تک‌نگاری‌های عالمان اهل سنت، در تبیین فضیلت زیارت پیامبر

نويسنده: علي احمدي
1. القول المنصور في زيارة سيد القبور / جرجاني حنفي (م. 397ق.) ابوعبدالله، محمد بن يحيي بن مهدي جرجاني حنفي، يكي از فقيهان حنفي گرگاني ساكن بغداد. (خطيب بغدادي، 1417ق، ج4، ص204) در مسجد «قطيعة الربيع» درس مي داد. ابوبكر جصاص رازي، مهم ترين استاد او در فقه بود. ابوالحسين قُدوري (428ق.) و احمد بن محمد ناطفي طبري (446ق.)، از مهم‌ترين شاگردان او هستند. او كه در اواخر عمر فلج شده بود، سرانجام در بغداد درگذشت و كنار قبر ابوحنيفه، به خاك سپرده شد. كتاب ترجيح مذهب ابي حنيفه و شرح الجامع الكبير في الفروع، كه شرحي است بر كتاب محمد بن حسن شيباني در فقه حنفي، از آثار اوست. (زركلي، 2002م، ج7، ص136)
زركلي و اسماعيل پاشا (همان، ج7، ص136؛ بغدادي، اسماعيل، بي‌تا، ج2، ص 255)، اين كتاب را به جرجاني حنفي نسبت داده‌اند و دردمندانه بايد گفت، اين كتاب نفيس و قديمي، به دست ما نرسيده است؛ بنابراين نمي توانيم درباره محتواي آن، اظهار نظري داشته باشيم.
2. اتحاف الزائر و اطراف المقيم للسائر / ابن عساكر (686 ـ 614 ق.) عبدالصمد بن عبدالوهاب بن زين الامناء أبي البركات الحسن بن محمد بن هبة الله بن عساكر دمشقيِ مكيِ شافعي، يكي از عالمان خاندان عساكر دمشق است. ابن عساكر معروف (499 ـ 571 ق.) نيز از همين خاندان است. وي در دمشق متولد شد و پس از مدتي همراه پدرش به عراق مهاجرت كرد. علوم ديني را نزد پدرش، موفق بن قدامه مقدسي، مجد محمد بن حسين قزويني و ابوالقاسم بن صصري آموخت. سفرهاي گوناگوني به كشورهاي اسلامي داشت تا از نظر علمي رشد و پيشرفت كند. اين كتاب، از مهمترين آثار اوست. در جمادي الأولي سال ‌686 ق. در مدينه وفات يافت و در قبرستان بقيع دفن شد. اين كتاب چندين بار چاپ شده است. (ابن عساكر، 1426ق. ، مقدمه) مدينه، مركز بحوث و دراسات المدينة المنورة، تحقيق مصطفي عمار منلا، 1426ق. = 2005م. = 1384، قطع وزيري، 377 صفحه. افراد ديگري نيز در اين كتاب نقش داشته‌اند؛ از جمله اشراف بر كتاب با عبدالباسط عبدالرزاق بدر ومراجعه و مصدريابي با عمربن حسن فلاته، عبدالله محمدحسن دمفور و عاصم القريوتي بوده است. محقق اين كتاب ارزشمند، از نسخه موجود در «الخزانة الهاشمية الخاصه» در مدينة بهره برده است. اين نسخه به خط جعفر بن حسين بن يحيي هاشم الحسيني المدني به تاريخ 1307ق. از نسخه مكتوب در 789 ق. نگاشته شده است. محقق كه وهابي است، بيشتر احاديث اين كتاب را كه مربوط به اثبات زيارت رسول گرامي اسلام 9 بوده، جرح و تعديل و در نهايت حكم به ضعف آن داده است! بيروت، دار ارقم، تحقيق حسين محمدعلي شكري، 1423ق. =2002م. =1381،200 صفحه.
براي مشاهده كامل مقاله روي فايل مقابل كليك كنيد.