باب داودیه
از درهای ضلع غربی مسجدالحرام باب داودیه در دیوار غربی مسجدالحرام و بین درهای عمره و ابراهیم قرار داشت.[1] در سال 954ق. داود پاشا، والی عثمانی در مصر (حک: 945-956ق.) مدرسه داودیه را در مکانی میان باب عمره و باب ابراهیم ساخت که به درون مسجد راه داشت. از
از درهاي ضلع غربي مسجدالحرام
باب داوديه در ديوار غربي مسجدالحرام و بين درهاي عمره و ابراهيم قرار داشت.[1] در سال 954ق. داود پاشا، والي عثماني در مصر (حك: 945-956ق.) مدرسه داوديه را در مكاني ميان باب عمره و باب ابراهيم ساخت كه به درون مسجد راه داشت. از آن پس اين در با نام‌هاي باب داوديه[2]، باب مدرسه داود پاشا[3] و باب مدرسه داوديه[4] شناخته شد. ازرقي بدون نام‌گذاري اين باب، آن را پنجمين درِ ديوار غربي مسجد خوانده است. به گفته وي، اين باب يك ورودي داشته و ارتفاع آن 10 ذرع (حدود 5 متر) و پهناي آن 4 ذرع و دوازده انگشت (حدود 16/2 متر) بوده است.[5] وي اين در را ساخته دوره منصور عباسي دانسته است.[6]
اين باب به كوچه‌اي در غرب مسجد باز مي‌شد كه بعدها با ساخته شدن دار زبيده، به راه اختصاصي آن خانه به مسجدالحرام تبديل گشت. بر همين اساس، برخي از پژوهشگران آن را باب دار زبيده ياد كرده‌اند.[7]
در سده سيزدهم ق. اين باب همچنان يك ورودي داشت و پهناي آن به يك متر تغيير يافته بود.[8] در منابع، به زمان اين تغيير اشاره نشده است. در برخي مآخذ، آن را درِ كوچكي دانسته‌اند كه با 13 پله به درون مسجد راه مي‌يافت[9] و مسجد از همين در به بازار صغير راه داشت.[10] هنگام توسعه سعودي اول به سال 1379ق. اين باب برداشته شد.[11]
منابع
اخبار الكرام باخبار المسجدالحرام: احمد بن محمد الاسدي (م.1066ق.)، به كوشش غلام مصطفي، دار الصحوه، 1405ق؛ اخبار مكه: الازرقي (م.248ق.)، به كوشش رشدي الصالح، مكه، مكتبة الثقافه، 1415ق؛ الاعلاق النفيسه: ابن رسته (م. قرن3ق.)، بيروت، دار صادر، 1892م؛ تاريخ عمارة المسجدالحرام: حسين عبدالله باسلامه، جده، تهامه، 1400ق؛ تاريخ عمارة و اسماء ابواب المسجدالحرام: طه عبدالقادر، مكه، جامعة ام القري؛ التاريخ القويم: محمد طاهر الكردي، به كوشش ابن دهيش، بيروت، دار خضر، 1420ق؛ تاريخ مكه (اتحاف فضلاء الزمن): محمد بن علي الطبري (م.1173ق.)، به كوشش محسن محمد، قاهره، دار الكتاب الجامعي؛ تحصيل المرام: محمد بن احمد الصباغ (م.1321ق.)، به كوشش ابن دهيش، 1424ق؛ مرآة الحرمين: ابراهيم رفعت پاشا (م.1353ق.)، قم، المطبعة العلميه، 1344ق؛ موسوعة مكة المكرمة و المدينة المنوره: احمد زكي يماني، مصر، مؤسسة الفرقان، 1429ق.
ابوالفضل رباني
[1]. تاريخ مكه، ج1، ص543؛ تاريخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، ص126.
[2]. تاريخ مكه، ج1، ص543؛ التاريخ القويم، ج4، ص423؛ تاريخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، ص126.
[3]. اخبار الكرام، ص202.
[4]. تاريخ عمارة المسجد الحرام، ص128.
[5]. اخبار مكه، ج2، ص93.
[6]. اخبار مكه، ج2، ص77.
[7]. تاريخ عمارة و أسماء ابواب المسجد الحرام، ص29، 126، 177؛ نك: الاعلاق النفيسه، ص52.
[8]. تاريخ عمارة و اسماء ابواب المسجد الحرام، ص127.
[9]. مرآة الحرمين، ج1، ص233.
[10]. تاريخ عمارة المسجد الحرام، ص128؛ نك: تحصيل المرام، ج1، ص389.
[11]. موسوعة مكة المكرمه، ج4، ص310.