ایروانی، سید عبدالمجید
از نمایندگان امام خمینی در حج 1401ق./1360ش. سید عبدالمجید ایروانی به سال 1313ش. در تبریز در خانواده‌ای مذهبی زاده شد. پدرش آیت الله سید حجت ایروانی از معاریف دانشوران تبریز به شمار می‏رفت و به پاس مقام علمی و معنوی خود، مورد احترام همه دانشورا
از نمايندگان امام خميني در حج 1401ق./1360ش.
سيد عبدالمجيد ايرواني به سال 1313ش. در تبريز در خانواده‌اي مذهبي زاده شد. پدرش آيت الله سيد حجت ايرواني از معاريف دانشوران تبريز به شمار مي‌رفت و به پاس مقام علمي و معنوي خود، مورد احترام همه دانشوران آذربايجان و مردم متدين تبريز بود.[1] جد مادري وي، آيت الله ابراهيم سليماني از علماي برجسته و شناخته شده نجف و از «اوتاد» زمان به شمار مي‌رفت. وي به سال 1332ش. در پي فراگيري دروس مقدماتي حوزه، در 21 سالگي به قم رفت و از اساتيدي چون آيات عظام بروجردي، سيد محمد محقق داماد، محمد علي اراكي، و امام خميني بهره برد.[2]
ايرواني به سال 1350ش. به تهران رفت و به فعاليت‌هاي فرهنگي از جمله ساماندهي و مديريت مهديه تهران پرداخت. به دليل فعاليت‌هاي انقلابي همسو با نهضت امام خميني1، چندين بار به دست ساواك زنداني شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، مسؤوليت‌هاي گوناگون بر عهده گرفت؛ از جمله: سرپرستي كميته انقلاب منطقه 12، عضويت در شوراي مركزي جامعه روحانيت مبارز تهران و مجلس خبرگان رهبري، قائم مقامي دبيرخانه امامان جمعه، سرپرستي روحانيت جنوب و غرب تهران، نمايندگي امام خميني در بنياد مستضعفان، و عضويت در بنياد مسكن انقلاب اسلامي. همچنين همراه حيدر علي جلالي به سازماندهي اعزام طلاب به جبهه‌هاي نبرد پرداخت و خود نيز در خط مقدم جنگ حضور داشت.[3] در پي پايان يافتن جنگ، نمايندگي ولي فقيه و معاونت فرهنگي ستاد رسيدگي به امور آزادگان را بر عهده گرفت.[4]
تأسيس مدرسه علميه در مهديه تهران و تدريس فقه، ياري به محرومان و پايه‌گذاري صندوق قرض الحسنه، از ديگر فعاليت‌هاي وي بود. او در6 شهريور 1371ش. درگذشت.
ايرواني، سيد علي هاشمي گلپايگاني، محمدرضا توسلي، حيدر علي جلالي، و سيد حسن طاهري خرم آبادي به سال 1360ش. به نمايندگي امام خميني در امور حج تعيين شدند. امام خميني در حكم خود، فريضه حج را از مسائل مهم اسلامي و از اجتماعات بزرگ سياسي- مذهبي جامعه مسلمانان به شمار آورد و ضمن تأكيد بر انجام شكوهمند حج و رساندن پيام انقلاب اسلامي به ديگر مسلمانان، درباره تفرقه‌افكني دشمنان اسلام و پرهيز از هر گونه رفتار تفرقه‌انگيز هشدار داد.[5]
اين شورا با انتخاب 60 تن از معتمدان براي نظارت بر كاروان‌‌ها، ابلاغ تصميمات شورا به حجاج، انتقال ديدگاه‌هاي حاجيان به نمايندگان امام، و برخورد با حاجيان يا كاروان هاي متخلف، به مديريت امور حج پرداخت.
به رغم مخالفت دولت و نيروهاي امنيتي عربستان با برگزاري مراسم برائت از مشركان كه دومين بار در حج سال 1360ش. بر‌گزار مي‌گشت، اين مراسم با راهپيمايي و سخنراني در زمينه حج ابراهيمي و لزوم مخالفت با آمريكا و اسرائيل بر‌گزار شد و با تدبير و رايزني سرپرستان حج، مشكلي پيش نيامد.[6] همچنين در اين سال، ميان برخي حاجيان ايراني و مأموران امنيتي درگيري رخ داد كه مسؤولان ايراني به سرعت و با قاطعيت با متخلفان ايراني برخورد كردند. اين كار موجب وا‌گذاري مديريت مسجد نبوي به ايران گشت و نمايندگان امام خميني نيز به برقراري نظم در مسجد نبوي پرداختند؛ به نحوي كه افزون بر تحسين حاجيان ديگر كشورها، زائران بدون دغدغه به زيارت و اعمال مستحب در مسجد النبي پرداختند.[7] برخي وهابي‌ها با اين كار بي‌سابقه مخالف بودند؛ اما مسؤولان و دولت عربستان اين حركت را به جهت رضايت نظام نوظهور اسلامي ايران به ويژه امام خميني دانستند.
ايرواني و جلالي به دعوت مسؤولان عربستان در مراسم شست‌وشوي خانه خدا شركت كردند و در پي آن، قسمتي از جامه كعبه و جارويي كه با آن كعبه را شست‌وشو داده بودند، از سوي دولت عربستان براي اهدا به امام خميني به ايشان داده شد.[8]
منابع
تاريخ و فرهنگ معاصر (فصلنامه): قم، مركز بررسي‌هاي اسلامي؛ صحيفه امام: امام خميني قدس‌سره، تهران، نشر آثار امام خميني قدس‌سره.
http://www.khosroshahi.org.
عليرضا عطاران طوسي
[1]. تاريخ و فرهنگ معاصر، ش5، ص295، «آيت الله سيد عبدالمجيد ايرواني»؛
http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definition&UID=2391.
[2]. تاريخ و فرهنگ معاصر، ش5، ص295؛
http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definition.&UID=2391
[3]. تاريخ و فرهنگ معاصر، ش5، ص294-299؛
http://www.khosroshahi.org/main/index.php?Page=definition&UID=2391.
[4]. تاريخ و فرهنگ معاصر، ش5، ص297، «آيت الله سيد عبدالمجيد ايرواني».
[5]. صحيفه امام، ج14، ص411-412.
[6]. مستندات دانشنامه، «مصاحبه با حيدرعلي جلالي خميني».
[8]. مستندات دانشنامه، «مصاحبه با حيدر علي جلالي خميني».