ایمان به امامت در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله
در زمان رسول خدا صلی الله علیه و آله افرادی نزد او می‌آمدند و فقط یک بار او را می‌دیدند و به مناطق خود باز می‌گشتند. آنها چیزی درباره علی[ علیه السلام ] و فرزندانش نشنیده بودند، آیا اسلام آنها ناقص است؟ اگر بگویید: اسلام آنها ناقص است
در زمان رسول خدا صلي الله عليه و آله افرادي نزد او ميآمدند و فقط يك بار او را ميديدند و به مناطق خود باز ميگشتند. آنها چيزي درباره علي[ عليه السلام ] و فرزندانش نشنيده بودند، آيا اسلام آنها ناقص است؟ اگر بگوييد: اسلام آنها ناقص است، چرا رسول خدا صلي الله عليه و آله اسلام آنها را كامل نكرد و اگر بگوييد: ناقص نيست، پس امامت از اركان دين نيست.
پاسخ
اينكه عدهاي يك بار رسول خدا صلي الله عليه و آله را ميديدند، به اين معنا نيست كه پس از آن، از تعاليم اسلام و آيههاي پس از آن بيخبر ميماندند. به فرض اينكه رسول خدا صلي الله عليه و آله را يك بار ميديدند، اما آگاهيشان به آموزههاي اسلام، به همان يك بار كه خلاصه نميشد، بلكه معلمان ديني، ميان قبايل ميرفتند و عدهاي از مردم نيز براي يادگيري احكام اسلام به مدينه ميآمدند سپس نزد قبايل خود بازميگشتند؛ زيرا كه خداوند فرمان داده بود:
{فَلَوْ لا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَ لِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ...} (توبه: 122)
چرا از هر گروهي از آنان طايفهاي كوچ نميكند (تا طايفهاي در مدينه بماند) كه در دين (و معارف و احكام اسلام) آگاهي يابند و به هنگام بازگشت بهسوي قوم خود آنها را بيم دهند.
بر اين اساس، مردم به مدينه ميرفتند و تعاليم اسلام را فرا ميگرفتند و مردم قبيله خود را از جديدترين آيههاي نازلشده و دستورهاي رسول خدا صلي الله عليه و آله آگاه ميكردند. در اين مقام، به دو نكته اشاره ميشود:
1. مردم از ساير آموزههاي اسلام كه پيش و پس از ملاقات آنها با رسول خدا صلي الله عليه و آله نازل شده بود، چگونه آگاه ميشدند؟ آيا به آنها عمل ميكردند يا نه؟ بنابراين از موضوع امامت نيز به همين صورت آگاه ميشدند.
2. از طرفي، بيخبران قاصر معذور بودند؛ زيرا شرط تكليف آگاهي است:
(ما كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً) (اسراء: 15)
ما هرگز (قومي را) مجازات نخواهيم كرد، مگر آنكه پيامبري مبعوث كنيم [تا وظايفشان را بيان كند].