اساس جنبه سیاسی حج تحقق حاکمیت خداوند در جامعه جهانی است
حجت‌الاسلام سیدمحمد قائم مقامی با اشاره به دو جنبه عرفان فردی و عرفان و شناخت جمعی در حج تصریح کرد که اساس جنبه سیاسی و اجتماعی حج تحقق حاکمیت خداوند در جامعه جهانی است که حجاج برای دست یافتن به آن باید تلاش کنند.
حجت‌الاسلام والمسلمين سيدمحمد قائم‌مقامی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرگزاری قرآنی ايران (ايكنا) با تأكيد بر اهمبت توجه به آيات قرآن كه در مورد حج نازل شده است، عنوان كرد: دو بعد مهم در مورد حج وجود دارد؛ بعد فردی كه عرفان فردی را در پی دارد و بعد اجتماعی و سياسی كه عرفان و معرفت جمعی را در پی دارد.
وی به تشريح جايگاه بعد فردی در عمليات حج پرداخت و عنوان كرد: بعد فردی حج بعد عرفانی حج است كه اين جنبه مقصد و مقصود انبيا نيز بوده است. در حج انسان به مقام معرفت و عرفان دست پيدا می‌كند و در حقايقی كه به آنها باور و اعتقاد داشته به شهود می‌رسد. اعتقاد شكل كلی دارد در حالی‌كه شهود جنبه‌های تفصيلی، جزئی و دقيقی است كه در آن فرد از نزديك آنچه كه اعتقاد دارد را مشاهده می‌كند.
حجت‌الاسلام قائم‌مقامی ادامه داد: اين عرفان مقصد انبيا است و قله حقيقت دين در وجود انسان، رسيدن به اين مقام عرفانی است كه در مناسك حج نيل به اين مقام برای انسانی كه طالب آن باشد با درجات مختلف تحقق پيدا می‌كند و انسان به شهود حقايق نائل می‌شود؛ يعنی علاوه بر اينكه زمينه برای رسيدن به اين مرحله مهيا است، رسيدن به مرحله عرفان و شهود نيز تحقق پيدا می‌كند و انسان با تمام وجودش حقيقت لاالله الا الله را شهود می‌كند. در حج اگر چه فرد مسلمان قبلاً به معاد معتقد بود اما اكنون حقيقت آن را مشاهده می‌كند چرا كه يكی از جنبه‌های حج شهود معاد و برانگيخته شدن بعد از مرگ است.
وی در پاسخ به اين سؤال كه حجاج در چه مكان‌هايی حقيقت معاد را مشاهده می‌كنند، اظهار كرد: حجاج در چند موطن مسئله قيامت را حس می‌كنند از جمله در عرفات، منا و مسجدالحرام كه قيامت را با ويژگی‌های خاصش تجربه می‌كنند، نه تنها قيامت بلكه تمام حقايق دين به صورت عينی فعليت پيدا می‌كند، از جمله نبوت و ولايت؛ چرا كه در حج است كه درك می‌كنيم و می‌فهميم كه اين حرم عظيم و اين مسجد مقدس و عظيم حتماً بايد متولی از جنس خودش داشته باشد يعنی كعبه ما را به اين جا می‌رساند كه امامت وجود دارد.
حجت‌الاسلام قائم‌مقامی در ادامه سخنان خود به جنبه ديگر حج يعنی جنبه سياسی ــ اجتماعی آن اشاره كرد و گفت: اساس جنبه سياسی و اجتماعی حج تحقق حاكميت خداوند در سطح جهان و جامعه جهانی است، چرا كه در آنجا انسان درك می‌كند و به عينه می‌بيند كه كعبه مختص يك عده معدود نيست بلكه مربوط به كل جهان و جهانيان است و جهانی بودن اسلام به عينه در حج قابل لمس و مشاهده است و در حج است كه می‌بينيم كعبه برای تمام انسان‌ها تعبيه شده و جهان را به سوی خود و حقيقتی كه در آنجا است دعوت می‌كند.
وی تصريح كرد: بعد سياسی ــ اجتماعی حج از بعد عرفانی آن جدا نيست بلكه جنبه‌های سياسی ــ اجتماعی حج در حقيقت عرفان جمعی حاكم برآن است كه بايد تحقق پيدا كند.
حجت‌الاسلام قائم‌مقامی تأكيد كرد: انسان در حج است كه می‌بيند قدرت واقعی در جهان كجاست، انسان‌هايی كه در كشورهای مختلف جهان زندگی كرده‌اند و حاكميت‌ها و قدرت‌های مختلفی را تجربه كرده‌اند حال كه در اين مكان جمع می‌شوند درمی‌يابند كه قدرت واقعی در كجاست و قدرتی كه جهان را همراه با زيبايی، اقناع، منطق و قبول انسانی خواهد گرفت را با عقل و منطق درمی‌يابند.
وی با اشاره به اينكه حقيقت حج حقيقتی است كه به خواست الهی به تمام جهان صادر خواهد شد، تصريح كرد: حجاج بايد متوجه باشند كه حوزه حج فقط حوزه فردی نيست و بايد حقيقت حج به جهان صادر شود و اگر چه حتی اگر ما هم تلاشی نكنيم اين حقيقت صادر خواهد شد، اما بايد ما هم در اين جهت و جريان قرار داشته باشيم.
حجت‌الاسلام قائم‌مقامی با اشاره به بعد سياسی حج اظهار كرد كه در بعد سياسی آنچه كه بسيار مهم است شهود حاكميت خداوند بر جهان و انكار حاكميت طاغوت‌ها است و كسی كه به حج مشرف می‌شود ديگر نمی‌تواند حاكميت طاغوت را بپذيرد و كسی كه وحدانيت الهی را درك كند نمی‌تواند تحت حاكميت طاغوت‌ها قرار بگيرد و حداقل درك واقعيت حاكميت الهی اين است كه حاكميت غير خدا را انكار كند.
وی عنصر مهم ديگر در مسئله حج را مسئله متولی و امام در حج دانست و گفت: مسجدالحرام امام لازم دارد كه در حال حاضر به دليل غيبت وجود مقدس امام زمان (عج)، در حج فاقد اين ركن هستيم و امامتی كه در آنجا صورت می‌پذيرد امامت غصبی است كه اگر چه مومنان بايد بدان اقتدا كنند اما بايد به ياد داشته باشند كه نايب بر حق امام معصوم است كه حق امامت و توليت را دارد.
خبرنگار ايكنا از حجت‌الاسلام قائم مقامی سؤال كرد كه اگر حجاج ما بتوانند به روح حج دست يافته و به آنچه كه در بالا ذكر شد را درك كنند، چه تحول و حركتی در جوامع اسلامی رخ خواهد داد؟ كه وی پاسخ داد: اولين نقطه اين است كه حاجی با درجات مختلف آگاهی عهد و پيمان خود را با خالق محكم كرده، به مقام عرفان دست يافته و حاكميت خداوند را ديده و مديريت الهی را درك كرده است اكنون كه سرشار از اين حقايق است، زمانی كه برمی گردد بايد تلاش كند اولاً اين حال را در خود نگه دارد و با گذشته خود فرق كند و ديگر از حجاج خطا، خيانت، حق‌كشی و .. پذيرفته نيست.
وی ادامه داد: اما در بعد اجتماعی حاجی بايد سعی كند اين نور را به ديگران برساند و ديگران را دعوت به توحيد و وحدت كند چرا كه زمانی كه توحيد الهی تحقق يافت وحدت بشری هم محقق می‌شود.