شوک قیمت بنزین در عربستان
قیمت بنزین در عربستان به ۱۵۷۵ تومان رسید
بالاخره گمانیزنیها از افزایش نرخ بنزین در عربستان رنگ واقعیت گرفت و از روز گذشته، نرخ سوخت خودروها در این کشور رشد حداقل ۸۰ درصدی را تجربه کرد. بهطوریکه نرخ بنزین معمولی به ۱۵۷۵ تومان و بنزین سوپر به ۲۲۸۵ تومان رسید. بهنظر میرسد عربستان قصد دارد با شوکدرمانی اثر بهتعویق انداختن چندین ساله اصلاحات قیمتی را جبران کند.
به گزارش اقتصادنيوز ، بررسيها نشان ميدهد كه اختصاص يارانه به خصوص براي انرژي از سوي دولتهاي كشورهاي نفتخيز ابزار متداولي به شمار ميرود كه افزايش وابستگي به درآمدهاي نفتي را به دنبال داشته است. با اين حال به نظر ميرسد در سالهاي اخير به خصوص بعد از افت قيمتهاي جهاني نفت شاهد تغيير رويه در اين دسته از كشورها هستيم.
غالب كشورهاي نفتخيز به دنبال افت شديد قيمت نفت با كسري بودجه مواجه شدهاند، از اين رو با اصلاح قيمت سوخت سعي كردهاند كه يارانه كمتري پرداخت كنند تا علاوه بر كاهش كسري بودجه، وابستگي اقتصاد خود را به نفت كاهش دهند. اما در كنار اين كشورها، اقتصاد ونزوئلا را داريم كه با بنزين تقريبا رايگان سعي داشته همواره رضايت عمومي را جلب كند. اما اين سياست در كنار مجموعهاي از سياستهاي پوپوليستي موجب شده كه مردم ونزوئلا اين روزها نه تنها نتوانند از بنزين مجاني استفاده كنند، بلكه با قحطي بنزين نيز مواجه شوند.
شروع اصلاح قيمتها در عربستان
عربستان روز گذشته قيمت بنزين را به شدت افزايش داد. آنطور كه خبرگزاري رويترز اعلام كرده است، خبرگزاري دولتي اسپياي (آژانس خبري سعودي) روز گذشته خبر از افزايش نرخ بنزين در عربستان با ۳ هدف افزايش بهينهسازي مصرف، تنوع بخشي به درآمدهاي دولت و قطع وابستگي اين كشور به درآمدهاي نفتي داده است.
بر اين اساس، نرخ بنزين با اكتان ۹۱ از ۷۵/ ۰ريال سعودي با ۸۳ درصد افزايش به ۳۷/ ۱ ريال رسيد. بهاي بنزين سوپر يا همان اكتان ۹۵ اما با ۱۲۷ درصد رشد قيمت از ۹/ ۰ريال سعودي به ۰۴/ ۲ ريال رسيد. بر اساس نرخ برابري دلار به ريال سعودي، ميتوان گفت نرخ بنزين سوپر در حال حاضر در اين كشور ۴/ ۵۴ سنت و بنزين معمولي ۵/ ۳۷ سنت به فروش ميرسد. اگر بر اساس نرخ دلار آزاد قيمتها را به تومان برگردانيم، به نرخ ۱۵۷۵تومان براي هر ليتر بنزين معمولي و ۲۲۸۰ تومان براي هر ليتر بنزين سوپر ميرسيم. اين رشد قيمت در نرخ بنزين در حالي رخ داده كه پيش از اين برخي منابع آگاه افزايش قيمتها را ۸۰ درصد اعلام كرده بودند.
بر اساس يك طرح مالي بلندمدت كه ماه گذشته منتشر شد، عربستان قصد دارد تا سال ۲۰۲۳ يارانه پرداختي به انرژي را كاملا متوقف كند و از اين سال به بعد انواع سوخت بر اساس قيمتهاي جهاني و به شكل آزاد قيمتگذاري خواهد شد. اين هدفگذاري در حالي انجام شده كه قيمتهاي تعيين شده در حال حاضر نيز با قيمتهاي جهاني فاصله چنداني ندارد و دولت سعودي با وجود درآمد سرشاري كه از توليد روزانه ۱۰ ميليون بشكه نفت در روز به دست ميآورد، يارانه چنداني براي سوخت پرداخت نميكند. در واقع قيمت فوب خليج فارس بنزين اكتان ۹۱ ماه گذشته حدود ۴۳ سنت براي هر ليتر بود. از اين رو دولت سعودي براي هر ليتر بنزين معمولي تنها ۵/ ۵ سنت يارانه پرداخت ميكند. اين رقم در طول سال بسته به مسير قيمتهاي جهاني كه ممكن است از ۴۳ سنت بيشتر يا كمتر شوند، تغيير خواهد كرد.
دولت ايران نيز در بودجه سال آينده تبصرهاي كه به تبصره ۱۸ مشهور شده را گنجانده و بر اساس آن قصد دارد نرخ بنزين را به ۱۵۰۰ تومان برساند. اين اقدام دولت موافقان و مخالفاني دارد، برخي با بيان اينكه رفاه قشر كمدرآمد جامعه تحت تاثير قرار ميگيرد با افزايش قيمتها مخالفت كردهاند. در مقابل عدهاي بر اين باورند كه اگر ايران قصد دارد در مسير اصلاح اقتصادي قرار گيرد و وابستگي خود به نفت را كاهش دهد ناگزير به كاهش پرداخت يارانهها است.
در حال حاضر دولت ايران بعد از دولت چين، كشوري با جمعيت چندين برابري، بيشترين يارانه انرژي در جهان را پرداخت ميكند. علاوه بر هزينههاي مالي بسياري كه اين اقدام براي دولت داشته، بنزين ارزان به رشد افسار گسيخته مصرف در كشور نيز منجر شده است كه آلودگي اين روزهاي كلانشهرها نتيجه آن است. اين اما و اگرها در حالي ادامه دارد كه علاوه بر عربستان ديگر كشورهاي نفتخيز به كاهش يارانه انرژي در سالهاي اخير اقدام كردهاند.