نقش حج بر سبک زندگی بررسی شد
نشست علمی تخصصی حج و سبک زندگی با حضور حجج اسلام رحیم کارگر و محمدحسین شریفی‌نیا از سوی گروه اخلاق و اسرار پژوهشکده حج و زیارت در قم برگزار شد.
به گزارش خبرنگار پايگاه اطلاع‌رساني حج، گروه اخلاق و اسرار حج پژوهشكده حج و زيارت، نشست تخصصي حج و سبك زندگي را پيش از ظهر پنجشنبه 17 بهمن‌ماه با حضور حجج اسلام رحيم كارگر و محمدحسين شريفي‌نيا برگزار كرد تا پاسخي باشد به تأكيد مقام معظم رهبري كه از حوزويان و دانشگاهيان خواستند موضوع سبك زندگي اسلامي را محور انديشه و عمل خود قرار دهند.
حجت‌الاسلام رحيم كارگر، مدير گروه آينده‌پژوهي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در ابتداي سخنان خود به ارائه تعريفي از سبك زندگي اسلامي پرداخت و با بيان اينكه سبك زندگي چيزي خارج از آموزه‌هاي اسلامي نيست، گفت: بخشي از معارف و موضوع‌هاي ديني به طور خاص هم تأييد كننده معارف گرانبهاي ديني است و هم اينكه معارف اختصاصي را توليد مي‌كند.
عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي ادامه داد: ظرفيت‌هايي كه در حج وجود دارد مي‌تواند توليد كننده نوع و نگاه خاصي به زندگي، آخرت و هدف باشد، حج به مثابه يك خانواده و يك زندگي جديد است كه مي‌تواند فرهنگ‌ساز باشد و نگاه نوعي را به زندگي ارائه دهد.
چشم‌انداز بيست ساله حج تدوين شود
وي سبك زندگي را به يك سري قواعد و قالب‌هاي ذهني، فكري و ارزشي حاكم بر رفتار و كنش‌هاي انسان تعريف كرد و گفت: سبك زندگي آن نيست كه غربي‌ها در دوران جديد توليد كرده‌اند بلكه سيره پيامبر اكرم(ص) است، اما متأسفانه هنوز نتوانسته‌ايم زندگي آن حضرت را تئوريزه كرده و در قالب جديدي ارائه دهيم.
حجت‌الاسلام كارگر با بيان اينكه سبك زندگي داراي نرم‌افزار و سخت‌افزار، بُعد ذهني و رفتاري است، دسته‌بندي تعاريف سبك زندگي را مورد توجه قرار داد و گفت: بخشي از تعاريف سبك زندگي مربوط به حالت‌هاي ذهني است اما در برخي ديگر از تعاريف جنبه فرهنگي سبك زندگي مدنظر قرار مي‌گيرد.
اين استاد حوزه و دانشگاه در ادامه برخي ظرفيت‌هاي حج را ناظر به زندگي فعلي و ناظر به آينده بشريت دانست و با بيان اينكه شكل‌گيري هويت جديد، سبك زندگي ديني را با خطر مواجه كرده است، نقش حج را در بهسازي سبك زندگي اسلامي بسيار مؤثر دانست.
وي در ادامه تصريح كرد: براي سبك زندگي ابتدا بايد چشم‌انداز فرهنگي، بعد از آن مهندسي مناسب فرهنگي و در ادامه مهندسي فرهنگي، مديريت خوب فرهنگي را ترسيم كنيم كه مديريت خوب فرهنگي در محصولات فرهنگي خلاصه مي‌شود و محصولات فرهنگي در سبك زندگي دخيل و مؤثر است.
عضو هيأت علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي با بيان اينكه قابليت اثرگذاري حج براي سال‌هاي طولاني است، از اين قابليت‌ها به عنوان يك سرمايه معنوي ياد كرد و گفت: در حج نيازمند مديريت فرهنگي قوي و منسجم هستيم تا بتوانيم محصولات مناسب و تاثيرگذار ارائه دهيم.
