شمّاس بن عثمان

شمّاس بن عثمان، از قبيله بني‌مخزوم و فرزند عثمان بن الشريد و صفيه بنت ربيعة بن عبدشمس است. او از مردان و معاريف مكه و از اشراف بلندآوازه اين شهر بود كه در دوران جاهليت، به رسم آنان مي‌زيست. در اسنادي كه مباركفوري ارائه كرده، او بردگاني داشته و به شدت به رسوم جاهليت وفادار بوده است.
رسالت پيامبر گرامي اسلام(صلي الله عليه و آله)، باعث تحوّل عجيبي در روحيه او گرديد. به محضر آن حضرت آمد و تقاضا كرد كه اسلام را بر او عرضه نمايد. پيامبرخدا(صلي الله عليه و آله) كلمات وحي را براي او بيان كرد. وي به محض شنيدن بخش‌‌هايي از كلمات نوراني پيامبر(صلي الله عليه و آله)، ايمان آورد. در اين دوره، آزار فراواني از قبيله خود و قبيله قريش تحمل كرد. با سختي و شدتي كه ياران نخستين پيامبر(صلي الله عليه و آله) داشتند، او به همراه شخصيت‌‌هاي بزرگي مانند جعفر ابن ابي‌طالب، به دستور پيامبرخدا(صلي الله عليه و آله)، به حبشه هجرت كرد. بدين‌روي، شماس بن عثمان از مهاجران نخستين است كه تمام امكانات و متعلّقات را به خاطر ايمان خويش ر‌ها كرد. پس از هجرت پيامبر(صلي الله عليه و آله) به مدينه و سپري‌شدن دوران رنج و شكنجه مسلمانان در مكه، به همراه مهاجران نخستين، در هجرت دوم، به مدينه رهسپار شد.
وي در رديف اصحاب صفّه درآمد و سپس به منزل مبشّر بن عبدمنذر رفت و در منزل وي سكني گزيد. در ماجراي عقد اخوّت ميان مسلمانان، پيامبرخدا(صلي الله عليه و آله) ميان او و حنظلة بن ابي‌عامر، عقد اخوّت بست. «شهد البدر و الأحد مع رسول الله...» ؛ «همراه پيامبر(صلي الله عليه و آله) در بدر و اُحد شركت كرد». 
شمّاس بن عثمان در جنگ احد، جراحات بسيار برداشت. به فرمان پيامبر(صلي الله عليه و آله) به مدينه انتقال يافت و پس از مدتي در اثر جراحات وارده به شهادت رسيد. پيامبرخدا(صلي الله عليه و آله) بر جنازه وي نماز خواند و در بقيع دفنش كردند.