فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید بعثه مقام معظم رهبری در گپ بعثه مقام معظم رهبری در سروش بعثه مقام معظم رهبری در بله
فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید

فصلنامه میقات حج به پله ۹۵ رسید

نود و پنجمین شماره فصلنامه علمی ترویجی میقات حج به صاحب امتیازی حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت منتشر شد.

به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، شماره نود و پنجم فصلنامه علمي ترويجي ميقات حج به صاحب امتيازي حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت و مدير مسؤولي حجت الاسلام والمسلمين سيدعلي قاضي عسكر منتشر و روانه بازار نشر شد.
عنوان هاي مقالات اين شماره «ملامهدي نراقي و حج»، «محدوده حرم از نگاه فريقين (2)»، «بررسي فقهي شرايط منوب عنه»، «قرن المنازل و يلملم؛ دو ميقات نزديك مكه»، «بازخواني اهداف و انگيزه هاي اشغال مسجدالحرام در سال 1400 هجري قمري»، «مديريت بين الملل اسلامي حج در انديشه آل احمد»، «از اينجا و آنجا» و «سيره اهل بيت عليهم السلام در ايجاد وحدت ميان مسلمانان» هستند. چكيده مقالات منتشر شده:
ملامهدي نراقي و حج سيدحسن قريشي كرين
حج، از ميان فرايض دين، داراي جايگاهي ويژه و فلسفه و احكام خاصي است و عملي است كه عالمان و محققان در مورد ابعاد و مسائل مختلف آن بسيار سخن گفته اند. در اين پژوهش به ابعاد مختلف حج، از جمله مناسك، احكام، فلسفه و ضرورت، حج و اخلاق، حج و عرفان و ديدگاه تربيتي حج از نظر عالم و عارف نامي ملامهدي نراقي مي پردازد.
نراقي حج را با عظمت ترين اركان دين و مهم ترين عامل نزديكي بنده به پروردگار و موجب تزكيه نفس مي داند و از نظر عرفاني حج صفاي نفس را بالا مي برد، كبر و غرور را مي زدايد و روح انسان را جلا مي بخشد. نراقي، نخستين مرحله اين حركت را بيرون آمدن از خود و تعلقات مادي مي داند و بر اين باور است كه فرد با بستن احرام از انواع تعلقات مادي و انواع امتيازات و تفاخرات و زخارف رها مي شود تا حالت فرشته گونه پيدا كند.
حج، آثار تربيتي عظيمي دارد؛ يكي از اين آثار، شناخت و آشنايي مردم با آثار و احاديث رسول الله صلي الله عليه و آله و زنده نگه داشتن و به دست فراموشي نسپردن آنهاست؛ يعني حج در واقع مروري است بر تاريخ اسلام و پيامبر، بلكه مروري است بر تاريخ خداپرستي و تاريخ پيامبران از آدم تا خاتم و تابلويي براي تمام فداكاري هاي قهرمان توحيد و پيامبر خاتم كه حاجي با ديدن اين صحنه ها و مكان ها پيام مي گيرد. نراقي حج را به منزله ورود به عالم آخرت مي داند.
محدوده حرم از نگاه فريقين (2) كريم آدينه
در بخش نخست كه در شماره 94 گذشت، پيرامون «مقدار مساحت حرم از نگاه روايات و فقهاي اماميه»، «تبيين حدود حرم از منظر فقهاي عامه و روايات اين باب»، «پژوهش در مورد ورودي هاي مكه و مقدار فاصله ميان اعلام حرم تا مكه»، «شناسايي اعلام و انصاب واقع شده در كوه ها، تپه ها و گردنه هاي اطراف مكه» و ... به تفصيل بحث شد.
پژوهشگر در بخش دوم اين مقاله به «اعلام و نشان ها» مي پردازد – غير از وروديها – كه بر فراز كوه ها، گردنه ها و بلندي ها و غير آن واقع است. وي در اين قسمت، نشانه هاي چهار حدّ شرقي، شمالي، غربي و جنوبي را متذكر شده است.
بررسي فقهي شرايط منوب عنه سيدتقي واردي
منوب عنه، همانند نايب در حج و عمره، داراي شرايطي است. برخي از شرايط مورد بحث ميان فقهاي شيعه عبارت‌اند از: شرطيت «موت»، «معذوريت»، «بلوغ» و «عدم جنون» منوب عنه.
