برخی ادعا می‌کنند محل دفن امام حسین(علیه السلام)، نامشخص است؟

برخي ادعا مي‌كنند محل دفن امام حسين(عليه السلام)، نامشخص است. با اين حال چگونه ممكن است جابر، در اربعين، امام حسين(عليه السلام) را زيارت كرده باشد؟

پاسخ

درباره محل دفن پيكر امام حسين(عليه السلام)، تقريباً هيچ اختلافي وجود ندارد. از همان روزهاي اول حادثه جانسوز، براي خود اهل بيت: و افرادي ديگر از بني‌اسد، كه در دفن شهداي كربلا آمده بودند، قبر امام حسين(عليه السلام)، ياران و اهلبيتش مشخص بود. شيخ مفيد مي‌نويسد:

گروهي از بني‌اسد، كه در غاضريه بودند، نزد اجساد مطهر امام حسين(عليه السلام) و يارانش آمده، بر آنان نماز گزارده، آنان را دفن كردند. بدين ترتيب كه حسين(عليه السلام) در همين جايي است كه اكنون، قبر شريف اوست و فرزندش علي‌اصغر، كنار پاي حضرت است. براي شهيدان (از خاندان و ياران آن بزرگوار كه اطرافش به زمين افتاده بودند) گودالي در پايين پاي حسين(عليه السلام) كنده، همگي را
گرد آورده، در آنجا دفن كردند. عباس بن علي(عليه السلام) را نيز در همان‌جا كه كشته شده بود، سر راه غاضريه (جايي كه اكنون قبر اوست) دفن كردند.[1]

برخي باور دارند كه امام سجاد(عليه السلام) و بني‌اسد اجساد شهدا را دفن كرده‌اند. عده‌اي از بني‌اسد، فرداي عاشورا، پس از رفتن سپاه عمر سعد، براي دفن شهداي كربلا آمدند[2] و چون اجساد را نمي‌شناختند، متحير بودند. در آن هنگام، حضرت سجاد(عليه السلام) آمد و پيكر اهل بيت و اصحاب را يك به يك به آنان شناساند و آنان در دفن شهدا، حضرت را ياري كردند و براي خويش افتخار آفريدند.[3]

طرفداران اين مبنا، باور دارند كه در روز يازدهم محرم، هنگام حركت اهل بيت به سوي كوفه، بدن شهدا دفن شده بود. اينان در برابر اين پرسش كه چگونه امام سجاد(عليه السلام) كه اسير بود، اجساد را دفن كرده، مي‌گويد: امام سجاد(عليه السلام) با بهره‌گيري از امدادهاي غيبي، به طور معجزه‌آسا شهدا را دفن كرده. مرحوم مجلسي مي‌گويد:

از برخي راويان نقل شده كه نزد امام رضا(عليه السلام) بودم. علي بن ابي حمزه، ابن سراج و ابن مكاره، وارد شدند. پس از سخناني كه ميان آنان و امام، درباره امامتش گذشت، علي بن ابي حمزه گفت: «از پدرانت براي ما روايت شده كه عهده‌دار امر دفن امام، جز امام نمي‌شود». از امام پرسيد: «پس بگو حسين بن علي(عليه السلام) امام بود يا نه؟». فرمود: «امام بود». پرسيد: «چه كسي عهده‌دار كار او شد؟». فرمود: «علي بن الحسين(عليه السلام)». پرسيد: «او كجا بود؟ او كه در دست ابن زياد اسير بود!» فرمود: «بي‌آنكه بفهمند، بيرون آمد و پدرش را دفن كرد و برگشت».

