جدیدترین شماره فصلنامه میقات حج منتشر شد
حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت، جدیدترین شماره فصلنامه علمی ترویجی میقات حج را با توجه به در پیش بودن ایام حج منتشر کرد.
به گزارش سرويس انديشه پايگاه اطلاع رساني حج، نود و هفتمين شماره فصلنامه علمي ترويجي ميقات حج به صاحب امتيازي حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت و مدير مسؤولي حجت الاسلام والمسلمين سيدعلي قاضي عسكر منتشر و روانه بازار نشر شد.
«مال الاجاره نيابت در حج ميت»، «عقيق ميقاتي ناشناخته»، خفتگان در بقيع (23) صادق آل البيت عليهم السلام»، «گزارشي از راه حج و اماكن مقدسه مكه و مدينه از سال 1296 هجري قمري»، «سنجش عملكرد آل سعود با معيارهاي توليت حج از منظر قرآن كريم» و «كاركردهاي ديپلماسي فرهنگي حج در كاهش تعصبات مذهبي و تعارضات» از مقاله هاي مطرح شده در اين شماره فصلنامه ميقات حج است.
چكيده مقالات:
مال الاجاره نيابت در حج ميت
سيدتقي واردي
وصي و يا ورثه ميت اگر بخواهند براي حج وي نايب بگيرند، صور مختلفي براي آن متصور است و بدين جهت تأمين مال الإجاره نيابت نيز داراي صور متعدد خواهد بود. بنابراين، اگر ميت وصيت به حج نكرده باشد، دو صورت براي آن متصور است؛ اگر وصيت به حج كرده باشد، سه صورت براي آن قابل تصور است و اگر ميت، نذر احجاج كرده و در حيات خويش وفاي به نذر نكرده باشد، چهار صورت پيدا مي كند. در هر يك از صور پيش گفته، اين بحث مطرح مي شود كه مال الإجاره نيابت، از اصل مال ميت بايد پرداخت شود يا از ثلث مال او، و يا نه از اصل مال و نه از ثلث مال، بلكه خود وصي و يا ورثه ميت (كه استنابه كرده اند) بايد هزينه آن را متحمل شوند.
عقيق ميقاتي ناشناخته
روزبه بركت رضايي
ميقات عقيق زماني توسط پيامبر صلي الله عليه و آله براي مردم عراق تعيين شد كه هنوز كشوري به اين نام پديد نيامده بود و ايشان با استفاده از علم غيب، آن را تعيين فرمودند. ميقات وادي عقيق هرچند هم اكنون كمتر مورد بهره برداري قرار مي گيرد ولي با توجه به ساخت تأسيساتي در منطقه «الضريبه» در آينده مورد استفاده بيشتري قرار خواهد گرفت.
در اين نوشتار فقهي، با شفاف سازي ابتدا و انتهاي دقيق مكان ميقات عقيق، در پي آنيم كه بگوييم: عقيق، ميقات حج و عمره تمام كساني است كه از نواحي شرقي عبور مي كنند. همچنين در حال اختيار، احرام از هر سه بخش عقيق؛ يعني مسلخ، غمره و ذات عرق جايز است.
خفتگان در بقيع (23) صادق آل البيت عليهم السلام
علي اكبر نوايي
ائمه عليهم السلام درختان تناوري هستند كه در بوستان تربيتي رسالت و نبوت رشد و پرورش يافته و به درخششي وصف ناپذير دست يافته اند. و از اين ميان، صادق آل البيت كه محور اين درخشش است، در راستاي تبيين همه جانبه شريعت، امري را فرو نگذاشت و رهبري عقيدتي، مرامي، مسلكي، سياسي و اعتقادي امت اسلامي را برعهده گرفت. او برهان قاطع، صديق واصل، مدافع جلالت و منزلت اهل بيت و اثبات كننده نقش بي بديل آنان بود؛ شخصيتي كه در ابعاد اخلاقي، معنوي، علمي، فقهي و سياسي بي نظير بود. او در گذر دادن شيعه، از تنگناها و بحران هاي تاريخي، با مهارتي وصف ناپذير عمل نمود و اين راه را با همه سختي ها و دشواري هايش طي كرد؛ اوصاف كريمه اش همچون سبقت در خيرات، زهد و پارسايي، مدارا با مردم و بالاخره جميع خصايص عالي انساني اش بر فضايلش مي افزود و با اين دستمايه گرانسنگ به تربيت شاگردان فراوان پرداخت و فقه شيعه را به اوج بالندگي رساند و پيشوايي و رهبري امت اسلامي و شيعي را با درايتي در خور به انجام رساند. همچنين به تبيين جايگاه امامت در تفكر ديني، ايجاد شبكه گسترده تبليغاتي، سياسي و ايدئولوژيك، و روشنگري در برابر معاندان و جريان هاي وابسته به دستگاه هاي ظلم و جور پرداخت و در اين مسير پيشاهنگ و پيشگامي بي نظير بود. از قيام هاي تشكيلاتي شيعه، با سپر تقيه، پشتيباني و حمايت كرد. در حالي كه شاگردان پرشماري داشت، همچنان از كمي ياران در عين كثرت ظاهري، شكوه داشت. مخالفت دستگاه خلافت با آن وجود گرامي، در نهايت، بر شهادت آن وجود گرامي و دردانه هستي منجر شد و در سال 148 هجري قمري به آباء طاهرش ملحق گرديد و جسم مطهرش در بقيع مدفون شد.
