آیت الله العظمی مکارم شیرازی

آيت الله مكارم شيرازي، وي روز پنجشنبه در ديدار حجت الاسلام والمسلمين سيدعلي قاضي عسكر، نماينده ولي فقيه و سرپرست حجاج ايراني و سعيد اوحدي، رئيس سازمان حج و زيارت، بر لزوم همبستگي و همدردي همه مسلمانان با خانواده هاي داغديده قربانيان فاجعه منا تاكيد كرد و افزود: "خسارهاي وارده به جانباختگان و آسيب ديدگان بايد جبران و از تكرار چنين حوادثي حتي در مقياس كوچك نيز جلوگيري شود."

وي با ابراز تاسف از فاجعه غمبار منا، اظهاركرد: "اين حادثه، حادثه بسيار مهمي بود و در تاريخ اسلام سابقه نداشت و تكان دهنده بود." وي همچنين گفت: "علل وقوع اين حادثه بايد پيگيري و مشخص شود."
وي با تقدير از پيگيري نماينده ولي فقيه در امور حج و زيارت، رئيس سازمان حج و زيارت و دست اندركاران حج، تاكيد كرد: "در شرايط همكاري نكردن طرف سعودي، شما زحمت كشيديد و هرآنچه را در توان داشتيد بكار گرفتيد و پيكرهاي بسياري از جانباختگان به كشور منتقل و در داخل نيز تشييع باشكوه شد." وي گفت: "اين نشان دهنده اين است كه جمهوري اسلامي ايران به شهروندانش اهميت مي دهد و اين مهم آبرويي براي ايران و شيعه بود و مردم خشم و نفرت خود را از آل سعود نشان دادند؛ در حالي كه در ديگر كشورها چنين خبرهايي نبود."

وي افزود: "در پي اين رخداد، بعضي از مخالفان اسلام و مخالفاني كه در لباس اسلام خود را ظاهر مي كنند، زبانشان بازشده و مي گويند چه ضرورتي است كه حج برويد؟ عوارض ديگري نيز اين فاجعه داشت كه نبايد از آنها غفلت كرد."

اين مرجع تقليد خواستار وقايع نگاري فاجعه منا با ذكر تمام مستندات، اخبار و تصاوير شد و گفت: "اين مجموعه بايد هر چه سريع تر تهيه و در دسترس عموم مردم قرار گيرد تا آنها بدانند چه اتفاقاتي رخ داده است، اين مساله كمك مي كند فاجعه منا فراموش نشود." وي ادامه داد: "افراد و نهادهايي نيز بايد از طريق مجامع بين المللي اين موضوع را پيگيري كنند، ما نيز به عنوان مرجعيت مي توانيم از ظرفيت ها و ارتباطاتي كه با علما و بزرگان جهان اسلام داريم براي پيگيري موضوع استفاده كنيم تا نگراني هايي كه براي امت اسلام ايجاد شده به نحوي رفع شود."

آيت الله مكارم شيرازي با تاكيد بر اين كه فارغ از مسائل سياسي و با ادبيات واقع بينانه بايد از علماي اسلام خواسته شود كه اين مساله را دنبال كنند، تصريح كرد: "بايد با ادبيات مناسب و شايسته كه ناشي از خيرخواهي باشد اين مساله با جديت تمام پيگيري شود."

وي در ادامه گفت: به منظور پيگيري فاجعه منا بايد يك گروه حقيقت ياب با حضور برخي مراكز بين المللي هرچه سريع تر تشكيل و مقصران اين حادثه دردناك مجازات شوند.