امام رضا(عليه السلام) فرمود: «خدايي كه مي‌تواند امام سجاد(عليه السلام) را به كوفه ببرد، تا پدرش را دفن كند، مي‌تواند صاحب امر امامت را به بغداد برساند، تا عهده‌دار كفن و دفن پدرش شود و برگردد، درحالي‌كه نه در زندان است، نه اسير».[4]

مقرم نيز مي‌گويد:

چون امام سجاد(عليه السلام) آمد، بني‌اسد را ديد كه كنار كشتگان گرد آمده‌اند، سرگردانند، نمي‌دانند چه كنند و كشته‌ها را نمي‌شناسند؛ چون بين بدن‌ها و سرهاي مقدس، جدايي انداخته بودند و گاهي از بستگان آنان مي‌پرسيدند.

امام سجاد(عليه السلام) به آنان خبر داد كه براي دفن اين اجساد پاك، آمده است. آنان را با نام و مشخصات معرفي كرد. هاشميان را از ديگران شناساند. ناله و شيون برخاست و اشك‌ها جاري شد و زنان بني‌اسد، مو پريشان كردند و سيلي به صورت زدند و بلند گريه كردند. به محل قبر آمد، كمي از خاك‌ها را كنار زد. قبر حاضر و آماده و صندوقي شكافته، آشكار شد. حضرت دستان خود را زير كمر امام حسين(عليه السلام) گشود و گفت: «بسم الله و بالله وعلى ملّة رسول الله، صدق الله ورسوله،‌ ماشاء ولا حول ولا قوة إلاّ بالله العظيم». امام به تنهايي بي‌آنكه بني‌اسد در اين كار همراهي‌اش كنند، پيكر مطهر را وارد قبر كرد و به آنان گفت: «همراه من كسي هست كه ياري مي‌كند».

چون او را در قبر نهاد، ‌صورت بر آن رگ‌هاي بريده نهاد و گفت: «خوشا سرزميني كه پيكر پاك تو را در بر گرفت! دنيا پس از تو تاريك است و آخرت با فروغ جمالت، روشن است. بعد از تو شب‌هايمان سخت و اندوهمان هميشگي است، تا آنكه خداوند براي خاندان تو، سراي آخرت را برگزيند كه تو در آني. سلام و رحمت و بركات الهي بر تو باد از من، اي فرزند رسول خدا!». و بر قبر نوشت: اين قبر حسين بن علي بن ابي‌طالب است كه او را لب‌تشنه و غريب، شهيد كردند.

آن‌گاه به طرف عمويش عباس رفت و او را در همان حال ديد كه فرشتگان آسمان‌ها را دهشت زده و حوريان بهشتي را گريان ساخته بود. خود را روي بدن مقدس او انداخت و رگ‌هاي بريده‌اش را مي‌بوسيد و مي‌گفت: «پس از تو خاك بر سر دنيا! اي قمر بني‌هاشم! از من سلام بر تو باد، اي شهيد خدايي! رحمت و بركات الهي بر تو باد!». براي او نيز قبري گشود و به تنهايي او را وارد قبر كرد، همان گونه كه براي پدرش كرد و به بني‌اسد فرمود: «با من كساني‌اند كه ياري‌ام مي‌كنند». آري، براي بني‌اسد مجالي گذاشت تا در دفن شهداي ديگر، مشاركت كنند. دو جا براي آنان تعيين كرد و فرمود تا دو گودال كندند؛ در اوّلي بني‌هاشم را و در ديگري اصحاب را قرار دادند.[5]

بنابراين همه نقل‌ها بر اين تأكيد دارد كه قبر مطهر سالار شهيدان، در محل قتلگاه بود و تعدادي زيادي از مردم بني‌اسد، كه خود در دفن حضرت با امام سجاد(عليه السلام) همكاري داشتند، از محل قبر امام حسين(عليه السلام)، آگاهي داشتند. جابر نيز مقارن با ورود اهل بيت: از شام به كربلا، به محل قبر امام حسين(عليه السلام) رسيد و بر فرض كه قبر امام حسين(عليه السلام) براي هيچ كس معلوم نبود، براي امام سجاد(عليه السلام) كه معلوم بود.

 

---