مناسبت در دهۀ اول محرم، روزه ميگيرند. آنها بيست روز پس از عيد قربان، نيّت روزۀ محرم ميكنند. روزۀ مذكور، از روز اول محرم شروع ميشود و معمولاً در ظهر روز دهم به پايان ميرسد. اما برخي تا روز دوازدهم نيز روزه ميگيرند. علويان روزهدار، در اين مدت آب نمينوشند، گوشت نميخورند، به غذاهاي حيواني لب نميزنند و از قرباني كردن، تراشيدن ريش و برپايي جشن خودداري ميكنند.
در طول ۱۲ روز اول ماه محرم علويان با حضور در سالن هاي اجتماعات مخصوص خود، كه «جمخانه» ناميده مي شود، در سوگ شهداي كربلا عزاداري مي كنند. پس از پايان يافتن روزه، علويان قرباني ذبح ميكنند و به اطعام گرسنگان و رفع عطش تشنگان ميپردازند. علاوه بر آن غذاهايي به عنوان نذري ميپزند و بين مردم توزيع ميكنند
شايان ذكر است سياهپوش كردن معابر، بر تن كردن لباس هاي سياه، سينه زني و زنجير زني به شيوه اي كه شيعيان جعفري تركيه انجام مي دهند در ميان علويان مرسوم نيست.
پختن نذورات در ميان اهل سنت تركيه نيز رواج دارد و معمولا در ماه محرم غذاهايي در خانهها توسط مردم پخته و در ميان همسايگان توزيع ميشود.
مردم اهل تسنن تركيه اعتقاد دارند كه در ماه محرم علاوه بر واقعه عاشورا در سال ۶۱ هجري، اتفاقات مهمي در تاريخ اديان ابراهيمي روي داده است. توقف كشتي حضرت نوح (ع) در خشكي، انهدام بت ها در شهر " اور" توسط حضرت ابراهيم (ع)، ديدار حضرت يعقوب با حضرت يوسف، التيام بيماري حضرت ايوب، بيرون آمدن حضرت يونس از شكم ماهي، عبور حضرت موسي (ع) از درياي سرخ از جمله وقايعي است كه به اعتقاد مردم اهل تسنن تركيه در دهم محرم روي داده است. ولي آنچه كه از منابع ديني اهل سنت تركيه بر مي آيد اين است كه بعد از واقعه غم انگيز كربلا، ماه محرم و دهم اين ماه "عاشورا" مورد توجه قرار گرفته و اهميت پيدا كرده است. در زمان حاضر، آغاز ماه محرم توسط علما و روحانيون بر سر منابر اعلام مي شود و مسائل و خطبه هاي ديني اين ماه حداقل در دهه اول محرم به واقعه كربلا، شهادت امام حسين (ع) فرزندان و ياران آن حضرت اختصاص مي يابد.
گرچه اهل سنت تركيه مراسم آييني و تعزيه خواني ندارند، ولي سخنرانان مذهبي، وعاظ و علما در دهه اول محرم معمولا از اين حادثه ياد مي كنند و بر حقانيت امام حسين (ع) در قيام عاشورا صحه مي گذارند و بر"يزيد" و خاندان او لعنت مي فرستند. مردم اهل سنت آناتولي عشق و علاقه بسيار زيادي به اهل بيت پيامبر عظيم الشان اسلام (ص) دارند و در كليه شئون زندگي اجتماعي و ديني خود آن را به نمايش مي گذارند.
مسلمانان آناتولي آن چنان با عشق و اخلاص از حضرت فاطمه زهرا (س)، امام علي (ع) امام حسن (ع) و امام حسين (ع )، اولاد آن بزرگواران سخن مي گويند و ارادت مي ورزند كه هر شنونده اي حتي غير مسلمان را تحت تاثير قرار مي دهد..
در ساعات اوليه صبح روز عاشورا هزاران نفر از شيعيان گردهم ميآيند و به عزاداري و زنجير زني ميپردازند و سپس نمايش تمثيلي حادثه كربلا را به صورت تئاتر(تعزيه) اجرا ميكنند و طي مراسمي ياد و خاطره شهادت امام حسين( ع) را در اذهان زنده ميكنند. شيعيان از اول تا دهم محرم لباس سياه بر تن نموده و در هيأت هاي عزاداري با لباسهاي سياه مقابل همديگر ميايستند و شروع به سينهزني و زنجيرزني ميكنند. همچنين در برخي مناطق اين كشور بسياري از شيعيان پيراهن سفيدي به روي لباس مشكي خود ميپوشند كه به معني كفن است و نيز نوارهاي پارچهاي سبز و قرمز رنگي بر پيشاني ميبندند. به مناسبت دهه اول محرم هر شب برنامه عزاداري و قرائت زيارت عاشورا در مساجد شيعيان تركيه در شهرهاي استانبول، آنكارا، اغدير، ازمير و بورسا و ...برقرار مي شود. افراد خيّر هم در روزهاي محرم به اطعام عزاداران ميپردازند.