وي خطاب به سرپرست حجاج ايراني و رئيس سازمان حج و زيارت اظهار داشت: "شما جداي از آنها فكري براي زائران ايراني كنيد، چه آنها برنامه ريزي كنند چه نكنند، از حالا بنشيند و فكر كنيد كه در محدوده آنها چه آموزش هايي بايد داده و چه پيش بيني ها و چه كارهايي بايد شود."[1]

حضرت آيت الله العظمي مكارم شيرازي، با توجه به گذشت چندين هفته از حادثه منا و عدم واكنش جدي اكثر علماي جهان اسلام، در نامه‌اي به عالمان برجسته جهان اسلام، آمادگي خود را براي برگزاري نشست‌هاي تخصصي و چاره‌جويي در اين خصوص اعلام داشت. در بخشي از اين نامه آمده است:

"اين فاجعه (دور از مسائل سياسي و روابط مختلف كشورهاي اسلامي) براي همه علماي اسلام در هر جا هستند، مسئوليت‌آفرين است و لازم است براي علاج آن، چاره‌اي بينديشيم؛ اما متأسفانه هفته‌ها از وقوع اين حادثه تلخ گذشت و عكس‌العمل چنداني از علماي جهان اسلام مشاهده نشد. اين در حالي است كه پيغمبر اكرم (صل الله عليه و آله و سلم) مي‌فرمايد: «من لم يهتمّ بأمر المسلمين فليس منهم»".

وي در بخش ديگري از اين نامه مي‌افزايد: "جان يك مسلمان محترم است (ومن أحياها فكانما احيانا الناس جميعا)، تا چه رسد به جان هزاران مسلمان، آن هم هنگام اداي فريضه بزرگ حج! آيا نبايد براي حل اين مشكل و تبعات آن و مسائل مربوط به حال و آينده، چاره‌اي انديشيد؟"

و در بخش ديگري آمده است: "در دنيايي كه گاه براي از دست رفتن يك فرد، آن همه سر و صدا به راه مي‌اندازند، هرگاه علماي اسلام در برابر اين همه قرباني (كه به اجماع همه مطلّعين، هزاران نفر بودند) بي‌تفاوت بماند، مردم دنيا چه خواهند گفت؟ آيا استنباط مردم جهان اين نخواهد بود كه مسلمانان براي جان همكيشان خود، ارزشي قائل نيستند؟"

معظم له با اشاره به اظهارات بعضي از علماي عربستان گفت: "مربوط ساختن اين قضيه به «قضا و قدر الهي» (كه براي فرار از بار مسئوليت‌ها اظهار شده)، خود فاجعه ديگري است؛ چون تعليمات اسلام را در مسأله «قضا و قدر» زير سؤال مي‌برد. آيا مثلا اگر بيماري خطرناكي در ميان مسلمين شايع شود, نبايد براي علاج آن تلاش شود. بايد بگذاريم هزاران قرباني بگيرد و آن را به قضا و قدر الهي مربوط سازيم؟ در حالي كه قضا و قدر در قرآن مجيد و سنت پيغمبر اكرم (صل الله عليه و آله و سلم) هرگز چنين معنايي ندارد كه خداوند در حوزه اعمال انساني ما را به تدبير و چاره‌انديشي صحيح مكلف ساخته است كه ترك آن، مسئوليت‌آفرين است."

در بخش پاياني اين نامه (پس از شرح وظايف چهارگانه كه همگي در برابر اين فاجعه داريم)، آمده است: "من بر حسب وظيفه شرعي و انساني خود، آمادگي خويش را اعلام مي دارم تا با دعوت از علماي برجسته جهان اسلام، به تبادل نظر در اين خصوص بپردازيم و در اين راستا پيشنهاد مي‌كنم با برگزاري نشست‌هاي كاملاً علمي و فقهي (دور از مسائل سياسي) در قم يا در هركدام از مراكز كشورهاي مختلف اسلامي، به آسيب‌شناسي اين مسأله بپردازيم. اميدوارم مفتيان و علماي بزرگ محترم كشورهاي اسلامي، گام‌هاي مؤثري در اين راه بردارند و كاري كنند كه يوم‌القيامة در پيشگاه خداوند، مسئول نباشيم. (فَبَشِّرْ عِبَادِ * الَّذِينَ يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ هَدَاهُمُ اللهُ وَأُولَئِكَ هُمْ أُوْلُوا الاَْلْبَابِ).[2]

---