اُنَیس بن قَتاده اوسی
از شهدای اُحد انیس بن قتادة بن ربیعة بن خالد که گاه از او با نام انس و الیاس[1] یاد کرده‌اند[2]، از تیره بنی‌عبید بن زید از قبیله اوس است.[3] وی در غزوه‌های بدر (2ق.)[4] و اُحد (3ق.) حضور داشت و هنگام مشورت رسول خدا با یارانش درباره ب
از شهداي اُحد
انيس بن قتادة بن ربيعة بن خالد كه گاه از او با نام انس و الياس[1] ياد كرده‌اند[2]، از تيره بني‌عبيد بن زيد از قبيله اوس است.[3]
وي در غزوه‌هاي بدر (2ق.)[4] و اُحد (3ق.) حضور داشت و هنگام مشورت رسول خدا با يارانش درباره بيرون شدن يا ماندن در مدينه براي رويارويي با لشكر قريش، از كساني بود كه بر بيرون شدن اصرار داشتند.[5] او در غزوه احد، به دست ابوالحكم بن اَخنَس بن شُريق به شهادت رسيد.[6] روايت شده كه نسلي از او نماند.[7] در پي شهادت وي، همسرش خَنْساء بنت خزام/خِذام[8] يا جُدامه بنت جندل[9] از سوي پدرش به ازدواج مردي از قبيله مُزَينه درآمد. خنساء كه از اين ازدواج ناخرسند بود، نزد پيامبر آمد و ناخرسندي خود را از ازدواج با مرد مزني اعلام كرد و خواستار ازدواج با برادر همسرش شد. از اين رو، رسول خدا ازدواج خنساء را با مرد مزني باطل دانست و خنساء با برادر شوهرش ازدواج كرد.[10] برخي فقيهان در بطلان تزويج زن بيوه بدون اجازه او، به اين روايت استناد كرده‌اند.[11]
منابع
اسد الغابه: ابن اثير (م.630ق.)، بيروت، دار الفكر، 1409ق؛ الاصابه: ابن حجر العسقلاني (م.852ق.)، به كوشش علي معوض و عادل عبدالموجود، بيروت، دار الكتب العلميه، 1415ق؛ امتاع الاسماع: المقريزي (م.845ق.)، به كوشش محمد عبدالحميد، بيروت، دار الكتب العلميه، 1420ق؛ انساب الاشراف: البلاذري (م.279ق.)، به كوشش زكار و زركلي، بيروت، دار الفكر، 1417ق؛ تهذيب الاسماء و اللغات: النووي (م.676ق.)، به كوشش ادارة الطباعة المنيريه، بيروت، دار الكتب العلميه؛ جمهرة انساب العرب: ابن حزم (م.456ق.)، به كوشش گروهي از علما، بيروت، دار الكتب العلميه، 1418ق؛ السيرة النبويه: ابن هشام (م.213/218ق.)، به كوشش السقاء و ديگران، بيروت، المكتبة العلميه؛ الطبقات الكبري: ابن سعد (م.230ق.)، به كوشش محمد عبدالقادر، بيروت، دار الكتب العلميه، 1418ق؛ المبسوط: السرخسي (م.483ق.)، بيروت، دار المعرفه، 1406ق؛ المصنّف: عبدالرزاق الصنعاني (م.211ق.)، به كوشش حبيب الرحمن، المجلس العلمي؛ المغازي: الواقدي (م.207ق.)، به كوشش مارسدن جونس، بيروت، اعلمي، 1409ق؛ المغني: عبدالله بن قدامه (م.620ق.)، بيروت، دار الكتب العلميه.
مهدي اميريان
[1]. الطبقات، ج3، ص354.
[2]. السيرة النبويه، ج1، ص689؛ اسد الغابه، ج1، ص149-150؛ الاصابه، ج1، ص275، 285.
[3]. جمهرة انساب العرب، ص334.
[4]. المغازي، ج1، ص160؛ السيرة النبويه، ج1، ص689؛ الطبقات، ج3، ص354.
[5]. المغازي، ج1، ص213؛ امتاع الاسماع، ج9، ص250.
[6]. المغازي، ج1، ص301؛ الطبقات، ج3، ص354؛ انساب الاشراف، ج1، ص330.
[7]. المغازي، ج1، ص160؛ الطبقات، ج3، ص354.
[8]. المغازي، ج1، ص160؛ المصنف، ج6، ص148.
[9]. الطبقات، ج3، ص63؛ تهذيب الاسماء، ج1، ص926.
[10]. الطبقات، ج8، ص334؛ اسد الغابه، ج1، ص159؛ الاصابه، ج1، ص286.
[11]. المبسوط، ج5، ص2؛ المغني، ج7، ص385.