چرا ما لعن میکنیم؟
یکی از انتقادهای وارده وهابیت بر شیعه این است که شیعه، اصحاب بزرگ رسول خدا(صلی الله علیه و آله) را لعن می‌کند. بنابراین برای زائر شیعی این پرسش مطرح می‌شود که چرا شیعه دیگران را لعن می‌کند. × پاسخ لعن در لغت به معنای طرد
يكي از انتقادهاي وارده وهابيت بر شيعه اين است كه شيعه، اصحاب بزرگ
رسول خدا(صلي الله عليه و آله) را لعن ميكند. بنابراين براي زائر شيعي اين پرسش مطرح ميشود كه چرا شيعه ديگران را لعن ميكند.
رسول خدا(صلي الله عليه و آله) را لعن ميكند. بنابراين براي زائر شيعي اين پرسش مطرح ميشود كه چرا شيعه ديگران را لعن ميكند.
× پاسخ
لعن در لغت به معناي طرد و دور كردن از روي خشم است.[1] در اصطلاح، اگر از ناحيه خداوند متعال باشد[2]، به معناي دور كردن كسي از رحمت خويش در دنيا، و در آخرت گرفتار كردن به عذاب و عقوبت است و اگر از ناحيه بندگان باشد، به معناي نفرين و دعا به ضرر و بر ضد ديگران است. نفرين، به معناي دعاي بد براي مرگ، ناكامي و بدبختي كسي يا چيزي است.[3] به معناي لعن، لعنت، ذم، تقبيح و نكوهش نيز آمده است. به عبارت ديگر، دعا بر دو نوع است: مثبت كه همان دعاي معروف و شناخته شده است و منفي كه همان نفرين است.
ماده لعن در قرآن، در 41 مورد به كار رفته و در بسياري از موارد به خداوند نسبت داده شده است:
(إِنَّ الَّذِينَ يكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَينَاتِ وَالْهُدَى مِنْ بَعْدِ مَا بَينَّاهُ لِلنَّاسِ فِي الْكِتَابِ أُولَئِكَ يلْعَنُهُمُ اللَّهُ)[4]
كساني كه نشانههاي روشن و رهنمودي را كه فرستاديم، پس از آنكه براي مردم در كتاب توضيح دادهايم، نهفته ميدارند، آنان را خدا لعنت كرده است».
مفسران نقل ميكنند كه پيامبر گرامي(صلي الله عليه و آله) در عالم رؤيا ديد كه بني اميه بر روي منبر ايشان قرار گرفتهاند. از اين موضوع سخت غمگين شد و اين آيه نازل شد:
(وَ ما جَعَلْنَا الرُّؤْيا الَّتِي أَرَيناكَ إِلَّا فِتْنَةً لِلنَّاسِ وَ الشَّجَرَةَ الْمَلْعُونَةَ فِي الْقُرْآنِ)[5]
ما آن رؤيايي را كه به تو نشان داديم، فقط براي آزمايش مردم بود و همچنين درخت نفرين شده را كه در قرآن ذكر كردهايم.[6]
اين آيات نشانه آن است كه لعن افراد بدكار و بدكردار، عملي پسنديده و در حقيقت، نوعي ابراز انزجار از اوست. البته اگر فردي انساني را لعن كند، در عين اظهار انزجار، او را به نوعي، نفرين كرده است.[7]
پيامبر(صلي الله عليه و آله) گروههايي را به صورت كلي لعن كرده است مانند: دزد؛ جواني كه خود را به شكل زن درآورد؛ كسي كه حيواني را به غير نام خدا ذبح كند؛ كسي كه والدين خود را دشنام دهد يا كسي كه رشوه بگيرد....[8] گاهي نيز آن حضرت، افراد مشخص و معيني را لعن كرده است: «أَمَرَني رَبّي أَنْ أَلْعَن قُرَيشاً مَرَّتين وَ أَمَرَني رَبّي أَنْ أُصلّي عَلَيهِمْ فَصَلَّيتُ عَلَيهِمْ مَرّتين»؛ «خدايم به من دستور داد قريش را دو بار لعن كنم، همچنان كه به من دستور داد، دو بار در حق آنان دعا كنم».[9]
شعبي گويد: «عبدالله بن زبير درحاليكه بر كعبه تكيه زده بود، گفت: سوگند به صاحب اين خانه، پيامبر(صلي الله عليه و آله) فلاني و آنكه را از صلب او درآيد، لعن كرده است».[10] درباره اينكه آن شخص كيست، در حديث مستدرك آمده است: «لَعَنَ رَسُولُ الله الحَكَمَ وَوَلَدَهُ»؛ «پيامبر(صلي الله عليه و آله) حكم بن عاص و فرزندان او را لعن كرد».[11]
براساس آنچه گفته شد، درمييابيم كه خداي حكيم و رسول داناي او، از اظهار انزجار از گروهها يا افراد خودداري نكردهاند. بنابراين اگر شيعيان عدهاي از ستمگران و جباران تاريخ را لعن ميكنند، ريشهاي قرآني و روايي دارد و لعن همانگونه كه بيان شد، غير از سب و ناسزا گفتن است.
[1]. المفردات في غريب القرآن، حسين بن محمد راغب اصفهانى، ص۷۴۱.
[2]. احزاب: ۵۷؛ آل عمران: ۸۷؛ هود: 18.
[3]. المفردات في غريب القرآن، ص741.
[4]. بقره: 159.
[5]. اسراء: 60.
[6]. الدرّ المنثور، ج4، ص191.
[7]. لسان العرب، ج13, صص387 و 388؛ النهاية، ج4، ص255، ماده لعن.
[8]. فهارس مسند احمد، ج2، صص56- 58.
[9]. مسند احمد، ج4، ص387.
[10]. همان، ص5.
[11]. مستدرك حاكم، ج4، ص481.