بازدید از جهان عجایب در حرم رضوی

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، مشهدالرضا با جاذبه‌هاي گردشگري و تفريحي خود سالانه ميزبان 25‌ ميليون زائر داخلي و دو ميليون زائر خارجي است كه در ايام عيد نوروز و تعطيلات اين ميزان از سفر به اوج خود مي‌رسد و مسافران مشهد در كنار زيارت بارگاه علي بن موسي الرضا(ع) از جاذبه‌هاي تفريحي و سياحتي مشهد همچون، طرقبه، شانديز، آرامگاه نادري‌، موزه ها و مجموعه‌هاي آبي نيز بهره‌مند مي‌شوند.
تفرجگاه‌ها و مكان‌هاي ديدني در اين شهر به اندازه‌اي زياد است كه معرفي همه آن‌ها مثنوي هفتاد مني است كه از مجال اين گزارش خارج است اما آنچه كه هر زائري به سهولت و آساني مي‌تواند به آن دست پيدا كند موزه‌هاي آستان قدس‌رضوي است كه بي‌اغراق يكي از بزرگترين موزه‌هاي ايران با مجموعه‌هاي بي‌نظير و خارق‌العاده‌اي است كه مي‌تواند براي هر بيننده‌اي جالب توجه باشد.
صحن كوثر؛ موزه مركزي، قرآن، نفايس و فرش
موزه‌هاي آستان قدس جاي دوري نيست، بعد از فراغت از زيارت امام هشتم تنها كافي است وارد صحن كوثر حرم مطهر شويد تا تابلوهاي موزه‌ها را كه از دور خودنمايي مي‌كند شما را به محل برساند، موزه‌هاي آستان قدس در چهار ساختمان، موزه قرآن و نفايس، موزه مركزي، موزه تخصصي فرش و موزه مردم شناسي كه داراي 16‌گنجينه شامل،گنجينه قرآن، فرش و منسوجات، نجوم، ساعت، گنجينه سلاح، گنجينه تمبر، سكه، اسكناس و مسكوكات، گنجينه مدال، تاريخ مشهد، نقاشي، گنجينه صدف و حلزون و آبزيان، گنجينه ظروف، گنجينه اشياء سنگي و سفال، هداياي مقام معظم رهبري، موزه ملي ملك و موزه مردم‌شناسي است همه روزه در معرض ديد علاقه مندان قرار مي‌گيرد.
استقبال به سبك خوارزمشاهيان در لحظه ورود به موزه، اولين شيء كه نظر علاقمندان را جلب مي‌كند ظرفي بزرگ تراشيده شده از سنگ است كه به دليل آنكه در زمان فرمانروايي سلطان جلال‌الدين محمد خوارزمشاه ساخته شده است به آن سنگاب خوارزمشاهي مي‌گويند، از اين سنگاب براي آشاميدن و وضو گرفتن در مكان‌هاي عمومي همچون مساجد، تكيه ها و بازارها استفاده مي‌شده است. اين سنگاب قبل از انتقال به موزه در سقاخانه جلوي حجره فراش باشي در مدخل حرم مطهر امام رضا(ع) قرار داشت و با كتيبه‌هايي با مضمون آيات قرآن كريم، ادعيه و احاديث منقش شده است، همچنين روي لبه ظرف براي قرار دادن ظرف‌هاي آب خوري 16‌نيم دايره تراشيده شده است و روي بدنه سنگاب در ارتفاع‌هاي مختلف سوراخ‌هايي براي برداشتن آب و در كف آن سوراخي براي تخليه آب در نظر گرفته شده است. يك موزه و يك زيارت ديگر
جلوتر كه مي‌روي در طبقه همكف گنجينه تاريخ حرم مطهر رضوي قرار دارد كه در اين بخش درب‌هاي قديمي حرم، سه محراب فيروزه‌اي، قفل‌ها، شمعدان‌هاي قديمي و كتيبه‌هاي طلا كاري حرم مطهر با خط استاد عليرضا عباسي، خوشنويس دوران صفوي نگهداري مي‌شود كه از بارزترين اشياء اين گنجينه اولين سنگ قبر منسوب به امام رضا(ع) كه سنگ سفيد رنگي است و با ظرافت تراشيده شده مي‌باشد.
