درب کعبه

در دوران حضرت ابراهيم ^{عليه السلام} براى كعبه مدخلى قرار داده نشد و قريش هنگام تجديد بنا، مدخلى براى آن گشودند كه كمى بالاتر از زمين قرار داشت و آن را به وسيله درى از چوب مى ‏بستند. عبداللَّه بن زبير آن در را، هم‏سطح زمين قرار داد و درِ ديگرى نيز پشت كعبه گشود.

حَجّاج بن يوسف ثقفى پس از آن‏كه كعبه را با منجنيق خراب كرد، به بازسازى آن پرداخت و درى را كه ابن زبير در پشت كعبه گشوده بود بست و درِ اصلى را مانند گذشته بلندتر از زمين قرار داد كه از آن هنگام تاكنون به همان حال باقى مانده است. در دوران‏هاى بعد، درهاى بسيار زيبايى براى كعبه ساختند و آن را، پس از آن‏كه تزيين و مذهّب مى‏ كردند، بر كعبه مى ‏نهادند.

در روايات اسلامى راجع به حفر چاه زمزم به وسيله عبدالمطلب آورده‏ اند كه: «وقتى عبدالمطلب زمزم را كشف كرد دو آهوى طلا و چند شمشير و زر بسيار بدست آورد كه ساسان پادشاه ايران به حرم كعبه اهدا كرده بود ... باب‏ كعبه‏ را با آنها بساخت». پس از ايشان در سال 551 قمري نيز در ساخت درِ كعبه از طلا استفاده شده است.

در فعلي در سال 1357 ش. از طلاي خالص ساخته و بر روي كعبه ممعظمه نصب گرديده است. اين در داراى دو جدار يا دو قسمت خارجى و داخلى است. باب داخلى آن، به «باب التوبه» معروف است و از لحاظ شكل و نوع تزيين، با باب خارجى يكسان و مشابه است. وزن باب كعبه 280 كيلوگرم مى ‏باشد كه از عيار 100% تهيه شده ­است.

طول باب كعبه 10/ 3 متر، عرض آن 90/ 1 متر، پهناى آن 50 سانتى ‏متر، ارتفاع آن از كف، 25/ 2 متر است. روى در كعبه به طرز بسيار زيبايى آيات قرآن در چهار دايره و شش مربع مستطيل به خط ثلث منقوش شده است. اين در به وسيله قفلى كه آيات قرآن بر آن نقش بسته، قفل مى ‏گردد. قفل موجود به جاى قفل قديم كه هفتاد سال قدمت داشته، نصب شده است.

گفتنى است در عصر جاهلى، كليددارى كعبه، از منصب‏ هاى مهم بود. هنگام فتح مكه، كليد كعبه در اختيار «عثمان بن ابى طلحه عبدى» بود و پيامبر ^{صلى الله عليه و آله} آن را از وى گرفت و با ورود به كعبه، تمامى بت‏ها را شكستند.