ارتداد صحابه پس از پیامبر صلی الله علیه و آله
شیعه ادعا می‌کند که اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله بعد از وفات او مرتد شدند. آیا اصحاب پیامبر صلی الله علیه و آله پیش از وفات او شیعه اثناعشری بودند و پس از او سنّی شدند یا سنی بودند و سپس شیعه شدند؟ پاسخ دسته‌بندی‌های ش
شيعه ادعا مي‌كند كه اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله بعد از وفات او مرتد شدند. آيا اصحاب پيامبر صلي الله عليه و آله پيش از وفات او شيعه اثناعشري بودند و پس از او سنّي شدند يا سني بودند و سپس شيعه شدند؟
پاسخ
دسته‌بندي‌هاي شيعه و سنّي به تدريج و در طول تاريخ به وجود آمده است. هرچند در بعضي روايت‌ها پيامبر صلي الله عليه و آله از پيروان علي عليه السلام با عنوان شيعه علي نام برده است.
ابن عباس مي‌گويد: آن‌گاه كه آيه {إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ}[1] نازل شد، رسول خدا[ صلي الله عليه و آله ] به علي[ عليه السلام ] فرمود:
هُو اَنتَ وَ شيعَتُك، تَأتي اَنتَ وَ شيعَتُك يَومَ الْقيامةِ راضيينَ مَرضيّين... .[2]
مصداق و مراد اين آيه تو و شيعيانت هستيد. تو و شيعيانت روز قيامت خواهيد آمد در حالي كه از خدا و رسول خدا[ صلي الله عليه و آله ] راضي هستيد و خدا و رسول خدا[ صلي الله عليه و آله ] نيز از شما راضي هستند.
در زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله مسلمانان تابع گفتار و رفتار او بودند، تفسير قرآن را از او مي‌شنيدند و سنّت رسول خدا را در خود وي مشاهده مي‌كردند و افرادي هم كه منافق بودند، در دل جامعه منتشر و مخفي بودند.
اما پس از رسول خدا صلي الله عليه و آله ، ابوبكر و عمر بازگويي و نوشتن احاديث رسول خدا صلي الله عليه و آله را منع[3] و سنّت‌هايي را از خود ابداع كردند.
در زمان معاويه روايت‌هايي دروغين عليه اهل بيت رسول خدا: و به نفع دشمنان آنها وضع شد و آن‌گاه كه عمر بن عبدالعزيز فرمان داد احاديث رسول خدا صلي الله عليه و آله را بنويسند، نزديك به يك قرن از رحلت پيامبر گذشته بود. در اين فاصله عده‌اي كه در همه امور دين به سراغ اهل بيت: مي‌رفتند و سنّت رسول خدا صلي الله عليه و آله را از آنها مي‌آموختند و بدان عمل مي‌كردند، به «شيعه» مشهور شدند. عده‌اي ديگر نيز كه پايبند سنت ابوبكر و عمر بودند، گرفتار خلأ احاديث و سنت پيامبر صلي الله عليه و آله شدند و زماني هم كه اين ممنوعيت برداشته شد، هيچ منبع موثقي برايشان وجود نداشت. ازاين‌رو، شخصيت‌هاي علمي مكتب خلفا همچون بخاري، مسلم، احمد بن حنبل و... جمع‌آوري احاديث را شروع كردند، اما تشخيص احاديث ضعيف از صحيح، راست از دروغ و حقيقي از ساختگي به آساني ميسر نبود. آنان بر اساس ضوابط خود به گزينش حديث پرداختند. از آن پس كساني كه اين روش را پيش گرفتند و از آن پيروي كردند به اهل سنّت معروف شدند.
اما موضوع ارتداد مسلمانان پس از رسول خدا صلي الله عليه و آله در جواب پرسش 120 و پرسش صلي الله عليه و آله 2 آمده است.
[1]. «كساني كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند بهترين خلق (خدا) هستند». (بينه: 7)
[2]. المعجم الاوسط، ج4، ص187؛ ج7، ص343؛ المعجم الكبير، ج1، ص319؛ جامع الاحاديث، ج7، ص44؛ جمع الجوامع، ج1، ص6081؛ كنزالعمال، ج13، ص156؛ شواهد التنزيل، ج 2، ص 461.
[3]. اضواء علي السنة المحمديه، صص 46 و 53 و 55 و 405.