در شرطيت مرگ منوب عنه در حج واجب، فقهاي عظام اتفاق نظر دارند كه نيابت از منوب عنه زنده و قادر به انجام مباشري جايز نمي باشد، مگر آنكه عاجز و معذور از انجام حج مباشري باشد. اما در حج و عمره مندوب و مستحب، چنين شرطي را لازم ندانستند. درباره اشتراط بلوغ منوب عنه، چنين شرطي لازم نيست، وليكن در نيابت از كودكان، بايد بين كودكان مميز و كودكان غير مميز تفاوت قائل شد. در اولي، نيابت، صحيح است ولي در دومي، صحيح نيست.
درباره عاقل بودن منوب عنه نيز بايد بين «جنون اطباقي» و «جنون ادواري» تفصيل قائل شد؛ به اين معنا كه در جنون اطباقي نيابت، صحيح نمي باشد ولي در جنون ادواري اگر در دوره افاقه حال مجنون حج بر وي استقرار يافته باشد، استنابه صحيح و بلكه واجب است.
قرن المنازل و يلملم؛ دو ميقات نزديك مكه روزبه بركت رضايي
افراد آفاقي به غير از ميقات هاي شجره، جحفه و عقيق، مي توانند از ميقات هاي «قرن المنازل» و «يلملم» نيز احرام ببندند. از آن جهت كه درباره اين دو ميقات قديمي و نزديك ترين ميقات ها به مكه، كمتر بحث شده است. اين نوشتار بدان اختصاص دارد.
آنچه در موضوع شناسي اين دو ميقات قابل توجه است؛ «سيل الكبير» در منطقه قرن المنازل واقع است، ليكن اطلاق قرن المنازل به «وادي محرم» قابل اثبات نيست. همچنين در مسير يمن به مكه، فقط در راه تهامه يلملم واقع مي شود و دو راه ديگر به قرن المنازل ختم مي گردد.
از جهت حكمي، اصل ميقات بودن اين دو، به استناد روايات متعدد مورد اتفاق فقهاي فريقين است و روايات معارض، معرض عنها هستند.
گفتني است، خدمه كاروان ها در ايام حج تمتع كه براي امور كاروان با نيت عمره مفرده وارد مكه مكرمه شده و چند روز قبل از آغاز حج مي خواهند محرم به احرام تمتع شوند، احرام از اين دو ميقات به خاطر نزديكي آنها به مكه پيشنهاد مي شود.
بازخواني اهداف و انگيزه هاي اشغال مسجدالحرام در سال 1400 هجري قمري مرتضي آقامحمدي
در نخستين روز از ماه محرم سال 1400 هجري قمري، مسجدالحرام به دست عده اي كه رهبري آنان را جهيمان العتيبي به عهده دارد، اشغال مي شود. اينان با شخصي كه او را مهدي موعود مي خوانند، بيعت مي كنند. در پي رويارويي مسلحانه حكومت با اينان، حادثه با كشتار و خونريزي فراوان همراه مي شود. پس از يك هفته درگيري، حكومت سعودي به زانو درآمده و ناگزير، دست به دامن غربي ها مي شود. سرانجام پس از گذشت دو هفته، اين آتش در ظاهر خاموش مي شود اما ابعاد و ريشه هاي عميق آن و شدت نفوذ اين جريان در جامعه خيلي زود روشن مي شود. اين حادثه سبب تغيير جدي در رويه و حكومتداري خاندان سعود مي شود. از سوي ديگر، اين حركت، براي جريان هاي سلفي جهادي نيز الهام بخش شد و جهيمان به عنوان الگو و قهرمان آنان مورد ستايش و تبعيت قرار گرفت. اين مقاله، در صدد بررسي انگيزه ها و اهداف قيام جهيمان و ياران اوست. برخي معتقدند، اين حركت، انقلابي به سبك چپي ها است. دسته اي ديگر آن را محدود به بيعت با مهدي مي دانند. قول سوم هم اين قيام را كودتايي براي ترور سران آل سعود معرفي كرده است. از مجموع سخنان جهيمان و آثار هم‌فكران او بر مي آيد كه آنها در صدد تحقق بخشيدن به احاديث آخرالزمان بودند كه در قالب آن، هم با مهدي بيعت مي كنند و هم فساد و بدعت ها برچيده مي شود.
مديريت بين الملل اسلامي حج در انديشه آل احمد سيدمحسن موسوي/ كيومرث رجبي
