اوگاندا

اوگاندا با مساحتي افزون بر 241038 كيلومتر مربع در حاشيه درياچه ويكتوريا قرار دارد. اين كشور از شرق با كنيا، از شمال با سودان، از غرب با كنگو، و از جنوب با كشورهاي بروندي و تانزانيا همسايه است. جمعيت اين كشور بر پايه سرشماري سال 2012م. 35873253 تن و پايتخت آن شهر كامپالا است.[1]

 

تاريخ اوگاندا تا پيش از سده نوزدهم م. مبهم است. در اين دوره، سلطنت‌هاي گوناگون بر اين منطقه حكم راندند كه از مهم‌‌ترين آن‌ها سلطنت بوگاندا است.[2] اين كشور به سال 1894م. تحت ‌الحمايه انگليس درآمد تا اين كه در 1962م. به عنوان جمهوري اوگاندا اعلان استقلال كرد. نظام حاكم بر آن، جمهوري غير حزبي با يك مجلس قانون‌گذاري است. بيش از 80% از جمعيت اين كشور مسيحي (9/41% كاتوليك و 42% پروتستان) و حدود 12% مسلمان هستند.[3] شمار شيعيان اين كشور مشخص نيست و منابع آمارهاي گوناگون از يك تا پنج در صد بيان كرده‌اند.[4]

 

اسلام در سده 19م. زودتر از ديگر اديان توحيدي، از دو ناحيه جمهوري كنيا در شرق و مصر و سودان در شمال، به اين كشور راه يافت. درباره تاريخ دقيق ورود اسلام از ناحيه شرق به دست بازرگانان عرب و سواحلي، اختلاف‌هايي ديده مي‌شود. اما وجود هزاران مسلمان در بوگاندا به سال 1930م. روشن است. ورود اسلام از شمال در دهه 1860م. هنگام تصرف شمال اوگاندا به دست نيروهاي مسلمان مصري صورت پذيرفت.[5] در دهه‌هاي آخر سده 19م. و پيش از سلطه بريتانيا بر اين كشور، گروه‌هايي از پيروان پروتستان‌هاي انگليسي و كاتوليك فرانسوي در برچيدن نشانه‌هاي اسلامي در اين سرزمين كوشيدند. با سلطه بريتانيا بر اوگاندا، از كارهاي تبليغي مسلمانان پيش‌گيري شد و به همين دليل، بسياري از مسلمانان به سرزمين‌هاي شمالي و مرز سودان كوچ كردند.[6]

 

پيش از فراگير شدن وسايل ترابري جديد، سفر حاجيان آفريقايي به حج، در دو مرحله زميني و دريايي صورت مي‌پذيرفت. حاجيان آفريقايي با پش سر نهادن منازل و شهرهاي متعدد، خود را به يكي از بنادر درياي سرخ رسانده، از آن‌جا با كشتي به جده مي‌رفتند.[7]

 

امروزه اعزام حاجيان اوگاندا همچون ديگر كشورهاي آفريقايي و اروپايي، از طريق آژانس‌هاي مسافرتي ويژه صورت مي‌گيرد و بسته به نوع خدمات و مدت اقامت، هزينه اين سفر ميان 4000 تا 6500 دلار متفاوت است.[8] اين هزينه شامل بليت، ماليات، هتل و بيمه است و هزينه خورد و خوراك حاجيان بر عهده خود آنان است.[9] به دليل پايين بودن سطح بهداشت و ايمني زائران اوگاندايي، دولت عربستان پيش از ورود به اين كشور، سلامت حاجيان را بازبيني مي‌كند.[10]

 

آژانس‌هاي ياد شده به آموزش حاجيان پيش از سفر حج مي‌پردازند و با همكاري مراكز اسلامي، كلاس‌هايي در زمينه سفر و مناسك حج بر‌گزار مي‌كنند. آموزش حاجيان همچنين در مكه و مدينه در كلاس‌هاي آموزشي و به صورت پرسش و پاسخ انجام مي‌شود.[11] شمار حاجيان اوگاندايي به سال 1387ق. 283 نفر[12]، به سال 1404ق. 94 نفر[13] و به سال 1429ق. بيش از هزار تن ‌گزارش شده است. دولت عربستان به سال 2000م./1420ق. ورود شهروندان اوگاندا را به دليل شيوع بيماري در اين كشور ممنوع كرد.[14]

 

در صورتي كه خواستار حج، نام اسلامي نداشته باشد، بايد نامه‌اي در تأييد مسلمان بودنش از يكي از مراكز اسلامي اوگاندا همراه داشته باشد.[15] انتقال حاجيان اوگاندايي با خطوط هوايي امارات، عربستان سعودي، سودان و اتيوپي انجام مي‌شود.[16] از آداب و رسوم حاجيان اين كشور، ديدار با مفتي پيش از سفر حج است.[17]

 

 

 

---