؛ چه سندی وجود دارد که آیه تطهیر شامل نُه معصوم دیگر (علیهم السلام) باشد؟
اهل سنت عنوان می‌کنند: به فرض که بپذیریم آیه تطهیر در شان پنج تن نازل شده است؛ چه سندی وجود دارد که نُه معصوم دیگر نیز جزو همین اهل بیت(علیهم السلام) باشند؟ آنها همچنین عنوان می‌کنند: این آیه معنا و تمایز ویژه‌ای را نشان نمی‌دهد؛ زیرا
اهل سنت عنوان ميكنند: به فرض كه بپذيريم آيه تطهير در شان پنج تن نازل شده است؛ چه سندي وجود دارد كه نُه معصوم ديگر نيز جزو همين اهل بيت(عليهم السلام) باشند؟ آنها همچنين عنوان ميكنند: اين آيه معنا و تمايز ويژهاي را نشان نميدهد؛ زيرا حضرت محمد(صلي الله عليه و آله) درباره سلمان نيز فرمودند: «سلمان منا اهل البيت» پس بايد براي سلمان نيز به طور تكويني عصمت قائل شويم.
× پاسخ
پاسخ به بخش اول سؤال: چگونه آيه مباركه تطهير بقيه ائمه(عليهم السلام) را در برميگيرد؟
1. براساس آيه تطهير و روايتهاي تفسيرگر آن، اهل بيت پيامبر(صلي الله عليه و آله) در هنگام نزول آيه پنج نفر بودند و همسران پيامبر(صلي الله عليه و آله) خارج از اين حكم و امتياز هستند. در نتيجه اين پنج نفر معصوم و مصون از خطا و اشتباه هستند و سخنشان حجت است. پس اگر آنها افراد ديگري را مشمول حكم و امتيازات اهل بيت(عليهم السلام) بدانند، بايد پذيرفت.
بنابراين حصر در آيه، اضافي است نه حقيقي. حصر اضافي عدهاي خاص را در برميگيرد و حصر مطلق نيست. در آيه تطهير، حصر، همسران و ديگران را دربرميگيرد؛ يعني فقط اين پنج تن، نه همسرانشان مشمول آيه تطهيرند و اين منافات ندارد با اينكه افرادي مانند همين پنجتن، مشمول آيه تطهير باشند؛ همانگونه كه پيامبر(صلي الله عليه و آله)، كلمه اهل بيت را در حديث ثقلين، بهطور عموم بهكار برده است.
2. در زمان نزول آيه، از چهارده معصوم، فقط پنج تن آفريده شده بودند. پيامبر(صلي الله عليه و آله) كسا را روي خود و آنان انداخته بود كه آيه نازل شد.[1] بنابراين، آيه خطاب به آنان بود؛ اگرچه با ديگر اهل بيت منافاتي ندارد و ميتواند افرادي مانند آنان را نيز دربربگيرد؛ به ويژه آنكه حكم در آيه بر عنوان اهل بيت آمده است.
3. شيعه و سني روايتهاي فراواني را از پيامبر(صلي الله عليه و آله) نقل كردهاند كه حضرت فرموده: «امامان پس از من، دوازده نفرند». از آنجا كه امام بايد معصوم باشد، ديگر امامان نيز بايد معصوم باشند.[2]
4. براي اثبات عصمت ديگر امامان، اثبات عصمت يكي از آنان كافي است؛ زيرا به يقين، هريك از امامان، امام پس از خود را برگزيده و او را امام معصوم پس از خود معرفي كرده است.
از جمله روايتهايي كه عصمت ديگر امامان معصوم(عليهم السلام) را ثابت ميكند، حديث شريف معروف به لوح فاطمه3 است كه در آن، اسامي مبارك همه امامان(عليهم السلام) آمده و اين روايت، هم در منابع شيعه و هم در منابع اهل سنت بيان شده است.[3]
اينكه پيامبر(صلي الله عليه و آله) فرمود: «سلمان منّا أهل البيت»، به اين معناست كه سلمان بر سيره اهل بيت(عليهم السلام) است.[4]
اهل بودن ميتواند معيارهاي متفاوتي داشته باشد كه يكي از آنها، معيار قرار دادن اعتقاد و پاكي و طهارت است. با توجه به همين معيارها اگرچه فرزند نوح، به ظاهر از خانواده اوست و رابطه پدر و فرزندي ميان آنها برقرار است، خداي متعال وي را از اهل نوح نميداند و ميفرمايد: (قالَ يا نُوحُ إِنَّهُ لَيسَ مِنْ أَهْلِكَ إِنَّهُ عَمَلٌ غَيرُ صالِحٍ)[5]؛ «فرمود: اي نوح! او از اهل تو نيست. او عمل غير صالحي است [فرد ناشايستهاي است]».
بنابراين جمله معروف پيامبر(صلي الله عليه و آله) درباره سلمان، بيانگر شرافت و كرامت سلمان است كه او را در كنار رسول خدا(صلي الله عليه و آله) قرار ميدهد. و رابطه خويشاوندي و مانند آن را براي سلمان ايجاد نميكند و اين گونه نيست كه وي جزو معصومين(عليهم السلام) و اهل بيت(عليهم السلام) به معناي خاص باشد كه در آيه مباركه تطهير بيان شده است.