صلوات بر پیامبر(صلی الله علیه و آله) چگونه باید باشد؟
خداوند در قرآن، مردم را به صلوات فرستادن بر خاتم انبیا(صلی الله علیه و آله) امر می‌کند. تقدیم درود بر پیشگاه مقدس خاتم رسولان(صلی الله علیه و آله)، فرمان خداوند در قرآن کریم است؛ چنان که خطاب به مؤمنان می‌فرماید: (إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِکَتَه
خداوند در قرآن، مردم را به صلوات فرستادن بر خاتم انبيا(صلي الله عليه و آله) امر مي‌كند. تقديم درود بر پيشگاه مقدس خاتم رسولان(صلي الله عليه و آله)، فرمان خداوند در قرآن كريم است؛ چنان كه خطاب به مؤمنان مي‌فرمايد:
(إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً)[1]
خداوند و فرشتگانش بر پيامبر درود مي‌فرستند. [پس] اي كساني كه ايمان آورده ايد! بر او درود فرستيد و به فرمانش به خوبي گردن نهيد.
در روايتي آمده است: «پيامبر(صلي الله عليه و آله) در حالي كه شادمان بود، فرمود: «جبرئيل نزدم آمد و گفت: «اي محمد! هر كس بر تو يك بار درود فرستد، خداوند براي او ده حسنه مي‌نويسد و ده گناه او را محو مي‌كند و ده درجه بر درجات او مي‌افزايد».[2]
امام صادق(عليه السلام) به نقل از رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمود:«بر من درود فراوان بفرستيد؛ زيرا درود بر من نوري است در قبر و نوري است بر صراط و نوري است در بهشت».[3]
چگونگي صلوات فرستادن نيز در روايت‌ها آمده است. صحابه از رسول خدا(صلي الله عليه و آله) پرسيدند:
اي پيامبر خدا! چگونه بر تو درود فرستيم؟» آن حضرت فرمود: «بگوييد: «اللهم صل على محمَّد و علي آل محمّدٍ كما صلَّيت على ابراهيم و على آل ابراهيم انَّك حميد مجيد اللهم و بارك على محمّدٍ و على آل محمَّدٍ كما باركت على ابراهيم و على آل ابراهيم انَّك حميد مجيد».[4]
زيد بن خارجه ميگويد:
از پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) پرسيدم: «چگونه در پيشگاه خدا طلب حاجت كنم»؟ رسول خدا(صلي الله عليه و آله) پاسخ داد: «بر من صلوات فرستيد و در دعا كوشا باشيد» و افزود: «اين چنين بگوييد: اللهم صل على محمد و آل محمد».[5] پيامبر اكرم(صلي الله عليه و آله) در اين روايت، چگونگي صلوات كامل را بيان كرد.
همچنين نقل شده است:
آن‌گاه كه آيه شريفه (إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلِيماً)[6] نازل شد، مسلمانان پرسيدند: «چگونه درود فرستيم»؟ پيامبر(صلي الله عليه و آله) فرمودند: «بر من صلوات ناقص نفرستيد». گفتند: «صلوات ناقص چيست؟» حضرت فرمود: «اينكه بگوييد: اللهم صل على محمد و ساكت شويد، بلكه بايد بگوييد: اللهم صل على محمد و آل محمد».[7]
مفسران اهل سنت در ذيل آيه {إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ...}، ده‌ها روايت نقل كرده‌اند كه به هنگام درود بر پيامبر(صلي الله عليه و آله) بايد بر آل آن حضرت(صلي الله عليه و آله) نيز درود فرستاده شود و در منابع فريقين آمده است: دعا به آسمان بالا نمي‌رود؛ مگر زماني كه بر محمد و آل محمد(صلي الله عليه و آله) درود فرستاده شود.[8]
در منابع شيعه نيز تأكيد شده است هنگام درود فرستادن بر پيامبر(صلي الله عليه و آله)، بر آل او نيز درود فرستيد.
امام باقر(عليه السلام) از پدرانش روايت مي‌كند كه رسول خدا(صلي الله عليه و آله) فرمود:
من صلى عليّ و لم يصلّ على آلي لم يجد ريح الجنّه و انّ ريحها لتوجد من مسيرة خمس مأة عام.[9]
هر كس بر من درود فرستد و بر آل من درود نفرستد، بوي بهشت را استشمام نمي‌كند و همانا بوي بهشت، با فاصله پانصد سال قابل استشمام است.
بنابراين اين قدرداني و سپاس‌گزاري از رسول خدا(صلي الله عليه و آله) و پيروي از آن حضرت، درود بسيار فرستادن بر ايشان و اهل بيت آن حضرت(عليهم السلام) است.
[1]. احزاب: 56.
[2]. «عن سهل بن سعد قال: قدم رسول الله [صلى الله عليه و آله و سلم] فاذا هو بابي طلحه فقام اليه فتلقاه فقال: بابي انت و امي يا رسول الله اني لارى السرور في وجهك قال: اتاني جبرئيل آنفاً فقال: يا محمد، من صلى عليك مرة كتب الله له بها عشر حسنات و محى عنه عشر سيئات و رفع له بها عشر درجات»: (المخلصيات، ج3، ص20)
[3]. بحار الانوار، ج94، ص70.
[4]. تفسير در المنثور، ج5، ص217؛ كنزالعمال، ج2، ص176.
[5]. سنن نسائي، ج3، ص49.
[6]. احزاب: 56.
[7]. صحيح بخاري، كتاب التفسير باب قوله تعالي {إِنَّ اللَّهَ وَ مَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ}، ج6، ص27.
[8]. صحيح ترمذي، ج1، ص301 و ج5، ص38؛ تفسير الامام الشافعي، ج3, ص1216؛ سنن النسائي، ج3، صص45 ـ 49؛ سنن ابن ماجه، ج1، ص292.
[9]. بحارالانوار، ج94، ص56.