ارمغان حج

 سفرنامه حج، نوشته علي مقدم از نويسندگان معاصر

اين كتاب، سفرنامه حجّ نويسنده به سال 1355ش./1396ق. است. وي از جراحان مشهور و از پيروان طريقت نقشبنديه، از فرقه‌هاي صوفيه و ساكن تبريز بوده و هدف از نگاشتن اين كتاب را وصف حج و بيان مشكلات مسلمانان و كوشش براي اتحاد آنان ياد كرده است. (ص3ـ4) او آثاري در موضوعات ديگر نيز نگاشته است. (نك: ص84)

 

ويژگي اين سفرنامه، تفسيرها و تأويل‌هاي صوفيانه از حج و مناسك آن و رويكرد نويسنده به تقريب و همبستگي مسلمانان است. نويسنده حج را «فستيوال ملل اسلامي» و عاملي براي يكپارچگي مسلمانان دانسته است. (ص3ـ4)

 

كتاب دو بخش اصلي با عنوان «در سرزمين پيامبر» (ص5) و «سخن آخر» (ص83) و 26 عنوان فرعي دارد كه برخي از آن‌ها عبارتند از: در مدينه منوره (ص8)، در حرم پيامبر (ص10)، بقيع (ص12)، در اُحد (ص20)، مسجد قبلتين (ص22)، در راه كعبه حق (ص27)، سعي صفا و مروه (ص36)، در عرفات (ص39)، در منا (ص45)، عيد قربان (ص47) و مقام ابراهيم. (ص57)

 

تحليل‌ها و نقدهاي نويسنده بيشتر با ديدگاه‌هاي اهل سنت همراه است. از اين رو، نگاه انتقادي تندي به زائران شيعه ايراني دارد و اعمال مذهبي و رفتار آنان را از نظرگاه خود به نقد مي‌كشد. (ص16، 26، 33) او سخن گفتن از موضوعاتي مانند ماجراي سقيفه٭ و غدير٭ را براي اتحاد اسلامي زيانبار پنداشته است. (ص85ـ86) به باور او، در چند و چون‌هاي فقهي مناسك حج نبايد سخت گرفت. وي اجراي بخشي از احكام فقهي مانند استظلال٭ را نپسنديده است. (ص32ـ33)او گاه به فراخور مطلب، درباره تاريخ اسلام نيز سخن گفته كه گاهي نادرست است. (ص25ـ26)

 

نويسنده در پايان كتاب، پس از نقدي كوتاه بر وهابيان، افزون بر سه عامل اعتقاد به جبر، جهل و خودخواهي، از سودجويي، خيانت و دست‌نشاندگي برخي رهبران ملل اسلامي به منزله عوامل عقب‌ماندگي و پراكندگي كشورهاي مسلمان ياد كرده و پرهيز از تعصبات مذهبي و اتحاد بر محور «لا اله الا الله» را سفارش كرده است. (ص83ـ88)

 

اين كتاب را مؤسسه مطبوعاتي عطايي به سال 1356ش. در قطع رقعي و 3000 نسخه چاپ كرده است.