اساتید دانشگاهی بیان کردند؛
تاثیر بازسازی اعتاب مقدسه بر احیای معماری اسلامی
کارشناسان و اساتید دانشگاهی حاضر در نشست «هنر و معماری اسلامی در عتبات عالیات در دوران معاصر» توسعه اعتاب مقدسه را از لحاظ معماری اسلامی، ممتاز و بیسابقه ارزیابی کردند.
به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج به نقل از روابط عمومي ستاد بازسازي عتبات عاليات، نشست خبري همايش «معماري و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر»، يكشنبه، دوم ارديبهشت ماه با حضور محمدمهدي تهرانچي، معاون علمي آستان قدس رضوي و رئيس عالي اين همايش، حسن بلخاري، دبير علمي بخش هنر و آرايههاي معماري همايش، و اكبر زرگر دبير، علمي بخش معماري و شهرسازي همايش در «موزه ملي ملك» تهران برگزار شد.
در ابتداي اين نشست حسن بلخاري، دبير علمي بخش هنر و آرايههاي معماري گفت: ما در حوزه معماري اسلامي انديشمندان برجستهاي داشتيم كه همت و دانش خود را وقف اين هنر كردهاند، شيخ بهايي و قوامالدين شيرازي از اين انديشمندان هستند؛ قوامالدين شيرازي معمار برجسته دوره تيموري است كه معماري مسجد گوهرشاد از آثار اوست اما امروز معماري اسلامي را با نام شيخ بهايي ميشناسند به دليل اينكه قوامالدين شيرازي صرفاً معمار بود و هيچ متن مكتوبي از خود به جاي نگذاشت و معماري بيش از آنكه يك جايگاه صرف باشد مجموعهاي از مفاهيم و مباني است يعني ابتدائاً داراي مباني است كه اين مباني توسط معماران در قالب فرم پيادهسازي ميشود.
بلخاري با بيان اينكه معماري اعتاب مقدسه در طول تاريخ ايران سير پرتحولي را پشت سر گذاشته است، يادآور شد: معماري اسلامي بدون تكيه بر عناصر شيعي در هيچكجاي جهان شناخته شده نيست؛ گسترش و توسعه اعتاب مقدسه در سالهاي پس از انقلاب با كل عمر معماري اسلامي در تاريخ اسلام برابري ميكند كه اين امر دلايلي همچون افزايش تعداد زوار و پيشرفت تكنيكهاي معماري دارد.
عضو هيئت علمي دانشگاه تهران عنوان كرد: بنابراين لزوم بررسي دستاوردهاي معماري اسلامي طي سالهاي پس از انقلاب بيش از پيش احساس ميشود، محورهاي همايش ما به اين شرح است: اول «تبيين» يعني ما به دنبال شناخت كاملي از دستاوردهاي معماري اسلامي طي چهار دهه اخير هستيم؛ دوم «تحليل» يعني با نگاهي نقادانه و آسيبشناسانه به بررسي نقاط ضعف و قوت اين حوزه ميپردازم؛ سوم «ترويج» يعني يافتههاي ما در كشورهاي شيعي به ويژه عراق ترويج خواهند شد.
در ادامه اكبر زرگر، دبير علمي بخش معماري و شهرسازي اين همايش گفت: آنچه امروز در حرم رضوي شاهد هستيم مشابه كربلاست اما با اين تفاوت كه تحولات حرم رضوي به تدريج شكل گرفت اما در كربلا به يكباره شاهد افزايش چشمگير تعداد زائران به ويژه در اربعين هستيم، مطالعات تاريخي نشان ميدهد كه توسعه اماكن مقدسه يك فرآيند تدريجي است كه ساليان بسياري به طول ميانجامد اما طي دهههاي اخير اين توسعه با سرعت اتفاق افتاد.
وي با اشاره به افزايش نجومي تعداد زوار كربلا طي سالهاي اخير افزود: ما در ايام اربعين شاهد حضور جمعيت ميليوني در كربلا هستيم كه البته حرم، ظرفيت اين جمعيت را ندارد و اين پديده تبعاتي را به همراه دارد، محيط صحن حرم امام رضا (ع) كه روباز است در سرما و گرما مشكلاتي را براي زوار ايجاد ميكند؛ در كربلا صحن حرم را سرپوشيده كردند كه البته اين اقدام هم اصولي نبود و مشكلاتي را ايجاد كرد، همچنين مديريت بحران بايد در اعتاب مقدسه لحاظ شود.
در ادامه اين نشست، محمدمهدي طهرانچي رئيس عالي همايش «معماري و هنر اعتاب مقدسه در دوران معاصر» با بيان اينكه پس از انقلاب اسلامي، داراي سبك مستقلي در معماري اسلامي بودهايم: سبك و روشي كه در اين دوره به كار گرفته شد از يك سو سنتها را حفظ كرد و از سوي ديگر امكانات مدرن را به كار گرفت، تركيب هنر و ابزار مدرن موجب ايجاد سبك جديدي شد كه ما در اين همايش قصد بررسي اين سبك را داريم.
معاون علمي آستان قدس رضوي تاكيد كرد: آستان قدس رضوي همواره پيشگام معماري اسلامي در جهان اسلام بوده؛ حرم امام رضا (ع) سالانه پذيراي ۲۸ ميليون زائر است و طي سالهاي پس از انقلاب توسعه گستردهاي داشته؛ همانطور كه آستان قدس رضوي در توسعه اعتاب بينظير عمل كرده لازم است كه امروز در بررسي اين دستاوردها نيز پيشگام باشد.