باب دار القواریر

 از درهای دیوار شرقی مسجدالحرام «قواریر» جمع «قاروره» به معنای شیشه است.[1] باب دار القواریر با یک ورودی همراه طاقی به طول حدود پنج متر و عرض حدود 5/3 متر[2] دومین در از درهای دیوار شرقی مسجدالحرام بود.   در علت

 از درهاي ديوار شرقي مسجدالحرام

«قوارير» جمع «قاروره» به معناي شيشه است.[1] باب دار القوارير با يك ورودي همراه طاقي به طول حدود پنج متر و عرض حدود 5/3 متر[2] دومين در از درهاي ديوار شرقي مسجدالحرام بود.

 

در علت نام‌گذاري اين در، گفته‌اند[3]: در برابر خانه عتبة بن ربيعة بن عبد شمس قرار داشت[4] كه در دوران هارون الرشيد عباسي (حك: 170-193ق.) به دست حماد بربري، از كار‌گزاران عباسي (م.197ق.) بازسازي و درون آن با شيشه‌هاي زرد و سبز تزيين گشت و به ‌دار القوارير شهرت يافت.[5] اين در به ميداني كه آهنگران در آن كار مي‌كردند و در سوي ديگر آن، باب بني‌شيبه قرار داشت، باز مي‌شد.[6]

 

به سال 883ق. سلطان قايتباي، از حكمرانان مملوكي مصر (حك: 826-901ق.) مدرسه و كاروانسرايي در محل دارالقوارير ساخت.[7] از اين رو، گاه به اين در باب مدرسه قايتباي نيز مي‌گفتند.[8] در منابع پسين، از اين باب ياد نشده است.

 

… منابع

اخبار مكه: الازرقي (م.248ق.)، به كوشش رشدي الصالح، مكه، مكتبة الثقافه، 1415ق؛ اخبار مكه: الفاكهي (م.279ق.)، به كوشش ابن دهيش، بيروت، دار خضر، 1414ق؛ تحصيل المرام: محمد بن احمد الصباغ (م.1321ق.)، به كوشش ابن دهيش، مكه، 1424ق؛ فتوح البلدان: البلاذري (م.279ق.)، بيروت، دار الهلال، 1988م؛ مجمع البحرين: الطريحي (م.1085ق.)، به كوشش الحسيني، تهران، فرهنگ اسلامي، 1408ق؛ المناسك و اماكن طرق الحج: الحربي (م.285ق.)، به كوشش حمد الجاسر، رياض، دار اليمامه، 1401ق؛ موسوعة مكة المكرمة و المدينة المنوره: احمد زكي يماني، مؤسسة الفرقان، 1429ق.

 

محمود گودرزي

 
[1]. مجمع البحرين، ج3، ص484، «قرر».

[2]. اخبار مكه، فاكهي، ج2، ص167؛ اخبار مكه، ازرقي، ج2، ص87.

[3]. اخبار مكه، فاكهي، ج2، ص167؛ اخبار مكه، ازرقي، ج2، ص250.

[4]. فتوح البلدان، ص60.

[5]. اخبار مكه، فاكهي، ج2، ص154؛ تحصيل المرام، ج1، ص338.

[6]. المناسك، ص236.

[7]. تحصيل المرام، ج1، ص339.

[8]. موسوعة مكة المكرمه، ج1، ص609.