مدرسه پریزاد معماری بینظیر عصر تیموریان در حرم رضوی+ تصاویر
مدرسهای در شهر مشهد که پریزاد، ندیمه گوهرشاد برای طلاب دینی وقف کرد. بنای این مدرسه در ۸۲۳ هجری قمری پایان یافت و تاکنون سه بار مرمتشده است.
به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع رساني حج از مشهد مقدس، اين مدرسه درگذشته، خارج از محدوده حرم رضوي بوده ولي با توسعه حرم، داخل آن قرارگرفته است. مدرسه پريزاد از شمال به مدرسه بالاسر، از شرق به دارالسيادة رضوي و از جنوب به مسجد گوهرشاد محدود است. پيشازاين، مدرسه از سوي غرب به بازار قديمي و ازآنجا به صحن عتيق حرم رضوي راه داشت.
اين مدرسه از بناهاي شاهرخ تيموري (۸۰۷-۸۵۰ ق) در مشهد، واقع در مجموعه آستان قدس رضوي است كه باني آن پريزاد، نديمه گوهرشاد آغا، همسر شاهرخ بوده است. او اين مدرسه را همزمان با برپايي مسجد جامع گوهرشاد و از مازاد مصالح آن بنا نهاد.
پريزادخانم از نوادگان ربيع بن خَيثَم معروف به خواجه ربيع (متوفي ۶۱ يا ۶۳) و همسر ميرزا ميرك حسيني، متولي مزار خواجه ربيع بود.
پريزاد طبق وقف نامهاي مفصل كه نسخه اصل آن در اداره اوقاف خراسان موجود است، توليت اين مدرسه و موقوفات بسيار آن را كه براي مستمري ماهانه طلاب و ديگر هزينهها منظور داشته بود، به همسرش تفويض كرد.
نقشه اين بنا همانند ديگر مدرسههاي دوره تيموري، چهار ايواني است. طرح صحن آنكه گوشههاي يخ دارد، پيشازاين در خانقاه خواجه عبدالله انصاري در گازرگاه و مدرسه غياثيه در خر گرد اجراشده بود. در دو سوي ايوانها ۲۷ حجره در دوطبقه برگرد صحن قرارگرفتهاند كه راه ارتباطي آنها چهارراه پله در چهار كنج صحن است.
اين بنا يكبار در زمان شاه سليمان صفوي (۱۰۷۷-۱۱۰۵ ق) و بار ديگر در عصر حاضر بهطور گسترده مرمتشده است. درنتيجه اين مرمتها تنها نشانههاي اندكي از بناي دوره تيموري آن برجا مانده است.
در ۱۳۴۶ ش، اداره اوقاف به مرمت مدرسه پريزاد پرداخت، اما در ماجراي تخريب بازار و توسعه اطراف حرم در ۱۳۵۴ ش، اين مدرسه بهصورت ويرانهاي درآمد. در ۱۳۶۳ ش آستان قدس رضوي بازسازي آن را با همان شكل نخستين آغاز كرد و در ۱۳۶۸ ش به پايان برد.
عكسها از: سيد حسين ميرپور