غرق تماشاي آينه‌هاي دوران قاجار هستي كه صداي راهنماي زائراني كه براي زيارت بارگاه غريب‌الغربا و پركردن ظرف وجودي خود از مهرباني امام هشتم آمده‌اند تو را به سمت آن‌ها مي‌كشاند. راهنماي زائران كه استاد تاريخ دانشگاه تهران است در ميانه موزه در كنار ضريح سوم حرم مطهر ايستاده بود و عاشقان امام رضا(ع) گرد او حلقه زده‌اند او درباره ضريح هاي حرم مطهر از زمان شهادت حضرت تا زمان حال مي‌گويد:« مرقد امام رضا(ع) داراي پنج ضريح بوده كه ضريح اول در زمان خوارزم‌شاهيان و يا در زمان شهادت امام رضا(ع) ساخته شده كه يك صندوق چوبي بوده است اما متاسفانه اين صندوق مفقود شده و ضريح دوم معروف به نگين‌نشان را شاهرخ‌شاه تيموري ساخت و نيت كرد كه هيچگاه از روي مرقد امام رضا(ع) برداشته نشود كه به نيت باني آن عمل شده است و همچنان بر روي مرقد حضرت كه در سرداب است قرار دارد.
اين راهنما در بخشي ديگر از سخنانش ادامه مي‌دهد:« ضريحي كه در كنار آن قرار داريم، ضريح سوم حرم مطهر است كه به ضريح فولادي معروف است و در دوره قاجار ساخته شده است و ضريح چهارم معروف به شير و شكر كه كمي آن طرف تر قرار دارد در زمان پهلوي ساخته شد ضريحي كه پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها با آن خاطره دارند و پاي آن اشك ريخته‌اند اما ضريح فعلي كه توسط استاد فرشچيان طراحي شده است پنجمين ضريح معروف به سيمين و زرين است.»
از سكه اولين پادشاه زن ايران تا سكه ولايت عهدي امام رضا(ع)
طبق راهنماي طبقات موزه، گنجينه سكه و اسكناس و تمبر در بخش زير‌زمين موزه قرار دارد كه ابتدا به گنجينه سكه كه بيش از 2600‌سكه از دوران سلوكي، ساساني، خلفاي اموي، آل‌بويه ، خلفاي عباسي، سلجوقي و صفوي و مدال‌هاي از پهلوانان و نام‌آوران اين سرزمين كه براي ابراز ارادت به امام هشتم شيعيان اهدا شده است مي‌رسيد. در اين مجموعه نفيس سكه‌اي از اولين پادشاه زن ايران، پوراندخت نيز وجود دارد كه تو را با تاريخ اين سرزمين بيشتر آشنا مي‌كند. اما بي شك از منحصر به فرد‌ترين آثار موجود در موزه آستان قدس رضوي وجود دو عدد سكه نقره مربوط به ولايت عهدي امام رضا(ع) است كه پس از آنكه آن حضرت مجبور به پذيرش ولايت عهدي مامون شد اين سكه ها ضرب شدند.
800 هزار قطعه تمبر در يك موزه
بعد از آنكه برق سكه‌ها از نظرت رنگ باخت به سراغ گنجينه اسكناس و تمبر مي‌روي تا با آداب و رسوم كشورها و سير تكاملي ارتباطات آشنا شوي گنجينه‌اي كه بيش از 800‌هزار قطعه انواع تمبر و اقلام پستي، 23‌هزار برگ اسكناس دارد اما آنچه كه اين گنجينه را در جايگاه ويژه اي قرار مي‌دهد به گفته خانم جواني كه در گوشه‌اي از اين موزه علاوه بر كار تحقيقاتي خود مراقبت از اين گنجينه را نيز برعهده داشت به دليل هدايايي است كه به آستان قدس ثامن الائمه(ع) تقديم شده است.
او مي‌گويد: موزه هميشه بازديدكنندگان زيادي دارد اما در ايام نوروز به اوج خود مي‌رسد كه كار مراقبت را بسيار دشوار مي‌كند و در طول سال نيز گروه‌هاي از مدارس به موزه مراجعه مي‌كنند.
شيطان دريا در گنجينه آبزيان
از پله‌هاي مجموعه كه بالا مي‌روي در طبقه اول گنجينه هنرهاي تجسمي و گنجينه آبزيان جلوه‌اي از قدرت پروردگار و هنرمندي مخلوق او انسان را به نمايش مي‌گذارد در گنجينه نقاشي آثاري در سبك‌هاي مختلف كه از هنرمندان به نام و برجسته ايراني و اروپايي است رخ مي‌نمايد.