حجت‌الاسلام كارگر در پايان سخنان خود با ضروري شمردن چشم‌انداز بيست ساله حج، ترسيم ظرفيت‌هاي عظيم حج، سبك زندگي براي حج را در فهم زبان حج، فهم منطق حج، فهم اثرگذاري حج و تبيين ويژگي‌هاي سبك زندگي در حج را لازم دانست.
وي همچنين اصلاح سبك تغذيه، سبك پوشش، سبك گفتار، سبك رفتار و تعامل با ديگران و سبك فراقت در ايام حج را از ديگر ويژگي‌هاي سبك زندگي در حج ناميد و با اشاره به رعايت مواردي كه از آن به عنوان سبك زندگي پس از حج ياد كرد، ارائه پيوست فرهنگي به موضوعات مرتبط با حج را ضروري دانست.
حج تمرين رفتارهاي مؤثر بر سبك زندگي است
در ادامه اين نشست، حجت‌الاسلام محمدحسين شريفي‌نيا، عضو هيأت علمي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با بيان اينكه سبك زندگي اشاره به اين دارد كه هر انساني براي برآوردن نيازهاي و رسيدن به اهداف خود يك روشي را در پيش مي‌گيرد، گفت: سبك زندگي شيوه‌هاي پايداري است كه هر انساني در زندگي خود برمي‌گزيند كه از طريق آن نيازهاي خود را برطرف كند.
وي در تبيين مفهوم سبك زندگي انسان افزود: انسان از پيچيده‌ترين موجودات عالم آفرينش و در يك نگاه كلي داراي چهار بعد مشخص است، در ابتدا نيازهاي فيزيولوژيك مطرح مي‌شود يعني تا بُعد زيستي انسان مانند تغذيه و نيازهاي جنسي تأمين نشود، به ساير ابعاد نمي‌رسيم.
حجت‌الاسلام شريفي‌نيا از امنيت عاطفي و اجتماعي، امنيت رواني و امنيت شناختي به عنوان ابعاد ديگري نام برد كه وقتي در انساني شكل مي‌گيرد تمام ساختار شناختي و هيجاني را در كنترل خود قرار مي دهد.
حجت‌الاسلام شريفي‌نيا در بخش ديگري از سخنان خود به بررسي نقش حج در سبك زندگي پرداخت و از آثار در دست تدوين خود همچون روانشناسي در خدمت كارگزاران حج، روانشناسي در خدمت روحانيان حج، روانشناسي در خدمت مجريان حج و روانشناسي در خدمت زائران خبر داد.
وي با بيان اينكه نقطه عزيمت هر تغيير و تحولي در هر انساني خودشناسي است و تا خود را نشناسيم هيچ تغييري امكان‌پذير نيست، تأثيرات حج بر سبك زندگي را مورد تبيين قرار داد و گفت: تمامي اعمال حج آميخته به اخلاق و معنويت است، چراكه در همه اين اعمال نيت و نوع‌دوستي لازم است.
عضو هيأت علمي پژوهشگاه حوزه دانشگاه افزود: حج عبادتي است كه با زندگي جمعي عجين شده و داراي اسرار فراواني است كه اگر بتوانيم به لحاظ شناختي و هيجاني، سمبل‌ها و نشانه‌هاي آن را به درستي تبيين و رمزگذاري كنيم، مي‌توانيم به زندگي انسان‌ها جهت دهيم.
وي با بيان اينكه حج به ما امكان تمرين رفتارهاي مؤثر بر سبك زندگي را مي‌دهد، كنار نهادن تشخص‌ها، تمرين صبر در شرايط دشوار، توجه به محيط زيست، ايجاد فضاي امن، تمرين نظم فردي و انضباط اجتماعي را از جمله اين رفتارها عنوان كرد و گفت: نشانه‌هاي رفتاري بايد تبديل به سبك زندگي شود.