پیاده روی اربعین همچنان در نوبت ثبت جهانی
مرکز پژوهشی کربلا وابسته به آستان مقدس حسینی در نشست مشترکی با وزارت فرهنگ، گردشگری و آثار عراق در پی ایجاد هماهنگی‌های لازم برای ثبت زیارت اربعین در لیست بین‌المللی آثار غیر مادی بشریت است، این در حالی است که پیشتر مقرر شد بود پیاده روی اربعین از سوی سازمان میراث فرهنگی ایران و عراق به عنوان میراث ناملموس ثبت جهانی شود.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، مركز پژوهشي كربلا وابسته به آستان مقدس حسيني نشست مشتركي را با وزارت فرهنگ و گردشگري و آثار عراق برگزار كرد تا هماهنگي‌هاي لازم را جهت ثبت زيارت اربعين در ليست بين‌المللي آثار غير مادي بشريت فراهم كند.
به گفته مدير مركز كربلا اين نشست براي بحث و تبادل نظر درباره پيش نويس نهايي است كه به زودي در سازمان جهاني يونسكو مورد بررسي قرار مي گيرد و در اين نشست لايحه مربوط به ثبت اين اثر تهيه شده است.
اين در حالي است كه پيشتر و در زمان رياست سلطاني‌فر، بر سازمان ميراث فرهنگي، مقرر شده بود پرونده ميراث ناملموس مراسم اربعين و مسير زيارتي در سطح ملي و جهاني به طور مشترك با كشور عراق، شامل تمامي راه‌ها و محورهاي زيارت در مسير خسروي، مهران، چذابه و شلمچه و استان‌هاي مرزي به همراه تمام آئين‌ها و مراسم مربوطه و تمام اتفاقات معنوي توسط سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري آماده و ثبت ملي و جهاني اين ميراث معنوي با هدف حفظ و حراست از اين ارزش‌هاي معنوي و انتقال آن به نسل‌هاي آينده به طور ويژه پيگيري و انجام شود، اما تا كنون شاهد بروز اتفاقي در اين زمينه نبوده‌ايم.
در اين راستا به سراغ فرهاد نظري، مديركل دفتر ثبت آثار حفظ و احياي ميراث معنوي و طبيعي سازمان ميراث فرهنگي رفتيم تا از اقدامات صورت گرفته در اين زمينه جويا شويم:
نظري با بيان اينكه ثبت جهاني پياده روي اربعين به عنوان يك ميراث ناملموس در دستور كار سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري است، گفت: ما هر سه سال، دو سهميه براي ثبت داريم و با كمبود سهميه مواجه هستيم و نمي‌توانيم در يك سال چند پرونده را براي ثبت به يونسكو ارسال كنيم.
وي تخمين زمان تقريبي براي ثبت جهاني پياده روي اربعين را نيز غيرممكن خواند و در پاسخ به اين پرسش كه چه موضوعاتي را در دست داريد كه براي ثبت از اولويت بيشتري برخوردار هستند، تصريح كرد: ميراث فرهنگي ناملموس تا زماني كه دولت‌ها و مسئولان قانوني تهيه پرونده‌هاي ثبتي اقدام به اين امر نكنند و آثار را به يونسكو ارسال نكنند نمي‌توان نسبت به بيان آن اقدام كرد.
نظري با اشاره به تأكيد يونسكو مبني بر اينكه دولت‌ها با يكديگر در اين زمينه همكاري داشته باشند، گفت: جمهوري اسلامي ايران نيز در ثبت پرونده‌هاي مشترك جزو كشورهاي موفق است و ما سه پرونده چند مليتي داريم كه مي‌توان به ثبت نوروز با ۱۲ كشور، كمانچه با جمهوري آذربايجان و فرهنگ پخت نان‌هاي نازك با پنج كشور اشاره كرد.
مديركل دفتر ثبت آثار حفظ و احياي ميراث معنوي و طبيعي سازمان ميراث فرهنگي در پاسخ به اين پرسش كه ثبت مراسم پياده روي اربعين نيز مقرر شده بود كه در همكاري با عراق به ثبت برسد، پس چرا عراق خود اقدام به ثبت مراسم زيارت اربعين به عنوان بخشي از اين مراسم كرده است، گفت: ما پيگير اين موضوع خواهيم بود اما چرايي عملكرد آنان را ما نمي‌توانيم پاسخ دهيم.
يادآور مي‌شود، اربعين به‌عنوان بزرگ‌ترين تجمع مسلمانان در كربلاي معلي و يكي از مكان‌هاي زيارتي مهم جهان، به لحاظ معنوي، مسيرهاي زيارتي و پياده‌روي، سابقه طولاني و آئين و مراسم ويژه، اهميت و ارزش ويژه و بي‌بديلي پيدا كرده است و شايسته است تلاش‌هاي بيشتري براي ثبت جهاني آن صورت گيرد، چرا كه كمبود سهميه در شرايطي كه پخت نان‌هاي نازك هر چند هم كه به لحاظ فرهنگي ارزشمند است، به ثبت مي‌رسد و اولويت بندي در اين ميان لحاظ نمي‌شود توجيه مناسبي نيست.
منبع: ايكنا