گنجينه آبزيان ديگر گنجينه اين موزه است كه شگفت‌انگيزترين موجودات دريايي در آن گردآوري شده است و شگفت‌انگيز‌ترين موجود آبزي كه توجه بيشتر بازديدكنندگان را به خود جلب مي‌كند ماهي شيطان دريا است كه به صورت موميايي در اين مجموعه نگهداري مي‌شود، اين موجود خارق‌العاده بيشتر در مناطق اقيانوس‌هاي آرام، هند و درياهاي جنوبي زيست مي‌كند.
در طبقه دوم ساختمان موزه مركزي گنجينه نجوم، ساعت، سلاح و ظروف قديمي موجود است در گنجينه سلاح از انواع شمشيرهاي جواهر نشان و لباس‌هاي رزم تا تپانچه‌هاي قديمي تو را با ابزارهايي كه زماني براي دفاع از شهرها و يا رسيدن به فتوحات ديگر كشورها بود آشنا مي‌كند.
تار و پودهايي از عشق
مجموعه گنجينه‌هاي موزه مركزي كه تمام مي‌شود به گنجينه فرش كه در طبقه پايين موزه فرش قرار دارد مي‌روي تا به تماشاي اين هنر اصيل ايراني بنشيني و روح خود را با تار و پودهايي كه از جنس هنر و عشق است گره بزنيد، در اين گنجينه بي‌نظير مجموعا 659‌تخته فرش از نفيس‌ترين شاهكارهاي هنري در معرض نمايش قرار گرفته كه مربوط به دوره‌هاي خاص و فرهنگ‌هاي متفاوت است از فرش‌هاي نفيس اين گنجينه مي‌توان به قالي عصر صفوي با قدمت ۵۰۰ ساله و قالي هفت شهر عشق اشاره كرد.
فرش هفت شهر عشق كه از جمله زيباترين فرش‌هاي اين مجموعه است مزين به تصوير اماكن مذهبي هفت شهر مكه، مدينه، كربلا، نجف، مشهد، كاظمين و سامرا و همچنين تصاويري از بناها و اماكن مذهبي ديگر همچون مسجد امام اصفهان و مقبره شعرايي چون سعدي، حافظ و فردوسي است و در گرداگرد اين هفت تصوير، فرشتگان با نگاره‌هاي برگ مانند مشاهده مي‌شوند كه گويي در حال عبادت و راز و نياز با اين اماكن هستند اين قالي توسط استاد محمود فرشچيان طراحي و توسط حاج مهدي صفدرزاده حقيقي بافته و اهدا شده است.
قرآن‌هايي منسوب به دست خط ائمه اطهار(ع)
گنجينه قرآن و نفايس مقصد بعدي است، كه ساختماني جدا از موزه مركزي دارد در اين گنجينه صفحاتي از قرآن‌هايي نفيس منسوب به دستخط حضرت علي(ع)، امام حسن(ع)، امام حسين(ع)، امام سجاد(ع) و امام رضا(ع) مجموعه‌اي كم نظير و روحاني براي بازديد كنندگان فراهم كرده است.
گنجينه هداياي مقام معظم رهبري نيز از ديگر گنجينه‌هاي موزه آستان قدس‌رضوي است كه شامل اشياء و هدايايي است كه توسط علاقه‌مندان به جمهوري اسلامي و سران كشورهاي خارجي و شخصيت‌هاي برجسته به رهبر مقام معظم رهبري اهدا شده است و ايشان نيز اين اشياء را در اختيار موزه آستان قدس رضوي قرار داده‌اند كه در طبقه همكف موزه قرآن و نفايس نگهداري مي‌شود.
شما هم دعوتيد
حالا اگر زائر هستيد و وقت زيادي براي گشتن در مشهد نداريد، از شما دعوت مي‌كنيم كه پس از زيارت امام رئوف، به موزه‌هاي آستان قدس در صحن كوثر مراجعه كنيد و چند قدمي هم در دل تاريخ بزنيد. البته اين فرصت خوبي است تا مجاوران هم با استفاده از تعطيلات نوروزي حداقل يك بار از اين جهان عجايب در كنارشان ديدن كنند.