گزارشي از راه حج و اماكن مقدسه مكه و مدينه از سال 1296 هجري قمري
رسول جعفريان
اثري در ماسك حج در اختيار نويسنده اي قرار گرفته و او ضمن درج آن در يك متن، گزارش هايي پيرامون راه حج، و اماكن مقدس مكه و مدينه در آن افزوده و در جاهاي مختلف اين متن قرار داده است. گزارش موجود كه در سال 1296 و 1297 هجري قمري فراهم آمده، توسط يكي از هموطنان سني مذهب نگاشته شده و در اين مورد تلاش كرده است تا ما را در جريان مسير راه حج، ويژگي برخي از شهرها، همچنين بيان مسافات ميان شهرها قرار داده و در مكه و مدينه نيز، از اماكن مقدس آن، آنچه به نظرش جالب آمده است، بيان كند؛ به طوري كه خواهيد ديد، اين متن از جهت اشتمال بر برخي از جزئيات مي تواند روشنگر نكات جالب توجهي درباره ادبيات حج و نيز موضوع اماكن مقدس باشد.
سنجش عملكرد آل سعود با معيارهاي توليت حج از منظر قرآن كريم
رحيم دهقان سيمكاني
عملكرد ناموفق ال سعود در مقام توليت خانه خدا، به جهت مطابق نبودن با موازين اسلام و صريح آيات قرآن، چالش هاي متعددي را در منطقه ايجاد كرده و اعتراض جهان اسلام را برانگيخته است. معيارهايي چون، رعايت تقواي الهي، توانمندي در ايجاد يا حفظ امنيت زائران، اهتمام به سنت برائت از مشركين و ديگر شعائر اسلامي، توانمندي در حفظ وحدت امت اسلامي، توانمندي در هموار نمودن مسير براي حضور حجاج در مراسم حج و توانمندي در حفظ و تقويت روحيه عبوديت و بندگي كه از اهداف اصلي و فلسفه حج مي باشد، از جمله شرايط متوليات حج در قرآن كريم دانسته شده است. اين در حالي است كه اكثر اين موازين را در عملكرد توليت فعلي حج نمي توان مشاهده كرد. عدم تطبيق عملكرد آل سعود با معيارهاي ارائه شده از سوي قرآن كريم، رهبران و انديشمندان جهان اسلام را بر آن داشته است تا به فكر راه چاره اي براي مديريت حج باشند. اين مقاله با تمركز بر آيات قرآن كريم، در صدد تبيين معيارهاي توليت حج بوده و البته عملكرد آل سعود در مديريت حج را نيز براساس معيارهاي قرآني، مورد سنجش قرار داده است. روش مقاله در مراجعه به آراء، استنادي و در تبيين محتوا، تبييني و تحليلي است.
كاركردهاي ديپلماسي فرهنگي حج در كاهش تعصبات مذهبي و تعارضات قومي - مليتي
هادي صادق زاده
هدف اصلي ديپلماسي فرهنگي، رسيدن به تفاهم متقابل با ارتباط بين فرهنگ هاي مختلف است. ارتباطات انسان هاي اوليه، غالبا با نزاع و مشاجره همراه بوده، اما امروزه ملاقات ها و برخوردهاي فرهنگي در دنيا به لحاظ كمي و كيفي، تفاوت زيادي با گذشته دارد و به طور قطع و يقين بالا رفتن سطح معلومات و دانش انسان ها در نوع ارتباطات و برخوردها اثرگذار است. بنابراين، براي رسيدن به تفاهم واقعي، اولا بايد عوامل اثرگذار در اين مسير به درستي شناخته شوند و ثانيا بايد موانع رسيدن به تفاهم متقابل را شناخت و از ميان برداشت.
از جمله عوامل مؤثر در ارتباطات فرهنگي، باورها و اعتقادات انسانها است؛ چراكه افكار انسانها با اعتقادات آن ها شكل مي گيرد و رفتار هم با افكار درست مي شود و اگر اين مقدمات صحيح باشد ارتباط هم درست و مطلوب خواهد بود.
يكي از مهم ترين موانع رسيدن به تفاهم حقيقي، تعصبات بيجا است كه در موارد زيادي؛ از جمله نژاد، رنگ، زبان، مذهب، سرزمين و ... مي تواند ظهور داشته باشد و در اثر آن فخرفروشي و برتري طلبي ايجاد مي شود. تعصبات در بسياري از موارد به ملي گرايي و قوم گرايي منجر مي شود و عامل بسياري از مناقشات است و در نتيجه ملت ها را از يكديگر جدا مي كند و راه رسيدن به تفاهم را مسدود مي كند، و در نهايت دوري فرهنگ ها از همديگر را رقم مي زند.
حوزه نمايندگي ولي فقيه در امور حج و زيارت، شماره 97 فصلنامه علمي ترويجي ميقات حج را با توجه به در پيش بودن ايام حج تمتع به مديرمسؤولي حجت الاسلام والمسلمين قاضي عسكر، در 164 صفحه و مبلغ پنج هزار تومان روانه بازار نشر كرده است.
براي مشاهده وب گاه مجله ميقات حج اينجا را كليك كنيد.