«خسي در ميقات»، سفرنامه حج جلال آل احمد، نويسنده معاصر ايراني است. وي در اين كتاب، به جز ثبت حالات روحاني و معنوي سفر مقدس حج، با نگاهي دقيق و محققانه به بررسي و كاوش در مناسبات سياسي، فرهنگي و اجتماعي سرزمين وحي پرداخته و دريافت هاي خويش را از مشاهده اوضاع عربستان به صورت سفرنامه تدوين كرده است. در اين نوشتار كه با روش توصيفي – تحليلي سامان يافته، مشخص مي شود كه آل احمد با مشاهده نابساماني هاي اداره امور حج، اين مقوله را نتيجه سوء مديريت نظام حاكم بر عربستان دانسته و در انديشه وي، هرگونه اصلاح و پيشرفت اداره حج، منوط به مديريت بين المللي – اسلامي اين مراسم مي باشد. آل احمد، اداره امور حج با مديريت دستگاه وهابيت و نظام سعودي را نوعي بدويت موتوريزه مي داند كه نه تنها ناظر به هيچ پيشرفت و سعادتي براي جامعه اسلامي نيست، بلكه آن را عاملي مي داند جهت استيلاي هرچه بيشتر نظام سلطه و كمپاني هاي استعماري غرب. او حج را فرصتي گرانبها جهت پيشرفت و تعالي امت اسلام و تحقق آرمان امت واحده اسلامي مي داند كه در سايه خلع يد خاندان آل سعود از اداره امور حج و مديريت بين المللي – اسلامي امكان پذير خواهد بود.
از اينجا و آنجا حسين واثقي
«سنگ قبر مفرّج بن حسين بن فليته حسني در قبرستان ابوطالب»، «تاريخ تجديد بناي مسجد خيف در سال 1015 هجري قمري توسط سلطان احمد عثماني»، «سنگ نوشته تجديد بناي مسجد خيف در سال 674 هجري قمري توسط علي بن عمر رسولي»، «تعمير حجر اسماعيل در سال 1073 هجري قمري توسط محمد خان عثماني»، «يك متن ادبي در وصف حاجي و اعمال حج از قرن 12 هجري قمري»، «چاووش نامه اي براي جمع آوري حجاج و تشويق مردم براي سفر حج»، «دو اعلانيه براي جمع آوري مسافران براي سفر با كشتي به سوي مكه در سال 1298 هجري قمري»، «سه نمونه از قراردادهاي به جا آوردن حج نيابتي در سال 1242 و 1230 و 1322 هجري قمري»، همه برگرفته از چند نسخه خطي.
سيره اهل بيت عليهم السلام در ايجاد وحدت ميان مسلمانان سيدحسن فلاحيان
آيين مقدس اسلام براي هدايت انسان به مسير رشد و كمال، برنامه اي كامل تدوين كرده و به همه نيازها و ابعاد انسان توجهي ويژه دارد و راه رسيدن به كمال را در زندگي اجتماعي مي داند. يكي از نيازهاي جامعه اسلامي، مسأله وحدت و يكپارچگي است كه در زندگي جمعي مسلمانان نقشي بسيار مهم و سرنوشت ساز ايفا مي كند. اقامه دين الهي و احكام نوراني آن كه ضامن نظم اجتماعي و امنيت و عدالت و همبستگي است؛ در گرو از بين بردن اختلافات و نزاع در دين است؛ چراكه با وجود پديده شوم اختلاف، مصالح امت اسلامي به خطر خواهد افتاد و باعث سستي و شكست خواهد شد. اهل بيت علهيم السلام همواره از بنيانگذاران وحدت و از مناديان آن بوده و در سيره خود بر اين امر مهم تأكيد داشته اند.
برخي از مصاديق؛ مانند: احترام به مقدسات مخاطب، تحمل عقايد ديگران، حل مشكل حقوقي مسلمانان را مي توان رصد و رديابي كرد. سؤال اصلي ما در اين نوشتار اين است كه سيره اهل بيت عليهم السلام در ايجاد وحدت ميان مسلمين چه بوده است؟ فرضيه اي كه در تحقيق مطرح گرديده، اين است كه امامان عليهم السلام با توجه به موقعيت ها و شرايط اجتماعي در پي ايجاد وحدت بين مسلمانان بوده و بر برادري و وحدت امت اسلامي تأكيد مي كردند. در سيره حضرت علي عليه السلام مي بينيم كه آن بزرگوار جهت حفظ وحدت و جلوگيري از تشتت در جامعه اسلامي، از حق خود صرف نظر مي كند و 25 سال خانه نشيني را متحمل مي شود. اين رفتار حاكي از اهميت اتحاد و انسجام مسلمانان است.
مؤسسه فرهنگي هنري مشعر، وابسته به حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، شماره 95 فصلنامه ميقات حج را كه با هدف اشاعه و ترويج فرهنگ حج هر سه ماه يك بار منتشر مي شود، به مبلغ پنج هزار تومان در 168 صفحه روانه بازار نشر كرده است.


| شناسه مطلب: 69019




تازه هاي نشر



نظرات کاربران